Tikkop
Adriaan van Dis

Uit, en wat een goed boek is dit zeg. In ieder geval een boek wat mij enorm aanspreekt. Ten eerste kan Van Dis schrijven, her en der staan prachtige zinnen, en dan komt ook de mooie Afrikaanse taal er nog regelmatig bij.
Maar ik vind vooral de geëngageerdheid die me in “De wandelaar” ook al zo beviel, erg prettig in dit boek. Van Dis schuwt de morele dilemma’s niet en hij doet dat op een manier die goed na te voelen is. Wat zijn idealen, waarom heb je idealen, waarom doe je goed, voor jezelf of voor de anderen, en wat doe je als de werkelijkheid er na al je idealen anders uit ziet als je vroeger idealistisch dacht.

Er zit een soort spanning in dat boek die ik wel herken uit het denken over “hulpverlening”. Het is bijna onmogelijk hulp te verlenen zonder jezelf boven die ander te verheffen, niet alleen in materialistische zin maar ook moreel.  Mooi vond ik ook dat die spanning tot aan het einde blijft. Van Dis geeft geen kant en klaar afgerond praatje van hoe het dus blijkbaar moet maar laat ons met dat dilemma zitten. Zet ons aan het denken.

Mulder zegt op de één na laatste bladzijde van het boek:

“Cynisme was een luxe. Net zoals zijn betrokkenheid destijds- hoe gemeend die soms ook was. Hij verbood zichzelf nog langer moreel verontwaardigd te zijn. Je moest mensen nemen zoals ze zijn en met verbazing naar ze kijken. Afstand uit liefde. Niet jouw waarde aan een ander opleggen.
De wereld was zoals ie was onrechtvaardig. Mooi soms. En daar keek ie dan naar, liep ie achteraan. La filature. Er zijn door er niet te zijn.

Maar op de láátste bladzijde van het boek, dus maar één bladzijde verder, als iemand op het vliegveld iets negatiefs over de zwarten in Zui-Afrika zegt staat er:

”Zijn hand werd een vuist,een vuist bereid een gutsmes te omklemmen, een bijbel mee uit te hollen en er een kneedbom in te stampen.
Zie je wel, hij kon het niet laten zich met de wereld te bemoeien”

Over de spanning tussen die twee citaten gaat dit boek.
Een aanrader.

ISBN 9789045702445 Paperback 221 pagina's | Uitgeverij Augustus | september 2010

© Willeke, 5 oktober 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER