De weg naar San Martino
Olaf Olafsson

Iris Origo, de Britse schrijfster, heeft in 1943 en 1944 een dagboek bijgehouden over haar leven in Italië. In die jaren wisten de geallieerden langzamerhand Italië te heroveren op de fascisten van Mussolini. Zij kregen hulp van de partizanen en sloten zo de Duitsers, die Mussolini te hulp kwamen, van twee kanten in.
Zo ontstond een burgeroorlog in grote delen van het land. Ook in Toscane, waar Iris Origo woonde.
Op haar grote landgoed vonden vele partizanen een schuilplek – maar vooral voor (wees)kinderen was er plaats.
Dit las ik pas toen ik het boek al uit had. Had het wat uitgemaakt als ik het tevoren had geweten? Ik denk het wel. Het maakt – in ieder geval voor mij - verschil of je een roman leest die gebaseerd is op feiten, ook al is het dan gefictionaliseerd.
Olaf Olafsson zegt in zijn nawoord dat er zeker overeenkomsten zijn tussen Iris Origo en zijn hoofdpersoon Alice Orsini, al wil hij benadrukken dat zijn romanfiguur puur fictief is.
Er zijn inderdaad nogal wat overeenkomsten die hij gebruikt in het verhaal, maar ik beperk me dus tot het verhaal dat hij er van heeft gemaakt.

Op het landgoed San Martino woont Alice Orsini. Zij is getrouwd met Claudio Orsini, die op het moment dat het verhaal begint, uit het beeld is verdwenen. Hij is degene die zij aanpreekt in haar dagboek. Dat deel van het boek is dus in de ik-vorm, sprekend tegen een jij. Terwijl ze druk is met de opvang van de kinderen en gewonde soldaten die aankloppen, heeft ze ook te kampen met de Duitsers. Er is sprake van ‘iets’ dat ze voor hen op haar landgoed verborgen heeft. Waarom heeft ze dat gedaan als ze eigenlijk niets moet hebben van de Duitsers? Waarom is Claudio eigenlijk niet aanwezig?
Er is een andere verhaallijn (wel puur fictief denk ik) over een IJslandse vrouw, Kirstin. Zij is gewond, maar was niet om die reden op weg naar San Martino. Waarom dan wel?
In een wervelende en soms verwarrende afwisseling worden de antwoorden op deze vragen gegeven. Er is sprake van een schilderij, dat voor het verhaal begint beschreven wordt.

Olaf Olafsson vermengt deze twee verhalen tot één, met daarbij mooie beschrijvingen van het Toscaanse landschap. Het lezen vergt enige concentratie, maar is zeker de moeite waard.
Waar het toch vooral om draait zijn de gevoelslevens van twee vrouwen, die bepaalde keuzes gemaakt hebben, en daarmee moeten leven, tegen de achtergrond van de tweede wereldoorlog in dat speciale plekje in Italië.

ISBN 9789056724399 | Hardcover | 272 pagina's | Signatuur | juli 2013
Uit het Engels vertaald door Anne Jongeling

© Marjo, 21 augustus  2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER