Engel en kinnari
Dido Michielsen

De Indo-Europese zusjes Louisa en Pauline zijn als jonge kinderen opgenomen in het gezin van Arnold en Lot, een Nederlands echtpaar met twee biologische, dus Nederlandse, zonen.
Aan de meisjes werd nooit verteld wie hun ouders waren. Tante Lot, een strenge vrouw die zich aan strikte regels hield, waakte er voor dat haar meer toegeeflijke echtgenoot ook zijn mond hield.
Louisa verlangde er haar leven lang voor het te weten: wie was haar moeder? Voor Pauline was het niet belangrijk.

Als, zoals het in die tijd gebruikelijk was, de meisjes al op jonge leeftijd – Louisa is dertien jaar oud! - uitgehuwelijkt worden, lijkt de kans om er achter te komen verkeken. Haar veel oudere echtgenoot blijkt gelukkig een zachtaardige man, maar van liefde is geen sprake.
Hij is Controleur 2e klas bij het Binnenlands bestuur, waardoor het gezin, inmiddels drie kinderen rijker verhuist naar Buitenzorg.
Daar woont haar vroegere vriendin Cato, dus Louisa verheugt zich op een hernieuwd contact.
Cato, een Indische meisje, is getrouwd met een Nederlander. Is dat de achterliggende reden waarom ze Louisa op afstand lijkt te houden? Of is er meer aan de hand?

Het leven in Nederlands-Indië werd bepaald door de Hollanders die de eilanden koloniseerden. Dat betekende in het begin uitbuiting en onderwerping van de plaatselijke bevolking. Ook al werd er later meer aandacht besteed aan hun maatschappelijke en persoonlijke ontwikkeling, het verschil bleef groot. Een van de thema’s in dit boek is dan ook rassendiscriminatie.   
Als Louisa een nieuwe buurvrouw krijgt en zij vriendschap sluit met deze Chinese vrouw wordt een ander aspect van dat rassenverschil duidelijk. Het was namelijk not-done voor hogere standen als Hollanders of Indo-Europezen om omgang te hebben met Chinezen.

Dat de afkomst van Louisa en haar een openbaar geheim was, is ook een teken van deze slavernij.
Hollanders namen inlandse vrouwen als bijzit, trouwen was uit den boze, dat gebeurde met Hollandse of Indo-Europese vrouwen, die de njai, de benaming van de bijzit, op de koop toe moest nemen. De moeder van de zussen was ongetwijfeld zo’n njai, een vrouw zonder rechtsbescherming, die blij mocht zijn dat haar kinderen dan in ieder geval de bescherming genoten van Hollanders.

Later zal Louisa ontdekken dat niet alleen zij zocht naar haar moeder, maar hun moeder ook naar haar en haar zus.
Hoewel het Louisa goed is gegaan in het leven, is de kern van het verhaal toch de onthechting. Niet weten wat je wortels zijn zit haar haar hele leven dwars. Op een eigen manier probeert ze haar leven zin te geven, tegen de normen van haar tijd en omgeving in, met steeds de vraag: wat overheerst? Haar Hollandse engelbloed of het Javaanse kinnari-element?

Dido Michielsen (1957) schreef in 2020 het bekroonde Lichter dan ik.  
Engel en kinnari is een zelfstandig te lezen vervolg. Het is het verhaal van haar overgrootmoeder.

ISBN 9789048859214 | Paperback | 256 pagina's | Uitgeverij Hollands Diep | oktober 2022

© Marjo, 25 januari 2023

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER