Een vindingrijk man
Hennie Molenaar
In oktober 1654 ontplofte het Kruithuis in Delft. Daar lag ongeveer 90.000 pond buskruit opgeslagen. De ravage was enorm: het Kruithuis stond namelijk in de binnenstad. Deze ramp kostte ook vele mensenlevens, honderden denkt men. Precies weet men het niet, velen zijn niet teruggevonden.
In dit boek dat in feite gaat over Johannes Vermeer en Antoni van Leeuwenhoek, beiden in de tijd inwoners van Delft, geeft Hennie Molenaar ook enkele (fictieve) slachtoffers een stem.
De tienjarige Katriene is er een van. Ten tijde van de klap zat zij op school, een van de gebouwen waar niets van overbleef in de verzengende brand die volgde.
Katriene was de enige dochter van Barbara, die ondanks haar grote verdriet verder moet met het leven, met haar zoons.
Wouter, haar jongste zoon, gaat tegen de wens van zijn vader in, in de leer bij Vermeer.
Ook bij van Leeuwenhoek komt hij over de vloer, waar hij zijn oog laat vallen op dochter Marie. Zij ziet hem ook wel zitten maar haar vader niet!
Door Wouter, die een begaafd tekenaar is, in het verhaal te schrijven komen we meer te weten over het werk en het leven van Vermeer én dat van Antoni van Leeuwenhoek.
Ook andere Delftenaren komen aan bod, zodat je een goed beeld krijgt van hoe het leven in die tijd geweest kan zijn.
Antoni van Leeuwenhoek, in 1632 geboren in Delft, was een begaafd man, maar hield zijn uitvindingen liever voor zichzelf. Hij trouwde twee maal, en had vijf kinderen. Alleen Marie overleefde hem toen hij in 1723 overleed. Zij erfde een fortuin.
Minder goed ging het bij de Vermeers. De geboortedatum van Johannes Vermeer is niet bekend, maar hij werd gedoopt op 31 oktober 1632 te Delft gedoopt. Zijn gezin had het al niet breed en in 1672 stortte ook nog de kunsthandel in. Vermeer overleed december 1675, met achterlating van elf kinderen. Op twee van Vermeers schilderijen kan Antoni van Leeuwenhoek afgebeeld staan, maar zeker is dat niet.
Een andere inwoner van Delft was Reinier de Graaf, gedoopt juli 1641 en in Delft overleden in augustus 1673. Hij was een Nederlands arts en anatoom, vooral gericht op voortplantingsgeneeskunde. Hij ontdekte de later naar hem genoemde 'Graafse follikels'.
Ook hij was betrokken bij Van Leeuwenhoek, die met zijn microscopen immers een heleboel onvermoede feiten kon aantonen.
Hennie Molenaar heeft flink onderzoek gedaan naar deze mannen, naar hun werk en leven als ook naar de stad Delft. Al deze feiten zijn verweven in een roman, waarin we dan weer lezen over hoe de mensen in die tijd leefden.
Zo wordt het heel plezierig om al die anders misschien droge feiten tot je te nemen.
Wie van geschiedenis houdt: lees dit boek!
ISBN 9789464683684 | Paperback | 276 pagina’s | Uitgever Boekscout | januari 2023
© Marjo, 2 mei 2023
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De tuin
Een familieroman in brieven
Hennie Molenaar
Zoals de ondertitel al aangeeft is het boek in briefvorm geschreven. De eerste brief is gedateerd twaalf maart, 1922, de tijd waarin nog geen internet, apps, facebook etc. bestond. Elke nieuwtje in de familie werd via persoonlijk contact of... brieven doorgegeven en dat is precies wat Guusje doet.
Guusje (18) heeft een nieuw baan op de tuinderij bij de familie De Boer, zij zal het huishoudelijke werk op zich nemen. Leida, de vrouw des huizes, is ziek, ze heeft TBC, en is tot weinig werk in staat. Al snel rust alle huishoudelijke verantwoording op de jonge schouders van Guusje.
Op haar enige vrije middag, de zondag, schrijft ze lange zeer levendige brieven aan haar jongere zus Cootje en vertelt ze wat er allemaal gebeurt op haar werk. Guusje heeft al gauw haar hart verpand aan het gezin en is stapelgek op de twee kinderen van Jan en Leida, waarover ze uitgebreid verslag doet. Al snel leef je als lezer ook mee met de familie.
Het is zwaar werk, met eindeloos veel wasgoed, schoonmaken, de zieke verzorgen én de kinderen vermaken. Hoewel Jan een man van weinig woorden is, betrekt hij Guusje steeds vaker in de gesprekken waardoor Guusje zich gewaardeerd voelt, meldt ze aan Cootje. Helemaal als het steeds slechter gaat met Leida wordt er meer overlegd. Guusje blijkt van onschatbare waarde in het gezin en Leida is blij dat Guusje, zo jong als ze is, toch alles in goede banen weet te leiden.
In de brieven lezen we hoe enorm Guusje meeleeft met de vriendelijke, zieke vrouw. Helaas, ondanks ziekenhuisopname en de uitstekende verzorging van Guusje, kan Leida haar ziekte niet overwinnen. Maar ze kan rustig sterven want Guusje heeft belooft voor de kinderen te blijven zorgen. De kinderen hebben zich inmiddels erg gehecht aan Guusje en dat is wederzijds.
Maar na de dood van Leida beginnen de problemen pas ècht. Wat nu, anno 2021, nauwelijks meer voor te stellen is, was het in 1922 heel ongepast als een meisje bij een ongehuwde man of weduwnaar woonde. Guusjes moeder eist dan ook dat Guusje weer naar huis komt, want Guusjes naam en die van de hele familie zullen door het slijk gehaald worden als ze blijft. Maar dan had ze buiten Guusje gerekend... Guusje weigert...
We belanden vervolgens in het volgende deel van het boek, waarin zus Cootje naar haar lievelingsnicht schrijft. Catootje ziet en hoort veel, moet geheimen bewaren die eigenlijk te groot voor haar zijn en nicht Alie vormt een mooie uitlaatklep voor Cootje.
In deel drie komt moeder Marie zelf aan het woord in de brieven die ze haar broer schrijft. Ze worstelt erg met het gedrag van Guusje. De goede naam van de familie wordt door het meisje geweld aangedaan en dat is moeilijk te verteren...
De briefwisselingen vormen een enorm boeiend verhaal en geven een prachtig tijdsbeeld. Door te kiezen voor een roman in briefvorm komt het verhaal ook dichtbij. Je leeft als vanzelf mee met Guusje en de families. Als je eenmaal begint te lezen kun je moeilijk stoppen.
De tuin is tot mijn verbazing in eigen beheer uitgegeven, ik ken namelijk vele minder goed geschreven boeken die bij gerenommeerde uitgeverijen verschenen zijn. Dit boek is vlot geschreven, mooi opgebouwd, heeft een goed taalgebruik, passend bij de tijd waarin het verhaal zich afspeelt etc. Het verdient zeker een groot lezerspubliek.
Dus... kopen en lezen!
ISBN 9789464313215 | Paperback | 273 pagina's | Boek-scout | april 2021
Dettie, 21 juli 2021
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Mevrouw Huygens
Een bijzondere vrouw in de zeventiende eeuw
Hennie Molenaar
Deze roman van Hennie Molenaar gaat over Susanna van Baerle, een Amsterdamse koopmansdochter, die in 1627 trouwde met diplomaat en dichter Constantijn Huygens. Hun beroemdste zoon was Christiaan, natuur- en sterrenkundige. Over deze beide heren is veel bekend en geschreven, over hun vrouw en moeder veel minder. Susanna was een bijzondere vrouw. Ze was intelligent, kunstzinnig, ze kan prachtig tekenen en zeer ondernemend. Ze heeft een grote invloed gehad op de mensen om haar heen. Op haar familie, haar personeel en vooral ook op haar kinderen.
Als je een boek gaat lezen, heb je er in sommige gevallen een bepaalde verwachting van. Deze verwachting kan soms zijn ingegeven door een boek dat je eerder hebt gelezen en je verwacht dat dit boek daarmee te vergelijken is. Jaren geleden las ik het boek De thuiskomst van Anna Enquist. Dit boek gaat over Elizabeth Batts, de echtgenote van ontdekkingsreiziger James Cook en het speelt in het voorjaar van 1775. Bij de aanvang van het lezen van dit boek, verwachtte ik ongeveer een boek als dat van Anna Enquist te gaan lezen.
Verrassend was daarom dat niet de schrijfster Hennie Molenaar zelf het verhaal vertelt over Susanna van Baerle, de vrouw van Constantijn Huygens, maar dat zij de personages uit de omgeving van Susanna het verhaal over deze bijzondere vrouw laat vertellen. Ik moest in het begin even overschakelen en wennen aan deze vertelstijl. Daarnaast moest ik ook even wennen aan de manier waarop Hennie Molenaar de personen hun verhaal laat doen. Een groot aantal keren, laat zij de personages zeggen dat ze niet moeten afdwalen van het verhaal van de hoofdpersoon Susanna van Baerle. In die afdwalingen vermeldt de auteur dan historische feiten of zaken over de vertellende personages zelf. Die afdwalingen hebben wel degelijk een functie om het verhaal goed in te bedden in de tijd of de omgeving van destijds, daardoor is het af en toe storend om dan de personen steeds te laten zeggen dat zij afdwalen, omdat dàt mij juist afleidde van het verhaal.
Naarmate het verhaal vordert en je bent gewend aan de verteltrant van de schrijfster, wordt het boek steeds fijner om te lezen en heb je het gevoel dat het verhaal speciaal tegen jou, als lezer, wordt vertelt. Het is alsof je met zus Ida, schoonzus Geertruid, dienstbode Antje, docent Mirkinius, zoon Constantijn junior en anderen aan tafel zit en zij jouw vertellen hoe zij het leven met Susanna van Baerle hebben ervaren. Hierdoor lijkt het alsof de lezer zelf aanwezig is in het leven van Susanna.
Een vraag die ik mezelf stelde als lezer was dezelfde als die ik vond op de website van Peter Marks. Hij heeft de auteur via de uitgever gevraagd: wat is de bron of zijn de bronnen van het verhaal? De uitgever heeft zijn vraag doorgestuurd aan Hennie Molenaar en van haar kreeg hij het volgende antwoord:
U hebt gelijk dat mijn boek op bronnen gebaseerd is. Het meeste is waar gebeurd, en de meeste personages hebben ook echt geleefd. Alleen het huispersoneel heb ik uit mijn duim gezogen, en de dialogen en wat andere details. Constantijn Huygens heeft zelf veel over zijn leven verteld, en daarnaast heb ik mij op boeken van anderen gebaseerd. Bijvoorbeeld ook over de maaltijden in de 17e eeuw, en de medische stand van zaken. Als historicus vind ik natuurlijk dat alles moet kloppen.
Voor mij was het eerst even wennen aan de verteltrant die de schrijfster heeft gekozen, maar eigenlijk is die heel origineel en dat maakt het boek des te leuker om te lezen. Daarmee is Mevrouw Huygens van Hennie Molenaar een bijzondere historische roman geworden.
Over de auteur: Hennie Molenaar zegt over zichzelf op deze website: Ik ben historica en veellezer, en schrijver. Ik heb een aantal historische kinderboeken gepubliceerd maar probeer ook voor volwassenen te schrijven.
ISBN 9789463380522 | Paperback | 232 pagina's | Uitgeverij Aspekt | oktober 2016
© Ria, 29 april 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
