John Irving

 
Bidden wij voor Owen Meany


Het verhaal wordt verteld door John de beste vriend van Owen Meany. Beiden groeien zij op in Gravesend.
Owen is klein en heeft een bizarre hoge stem. Zijn ouders zijn vreemde mensen. De moeder van Owen komt nooit buiten, zijn vader, een stugge man, bezit een steengroeve. Owen heeft een uitgesproken hekel aan katholieken want: “Zij hebben zijn ouders iets heel ergs aangedaan.” John woont samen met zijn moeder en grootmoeder in een oud, mooi huis. De moeder is een knappe, vriendelijke vrouw. Wie de vader van John is, is onbekend. John verwacht dat zijn moeder het zal vertellen als hij daar oud genoeg voor is. Helaas gebeurd dit niet want tijdens een honkbalwedstrijd slaat Owen voor het eerst de bal raak en doodt met zijn slag de moeder van John.
Gehonkbalt wordt er daarna niet meer door beiden maar ze oefenen wel vaak “de worp”. Later zal “de worp” heel belangrijk worden in het boek. Tijdens een uitvoering van A Christmas Caroll, die overigens zeer komisch beschreven wordt, krijgt Owen een visioen van een grafsteen met daarop zijn eigen naam en sterfdag. Dit zal de leidraad in zijn leven worden. Later jaagt Owen zijn ouders de zaal uit. Verderop in het boek kom je er achter waarom hij dit deed, een zeer trieste verklaring waardoor ook duidelijk wordt waarom Owen zo’n hekel aan katholieken heeft.


Gek?

Owen is zeer intelligent, hij helpt John veel zodat hij ook naar de universiteit kan. Voor John gaat hij ook studeren in Gravesend terwijl hij, als hij zou willen, op de beste Universiteiten toegelaten zou kunnen worden. John blijkt dyslectisch en Owen leert hem manieren om toch te kunnen lezen. In feite helpt Owen John met alles. Hij helpt met zoeken naar de vader van John, zorgt ervoor dat hij niet naar Vietnam hoeft op een wel heel bijzondere manier. Zorgt ervoor dat John na gaat denken wat hij verder met zijn leven moet gaan doen en beslissingen gaat nemen, wat John vaak zeer slecht afgaat.

Omdat Owen het visioen zeer serieus neemt bepaalt dat ook zijn leven. Hij droomt steeds opnieuw over zijn eigen dood. Hij weet hoe die zal zijn: in Vietnam met veel kinderen om zich heen. Mede door deze droom gaat hij het leger in. Hij weet zeker dat hij naar Vietnam zal gaan maar gezien zijn lengte krijgt hij keer op keer geen goedkeuring. Tegen de tijd dat hij volgens hem nog enkele dagen te leven heeft wijst ook niets erop dat hij naar Vietnam zal gaan. Owen begint aan zichzelf te twijfelen, is hij gek? Heeft hij teveel belang gehecht aan zijn visioen en aan zijn droom?


Mijn indruk
Het boek is ontroerend en vaak ook erg komisch. Heel bijzonder is dat alles wat Owen zegt in hoofdletters wordt geschreven om zijn aparte stem te benadrukken. Als je in dit boek aan het lezen bent kan je moeilijk stoppen, wil je steeds weten hoe het verder gaat.
Het enige minpuntje vind ik het gedeelte waarin John en Owen van elkaar gescheiden zijn. Je bent benieuwd naar Owen, niet naar John. In dit gedeelte komt Owen weinig voor wat het verhaal gelijk doodser maakt. Het is onzettend knap hoe dit boek in elkaar is gezet. Aan het eind valt alles als een legpuzzel in elkaar. Alles blijkt achteraf een functie te hebben. Toch blijven er genoeg vragen over...


ISBN 902340002X Ingenaaid, 622 pagina's Verschenen: februari 2002 De Bezige Bij

© Dettie 13-10-2003

reageren? Klik hier! 

 

Tot ik jou vind


Jack Burns reist in zijn vroege jeugd met zijn moeder Europa af - op zoek naar zijn vader. Volgens zijn moeder is die er namelijk vandoor gegaan nadat hij zijn zoon heeft verwekt en zij wil hem op zijn verantwoordelijkheden wijzen. Later komt Jack erachter dat de feiten toch ietsjes anders liggen.


Een dunne verhaallijn, zo op het eerste oog, maar niet voor Irving. Er trekt een bonte stoet personages voorbij, en er gebeurt van alles met Jack. Hij wordt misbruikt door mevrouw Machado, een dame met wie hij in aanraking komt op de worstelschool. Hij sluit een levenslange vriendschap met Emma, een meisje dat een paar klassen hoger zit op de meisjesschool waar Jack door zijn moeder wordt heengestuurd (St. Hilda). Deze school en de mensen die daaraan verbonden zijn, spelen een belangrijke rol door het hele boek. Emma is de dochter van Leslie, die een relatie krijgt met Alice, de moeder van Jack. Alice is een beroemde tatoeëerder en blijft dat ook haar hele leven. Tatoeages vormen een ander belangrijk motief in het boek: William, de vader van Jack, is 'volhuids' getatoeëerd en dat is een in die wereld bekende obsessie.
Een ander belangrijk personage is juffrouw Wurtz. Zij heeft nogal zwakke zenuwen en barst bij het minste geringste in huilen uit voor de klas. De Grijze Schim, een wijze onderwijzeres aan wie Jack veel steun heeft tijdens zijn leven, moet haar dan komen redden. Jack wordt een beroemde filmacteur en zo passeren ook nog de oscaruitreikingen en de hysterische uitbarstingen van fans.


Kortom, een echt Irving-verhaal. Bij veel schrijvers zou het bizarre karakter van vrijwel alle personages al snel ongeloofwaardig worden, zo niet bij Irving. De lezer wordt het verhaal ingetrokken en gelooft de schrijver op zijn woord. Zij komt in aanraking met werelden waar zij niets van af wist. In dit boek de tatoeage-wereld, zoals in vorige de travestieten in India of de hoerenwereld in Amsterdam. Dat alles maakt het lezen van een Irving een echt uitstapje. Schrijft Irving literatuur? Als je literatuur bedrijven opvat als het universeel maken van bijzondere gebeurtenissen niet. Irving is een verteller en zijn verhalen werpen geen vragen op over de zin van het bestaan, het wezen van de liefde of over noem maar op. Maar kunst is het schrijven van pakkende verhalen wel.


Paperback | 831 Pagina's | De Bezige Bij | 2005 ISBN: 9023417305

© PetraO, maart 2006

Reageren? Klik hier!