Zandgat
Chiel Jaspers

Diederik Thus rijdt naar huis, opgetogen dat hij zich, met een cadeautje bij zijn vrouw en kind kan voegen.
Maar dan gebeurt het vreselijke. Al rijdt hij maar dertig kilometer per uur, al is het kind zo klein dat hij het compleet over het hoofd ziet vanuit zijn hoge positie in de auto en al is hij broodnuchter: het kind is wel dood. Zijn schuldgevoel is hem de baas en zijn gedrag wordt zijn vrouw te veel: ze vertrekt. Zijn baan was hij al kwijt, het interesseert hem allemaal niet meer. Hun huis wordt verkocht, en hij probeert een nieuw leven te beginnen in het oosten van ons land. Maar hij is niet in staat zich aan te passen aan de eisen van de maatschappij. Hij verwaarloost zichzelf, hij drinkt.
Op een van zijn heldere dagen als hij voor de zoveelste keer zich heeft voorgenomen om opnieuw te beginnen, ontmoet hij een asielzoeker. De man, Naji, komt uit Irak, en hij heeft een droom: hij wil naar Engeland. Op een heel eigen manier weet de man door te dringen tot Diederik.

‘Jullie hebben geen familie, klopt?’
Bevreemd kijkt Diederik Naji aan. ‘Hoe bedoel je? Ik heb wel familie.
’Waar is jouw moeder?'
‘Thuis, in en verzorgingshuis. Ze is oud en ziek.’
'Jouw vader?’
‘Weggegaan toen ik vijf was.’
Naji sist tussen zijn tanden. ‘Heb jij geen vrouw?’ vraagt hij.
‘Jawel.’
‘Waar is zij?’
Diederik zucht. ’Ergens anders... van me weg.’ antwoordt hij en hij kijkt willekeurig naar de brief in het gras, tast er naar en draait hem om.
‘En kinderen?’
‘Ook. Een dochter. Ze woont bij haar,’ zegt hij met tegenzin. ‘Zeg, ik weet niet of ik veel zin heb hierover te…
'Zie je wel,’ knikt Naji met een treurige blik. ‘Geen familie. Niemand heeft hier familie. Dat is het. Daarom sturen ze mij weg. Als hond.’

Zijn manier van leven, zijn ideeën over de tegenstelling tussen Europeanen en Oosterlingen, het spreekt Diederik erg aan. En omdat hij toch niets te verliezen heeft, gaat hij met Naji mee naar Calais. Handig voor de Irakees, want Diederik heeft geld, en hij niet.
De ontmoeting met deze man met zijn kleine wijsheden die Diederik aanspreken is de omslag in het verhaal. Wat hij ziet in het vluchtelingenkamp in Sangatte is schrijnend. Hij ziet een kans: misschien kan hij hier zijn schuld inlossen.
Wat begint als een lamentatie over het onopzettelijk doodrijden van een klein kind, ontaardt in een soort roadnovel met een Grunbergiaans einde.
Het blijkt een indrukwekkend verhaal dat blijft hangen.

Sangatte is een plaats bij Calais. De naam van het dorp is ontleend aan het Nederlandse woord zandgat.
Sangatte kwam in de internationale belangstelling toen de kanaaltunnel gebouwd werd tussen Frankrijk en Engeland. En nog eens toen zich daar als vanzelf een vluchtelingenkamp vormde dat in de volksmond vooral bekend was onder de naam "Sans-gate" (Fr. voor "zonder hek"), van waaruit asielzoekers onophoudelijk probeerden Engeland te bereiken.
In november 2002 werd dit vluchtelingenkamp door Frankrijk, op instigatie van Groot-Brittannië, gesloten. Hierbij speelden redenen als criminaliteit een grote rol. Thans verblijven veel vluchtelingen in zelfgemaakte tenten in de duinen. 

ISBN 9789077490518 | paperback| 122 pagina's | Het Schrijversportaal | oktober 2010

© Marjo, 12 juli 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER