Van alles het beste
Rona Jaffe

Dit boek van Rona Jaffe verscheen in 1958 en riep veel reacties op. Nu is het opnieuw uitgegeven. In het voorwoord - geschreven in 2005 - vertelt Rona dat ze in de jaren vijftig van de vorige eeuw werkte bij een uitgeverij waar ze in vier jaar tijd van archiefassistente opgeklommen was tot redactrice. Bovendien werden er toentertijd enkele verhalen van haar gepubliceerd in landelijke tijdschriften. Dat maakte dat ze haar baan opgaf om zich full-time op het schrijven te richten, in de hoop in de toekomst een hele roman te schrijven. Min of meer als grap zei een vriendin tegen een hoofdredacteur dat Rona ooit een geweldig boek zou schrijven. En eveneens als grap gaf de redacteur als antwoord dat het dan door hem uitgegeven zou worden. Een Hollywood-producer die er ook bij was, grapte mee. Als Rona een modern boek over werkende meisjes in New-York zou schrijven dan zou hij het verfilmen. Iedereen lachte, en daarmee was de kous af, dachten ze.  Niets was echter minder waar. Toen Rona de producer een hele tijd later weer ontmoette, blufte ze dat ze het boek ging schrijven. En dat deed ze!

Ik wist niet of de lotgevallen van mijn vriendinnen en mij ongebruikelijk waren, dus ik besloot vijftig vrouwen te interviewen om te kijken of zij dezelfde ervaringen hadden met mannen en werk en alle andere dingen waar je het niet over had in een beschaafd gezelschap. In die tijd zei je niet zomaar dat je geen maagd meer was. Je had het niet over uitgaan met getrouwde mannen. Er werd niet gesproken over abortus. Er werd niet gesproken over ongewenste intimiteiten, waar destijds niet eens een naam voor was. Maar uit al mijn gesprekken met die vrouwen bleek dat al die dingen ook in hun leven speelden.

Rona hoopte dat ze tenminste één jonge vrouw wist te helpen met haar boek. Niet wetende dat het boek bij miljoenen lezers de juiste snaar zou raken. Het werd gelijk een enorme bestseller. En het boek is inderdaad verfilmd met Joan Crawford in de hoofdrol.

In Van alles het beste schrijft Rona Jaffe over vijf jonge vrouwen waarvan er vier bij dezelfde New Yorkse uitgeverij werken. Caroline Bender (20), Gregg Adams (23), April (20), Barbara Lemont (20) en Mary Agnes (ca. 20) hebben allemaal zo hun eigen dromen. Deze zijn echter heel verschillend. Voor Mary Agnes bestaat de wereld enkel uit haar werk en haar vriend maar Caroline is carrièregericht en wil het tot redacteur schoppen. April wil actrice worden en Gregg is het al, hoewel ze wacht op de grote rol. Barbara Lemont is de enige die niet op dezelfde afdeling maar een paar verdiepingen lager werkt. Zij is een gescheiden moeder woonachtig in hetzelfde appartement als April. Ze zou wel een mooie relatie willen hebben en met haar kind een eigen appartement willen hebben. Ze woont nu bij haar apathische moeder, die niets anders doet dan televisie kijken.
April, Caroline en Gregg beginnen alle drie rond januari 1952 op de uitgeverij te werken en worden al snel vriendinnen. Gregg en Caroline huren zelfs samen een appartement. Mary Agnes vormt het rustpunt omdat zij totaal niets ambieert. Bovendien weet zij alles van iedereen op kantoor wat soms zijn voordelen heeft.
We volgen een aantal jaren het wel en wee van deze vrouwen die allemaal vrij onschuldig de grote wereld in stappen en daarna toch hun leuke en minder leuke levenservaringen opdoen. Caroline, de spil van het verhaal, is aan de kant gezet door haar verloofde maar ze groeit en raakt zelfverzekerd en weet wat ze wil. Gregg verliest zich in een uitzichtloze relatie en de beeldschone April lijkt een verkeerde keuze te hebben gemaakt die haar later erg parten zal spelen.

Vooral in het begin van het boek lijkt het een zorgeloos vrolijk geheel te worden waarin de vijf jonge vrouwen de hoofdrol spelen. Maar met het verstrijken van de tijd wordt het allemaal een stuk serieuzer en een enkele keer aangrijpend. De vrouwen krijgen het flink voor hun kiezen en hebben soms moeite om overeind te blijven en de draad weer op te pakken. Je leeft met ze mee en blijft benieuwd naar hoe het hun verder zal vergaan. Alle vijf de vrouwen hebben een soort van onafhankelijkheid verworven hoewel niet altijd van harte.
Het verhaal draait veel om relaties. Niet eens altijd een liefdesrelatie maar wel intense relaties tussen vrienden en hun eventuele al dan niet nieuwe partners. Ook de platonische relaties tussen man en vrouw, ondanks een soms verwarrende constante seksuele spanning die er bijna altijd is in een relatie tussen mensen van tegengesteld geslacht, spelen een belangrijke rol.
Alle vijf de vrouwen zoeken hun weg met vallen en opstaan. De een kiest voor zekerheid, de ander voor uitdaging. Maar allemaal werken ze hard om een prettig en warm leven te krijgen met de mensen van hun keuze om zich heen.

Een enkele keer worden er wel erg grote sprongen in de tijd gemaakt maar het is verder niet erg storend.
Het meest opvallend in dit boek is hoe openhartig over alles gesproken wordt. In de tijd dat het boek geschreven werd, was een 'moetje' nog een schande. Een relatie met een getrouwde man kon niet (nu nog niet overigens) seks voor het huwelijk was ondenkbaar. Maar Rona Jaffe roert al deze zaken aan met een gemak en openheid alsof het allemaal vrij gewoon is. Ook opvallend is dat iedereen rookt, mannen en vrouwen en er vrij veel whisky gedronken wordt, ook door de vrouwen. 
Het verhaal is boeiend en geeft een mooi tijdsbeeld. Op het eind leek het eventjes alsof het boek als een nachtkaars uit zou gaan maar gelukkig wist de schrijfster er een onverwachte wending aan te geven zodat je weer alert en met plezier verder leest.
Al met al een prettig boek dat ondanks dat het al meer dan vijftig jaar geleden geschreven is nog erg eigentijds aandoet.


ISBN 9789029578400 Paperback 512 pagina's | Arbeiderspers | oktober 2011

© Dettie, 27 december 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER