Een thuis in Afrika
Irma Joubert

Meeslepend, boeiend, puur en realistisch! Zomaar een paar woorden die het boek Een thuis in Afrika kenmerken. Wat weet Irma Joubert je van het begin tot het einde van het boek te boeien met goed uitgewerkte personages en realistisch omschreven situaties!
Het begint al bij de proloog waarin vanuit verschillende invalshoeken de politieke toestand in  Duitsland en Engeland in aanloop naar de Tweede Wereldoorlog weergegeven wordt. De sfeer die Irma hierin weet vast te leggen, laat je als lezer niet meer los. In die sfeer weet zij haar twee hoofdpersonen prachtig te plaatsen. Zo maakt Charles Schmidt vanuit Londen en Schotland de oorlog mee en voert de Duitse Oswald von Stein actief de oorlog tegen de Russen.

Als de oorlog steeds dichterbij komt en het niet langer veilig is in Londen, besluit de vader van Charles dat zijn zoon beter af is in het verre Schotland. Daar woont zijn oudere zus Grace die vast wel voor Charles wil gaan zorgen. Charles wordt als klein jongetje helemaal alleen op de trein gezet en na uren reizen komt hij uiteindelijk aan in Eaglesham. Daar moet hij een nieuw leven gaan opbouwen, gaat hij zorgen voor zijn zeer oude tante Grace en ervaart hij wat echte liefde is. Charles voelt zich enorm geborgen bij zijn tante en hoopt dat hij er voor altijd mag blijven.

De oorlog wordt voor Charles voelbaar door de vele evacués die na verloop van tijd in het dorp worden geplaatst, maar ook door het overlijden van zijn ouders. Helaas nemen de krachten van zijn tante na de oorlog zover af dat zij besluit dat Charles bij haar zoon in Afrika op de boerderij moet gaan wonen. Tijdens de bootreis naar Afrika ontmoet Charles Mentje de Vries uit Nederland en Esther von Stein uit Duitsland. Samen sluiten zij een vriendschap die de rest van hun leven zal duren.
Charles probeert er in Beetsjoeananland het beste van te maken, maar na allerlei nare gebeurtenissen, komt Charles uiteindelijk op de boerderij van Tinus van Jaarsveld in Zuid-Afrika terecht.

Oswald von Stein woont in Berlijn als de oorlog uitbreekt. Omdat hij in het leger zit, neemt hij actief deel aan de oorlogvoering. De rauwheid van de oorlog komt in zijn verhaallijn heel duidelijk naar voren. Oswald zit vol idealen en blijft daaraan vasthouden, ook als alles tegenzit. Uiteindelijk wordt hij gedwongen om zich over te geven aan de Russen. Als krijgsgevangene maakt hij afschuwelijke dingen mee. Maar wat hij ook meemaakt, hij blijft achter zijn volk staan. Zijn frustraties weet Irma haarscherp weer te geven:

Maar half rantsoen of zelfs de detentiebarak laat Oswald op dit moment koud. ‘Ze denken dat ze Duitsland kapot kunnen krijgen, net als na de Grote Oorlog. Nou, dan hebben ze buiten de geesteskracht van het Duitse volk gerekend!’
Hij gaat naar buiten. Het helpt niet. Overal zijn mensen, nergens vindt hij privacy.
Zijn volk vecht om te overleven. Zijn platgebombardeerde volk moet opstaan uit de puinhopen en van voren af aan de weg omhoog bevechten. En hier zit hij, vol opgekropte machteloze woede, duizenden kilometers van huis – week in, week uit in de aarde te krabben om walletjes rond kwetsbare aardappelplantjes te maken.

Als hij uiteindelijk weer terug naar Berlijn mag, vindt hij daar geen thuis meer. Zijn vader is overleden, zijn stiefmoeder Hildegard en stiefzusje Esther zijn vertrokken naar Afrika en het Duitse volk ziet hem als verrader. Als Hildegard hem uitnodigt om ook naar Windhoek te komen, besluit Oswald om de reis naar Afrika te maken. Zijn leven neemt een onverwachte wending als hij ook op de boerderij van Tinus van Jaarsveld komt.

Door het hele boek heen wordt vanuit verschillende perspectieven de Tweede Wereldoorlog en de nasleep ervan aan jou als lezer voorgelegd. Het zet je tot nadenken: Hoe zou ik reageren als ik net als Charles Schmidt op 6-jarige leeftijd door mijn vader op de trein wordt gezet om te gaan wonen bij een zeer oude tante die ik niet eens ken? Hoe zou ik reageren als ik net als Oswald von Stein een carrière in het Duitse leger heb opgebouwd en naar het Russische front gestuurd wordt? Als ik gedwongen wordt om mij over te geven aan de vijand? Als ik zie dat er beslissingen over mij genomen worden waar ik helemaal niet achter sta? Hoe zou ik reageren op al die emoties van de mensen om mij heen? Zou ik onder alle omstandigheden vast blijven houden aan mijn idealen?

Met een subliem staaltje schrijfkunst, waardoor je als lezer urenlang ademloos aan de bladzijden gekluisterd zit, weet Irma Joubert de verhalen van Charles, Oswald, Tinus, Mentje, Esther en Hildegard tot één geheel te weven waarmee deze trilogie ‘Onderweg naar Afrika’ tot een prachtig en krachtig einde komt.

Het eerste deel van de trilogie heeft de titel Hildegard en gaat over een meisje in Duitsland dat zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog meemaakt. Hildegard is de stiefmoeder van Oswald von Stein.
In het tweede deel Het meisje uit het verscholen dorp wordt het verhaal van Mentje de Vries tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland beschreven. Zij speelt een belangrijke rol in het leven van Charles als hij in Zuid-Afrika gaat wonen.
De drie delen zijn prima los van elkaar te lezen.

ISBN 978 90 239 6065 2|NUR 302| Paperback | 523 pagina’s | Uitgeverij Mozaïek| oktober 2021
Een thuis in Afrika is vertaald door Dorienke de Vries.

© Els ten Voorde, 12 november 2021

Lees de reacties op het forum en/of reageer,klik HIER