https://www.facebook.com/wouter.polspoel

http://www.hermanvancampenhout.com

Youra en het XXste konvooi
Wouter Polspoel en Herman Campenhout

In Boortmeerbeek, een kleine landelijke gemeente tussen Mechelen en Leuven, vlak naast de spoorlijn die beide steden met elkaar verbindt, staat op een pleintje een sober monument. Dit staat erop te lezen:

Vriend voorbijganger,
toon eerbied voor deze heldhaftige handen,
zij hebben hen gered,
die door krachten van het kwaad
naar de hel werden gezonden.

Het werd in 2005 opgericht ter nagedachtenis van de overval op Transport XX, een uniek feit uit de geschiedenis van de Holocaust en het verzet. Betrokkenen Youra Livschitz en zijn broer Alexander werden op 23 juni 1943 verraden en gearresteerd. Ze werden veroordeeld tot de doodstraf, die voltrokken werd op de Nationale Schietbaan (op resp. 17 en 10 februari 1944).

Het verhaal dat Wouter Polspoel (31, Vilvoorde) en Herman van Campenhout (75, Meise) hebben opgeschreven in dit boek is een fictief verhaal rondom de feiten. Zij laten het verhaal afwisselend vertellen door de bijna-arts Youra en zijn toekomstige geliefde Sarah.

Youra Livchitz studeerde geneeskunde, maar omdat hij joods was, mocht hij zijn werk als arts-assistent niet meer uitvoeren. Als er oproepen volgen voor Joden, zigeuners en andere ‘ongewenste’ lieden om huis en haard te verlaten en naar de Dossinkazerne in Mechelen te gaan, vertellen de Duitsers dat zij elders te werk gesteld zullen worden. Maar al snel lekken de geruchten door, in plaats van naar een veilige plek zullen ze naar een concentratiekamp vervoerd worden en daar een wisse dood vinden.

Ook Youra moet onderduiken, maar hij is niet van plan om lijdzaam af te wachten. Samen met zijn broer en twee vrienden, Robert Maistriau en Jean Franklemon, besluiten zij een trein te overvallen, het XXste konvooi, een aantal goederenwagons, waarin zich 1631 personen bevinden. Het lukt Maistriau om een deur open te krijgen en zeventien mensen weten te ontsnappen.
Onder hen bevindt zich het joodse meisje Sarah, die op het eerste gezicht verliefd wordt op Youra en moeite doet om in contact met hem te blijven.

Feit: Door de actie van de studenten konden er zeventien mensen ontsnappen, maar als de trein verder rijdt, ontsnappen nog tientallen gedeporteerden uit andere wagons. Enkele gevangenen hebben namelijk zagen, vijlen, tangen en ander materiaal in het stro verstopt. Met deze werktuigen worden enkele wagons van binnenuit geopend. In het totaal springen 234 personen van de trein: 26 van hen komen tijdens hun vluchtpoging om, 89 worden weer opgepakt en op een volgend transport gezet. 118 gedeporteerden van transport XX slagen er in op vrije voeten te blijven.

Het XXste konvooi dat op 19 april 1943 uit Mechelen vertrok werd begeleid door een commando van de Schutzpolizei. Zo’n commando bestond uit één officier en 40 manschappen. Het was een uitzonderlijk groot konvooi en het vervoer gebeurde voor de eerste maal met goederenwagons, waarbij de deuren werden vergrendeld met prikkeldraad. Bij vorige konvooien waren steeds derde klasse personenwagons gebruikt waardoor gedeporteerden makkelijk via de ramen konden ontvluchten.
Het was de grootste actie om Joden uit een trein naar Auschwitz te redden en ook een van de weinige, buiten een dergelijke actie in Polen.

ISBN 9789462421042 | Paperback | 123 pagina's | Uitgeverij Kramat | juni 2019
Leeftijd vanaf 13 jaar

© Marjo, 25 september 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER