jeugd 13-15 jaar

Het kompas
Joyce Pool


1950
In het eerste deel van dit waargebeurde bijzondere verhaal maken we kennis met Davey, een jonge scout van zestien jaar, woonachtig in Mortlake een buitenwijk van Londen, gelegen aan de zuidelijke oever van de Theems. De Tweede Wereldoorlog is net voorbij. Het land is volop bezig de opgelopen oorlogsschade te herstellen.


De jongens van de seascoutgroep missen het avontuur van de oorlog diep in hun hart wel een beetje. Maar gelukkig worden er avontuurlijke reisjes georganiseerd en Davey kan niet wachten tot hij kan vertrekken met de andere negen jongens. Ze gaan het kanaal oversteken, naar Calais, met de whaler (een walvisvaarderssloep) de Wangle III. Davey is blij dat zijn altijd vrolijke, grote vriend Brian, ook mee gaat. Maar Davey heeft de laatste tijd van die rare steken in zijn buik. Natuurlijk vertelt hij dat niet aan zijn moeder, zodirekt mag hij niet mee! Maar de pijn kan hij niet langer maskeren en na een bezoek aan de dokter is het een feit. Davey kan niet mee.
Met een bezwaard hart zwaait hij de jongens uit. Niet wetende dat het de laatste keer is dat hij ze ziet...


Een week later wacht hij zijn vriend en scoutingmaatjes op. Maar al wat er komt, geen Wangle III. En een week later nog steeds niet. De onzekerheid over het lot van de jongens is vreselijk. Iedereen verzamelt zich in het clubhuis. Davey wil eigenlijk alleen maar aan de oever van het 'strandje' zitten, turend en kijkend naar het water, want misschien... Helaas is het vergeefse hoop.


Er komen berichten uit Duitsland en Nederland dat er lichamen zijn gevonden. Zes in totaal. Er volgt een hoop geregel om de lichamen bij elkaar te brengen. Ze zullen begraven worden op Texel. Geld om de lichamen thuis te brengen is er niet. Zo vlak na de oorlog heeft niemand geld. Dat is een hard gelach voor de familie en vrienden, maar er is niets aan te doen. Het verdriet is groot bij iedereen en voor Davey in het bijzonder... Als hij geen buikpijn had gehad dan was hij nu ook...
Dat besef is zwaar en moeilijk. Het enige wat Davey nog heeft is het kompas van Brian, die nog van Brians opa was geweest. Davey moest er op passen...


Het verhaal over de onfortuinlijke reis van de Wangle III is op verzoek van Annemarie Witte van Scouting Texel geschreven. Zij vertelde over de tragische gebeurtenis van de Engelse seascouts en de uiteindelijke begrafenis op Texel. Annemarie zegt vervolgens: 'Onze groep verzorgt het graf, maar het vergaan van de Wangle III is nu zo lang geleden. Het wordt steeds lastiger om aan de kinderen uit te leggen waarom wij dat doen. Zou jij in twee korte verhalen iets van de geschiedenis kunnen beschrijven?'
Aangezien Joyce Pool zelf op Texel woont, kende ze het graf wel, maar niet het verhaal erbij. Ze is echter onmiddellijk geïnteresseerd.
En zo is het idee voor het boek 'Het kompas' ontstaan.


In het eerste verhaal heeft Joyce Pool zich op ontroerende en aangrijpende wijze ingeleefd in de bewoners van Mortlake, zij geeft weer hoe dit akelige ongeluk voor die mensen geweest moet zijn. Het gefingeerde personage Davey is de vertolker van al deze gevoelens. Dat heeft Joyce Pool erg integer en stijlvol gedaan.


In het tweede deel wordt door Joyce Pool en haar man, journalist Pip Bernard, verslag gedaan van de research zelf. Natuurlijk bezoeken ze Mortlake, ook spreken ze familie en vrienden van de omgekomen jongens en de enige volwassen man die er bij was. Maar dat is niet het enige, ze bezoeken vele archieven, zelfs Scotland Yard, om zoveel mogelijk de waarheid achter de gebeurtenis te achterhalen. Het is een gedegen onderzoek en vermoedelijk is er niet veel méér te vinden dan dit echtpaar heeft achterhaald.


De zoektocht wordt in duidelijke taal verteld en is voorzien van vele foto's, ook van de jongens die op de boot zaten. De hoofdstukken wordt o.a. vanuit vindplaatsen van de lichamen besproken. Voorafgaand aan de te lezen tekst zien we prachtige luchtfoto's van o.a. de eilanden Texel, Terschelling en het Duitse Amrum. Ook zijn er foto's van de indrukwekkende begrafenis en delen van de kleding van de jongens. Apart is het in het Frans geschreven briefje dat niet door het water aangetast is. Het geheel, verhaal 1 en 2 maken het verhaal helemaal compleet.


Al met al is het een indrukwekkend boek dat duidelijk zijn impact zal hebben op jonge lezers.


ISBN 9789047708643 | Hardcover | 215 pagina's | Uitgeverij Lemniscaat | juni 2018
Leeftijd vanaf 13 jaar

© Dettie, 13 september 2019

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER