Een kwestie van hoffelijkheid
Amor Towles

‘Wees geen pronker die voortdurend in de gaten houdt of hij wel juist uitgedost is, of zijn schoenen wel passen, zijn kousen netjes opgetrokken zijn en zijn kleding goed zit’.

New York, de jaren zestig. Ik-persoon, Kate, bezoekt met Val, waarschijnlijk haar partner, een fototentoonstelling en ziet daar een bekende hangen: Tinker Grey. Hij is geportretteerd in twee hoedanigheden: in goede doen, en als enigszins verlopen figuur. Het zien van die foto’s brengt Kate terug in de tijd.

New York, laat jaren dertig. Men probeert de slechte crisisjaren te vergeten, nu de economie  - door toedoen van de oorlogsdreiging in Europa – weer wat aantrekt. Kate Kontent is de dochter van een Russische immigrant, uit New York. Zij woont in een pension voor nette meisjes, waar ze Eve Ross leert kennen, een meisje dat uit het Midwesten naar New York is gekomen om een eigen leven te leiden, los van haar rijke en bezorgde ouders.

‘Ik wil overal onder, zegt ze, ‘behalve onder iemands duim.’

Met een beperkt budget gaan ze Oudejaarsavond 1937 in. Ze gaan naar een nachtclub in Greenwich Village om naar muziek te luisteren en te drinken. Later willen ze ergens een hapje eten, en dan weer naar huis. Maar als er een jongeman - die er niet alleen knap uitziet, maar ook rijk - de bar inkomt, en ook nog zonder gezelschap, gooit Eve alle remmen los. ‘Die is voor mij’, zegt ze.
Zo komt Tinker Grey in hun leven, en in de volgende weken zullen de meisjes hem leren hoe je zo goedkoop mogelijk aan je vertier komt, terwijl hij hen meeneemt naar dure gelegenheden. Tot die fatale avond waarop ze een auto-ongeluk krijgen, en Eve getekend zal zijn voor het leven. Tinker voelt zich duidelijk schuldig, hij kiest nu voor Eve, terwijl hij anders misschien wel eerder Kate gekozen had.
Tinker en Eve verdwijnen naar de achtergrond maar blijven een rol spelen in het leven van Kate. Zij weet zich door steeds de juiste keuzes te maken op te werken. Ze heeft diverse relaties, en veel vrienden, blijft een beetje in dezelfde kringen ronddolen, maar of dat haar gelukkig maakt?
Zijn de geruchten over Eve en Tinker waar? Wat is de rol van Anne Grandyn?

‘Een kwestie van hoffelijkheid’ slaat op meerdere situaties, maar vooral, denk ik, op het feit dat Tinker bij Eve blijft, maar het verwijst zeker ook naar dat boekje van George Washington, dat hij schreef  onder de titel ‘de regels voor beschaafd gedrag in gezelschap en tijdens conversaties’. Dit boekje blijkt Tinkers leidraad in het leven, waaruit Kate de conclusie trekt dat hij nep is. Maar of ze daar gelijk in heeft? Overigens staat dit boekje afgedrukt achter het verhaal. Leuk! En helemaal niet zo gek om deze 110 regels als leidraad te gebruiken!
‘Draai anderen de rug niet toe, vooral niet als u spreekt. Breng geen tafel in beweging, waaraan een ander leest of schrijft. Leun er evenmin op.’
Die George Washington was zo gek nog niet.

Terug naar de roman. Die schetst het leven in de jaren voor de tweede wereldoorlog losbarstte, maar dan eigenlijk alleen de 'valse' zijde: de verkwisting, de leegheid, het losbollenbestaan. Kate blijkt zich er enigszins aan te kunnen onttrekken, en biedt samen met een enkele vriend wat weerstand. Maar ook in haar vriendenkring (hm, zijn dat vrienden?) wordt behoorlijk gedronken en met geld gesmeten.
Het is wel duidelijk dat Katey geen leeghoofd is, maar echt duidelijk komt ze niet uit de verf. Geen enkel personage eigenlijk.
De stijl is meeslepend, en je leest het boek vlot uit, ondanks de kleine eigenaardigheden die een redacteur weg had moeten werken.
Het kan volgens mij niet dat je eerst iemand omschrijft als een vrouw van begin vijftig, terwijl je enkele alinea’s later zegt dat je haar haar leeftijd nauwelijks kunt aflezen.
En dat je eerst zegt dat er in de relatie met iemand geen ongemakkelijke stiltes zijn, terwijl je even later zegt dat je met dezelfde persoon een ongemakkelijke stilte deelt.
Maar de droge humor, de veelheid van belevenissen in zo’n korte tijd laten je die foutjes snel vergeten. Een lekker wegleesboek.
Leuk accentje: ieder deel begint met een foto, uit bovengenoemde tentoonstelling neem ik aan.

Achterin dus die regels van Washington, en een lijst met bijpassende muziek. Ook nog een interview met de schrijver en leesclubvragen.

ISBN 9789022959893 | Paperback | 386 pagina's| Orlando  | januari 2012
Vertaald uit het Engels door René van Veen

© Marjo, 27 januari 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER