Meneer Chartwell
Rebecca Hunt

Winston Churchill leed zijn hele leven aan depressies. Die depressieve perioden noemde hij ‘Black dog’. Van dit gegeven heeft Rebecca Hunt gebruik gemaakt in haar debuut: depressie is gepersonifieerd als een jengelende, grote zwarte hond. Alleen depressieve mensen zien en horen dit beest. In het begin van het verhaal, dat zich afspeelt in 1964, komt de zwarte hond, meneer Chartwell, ook wel bekend als Zwarte Pat, een kamer huren bij Esther Hammerhans. Zij wil hem eigenlijk niet, maar laat zich toch overreden. Er is iets fascinerends aan Zwarte Pat, die stinkt en voortdurend in de weg ligt, maar toch ook bepaalde charmes heeft. Wat hij doet, moet hij doen, haast tegen zijn eigen wil in.
Esther is weduwe: haar man, die ook leed aan depressies, heeft zelfmoord gepleegd.
Esther werkt bij de bibliotheek van het Lagerhuis in de periode dat Churchill afscheid gaat nemen van zijn werk. Op een dag moet zij optreden als zijn secretaresse. Als blijkt dat zij Zwarte Pat allebei kunnen zien en horen, hebben ze iets belangrijks gemeenschappelijk. Verschillen zijn er ook: Esther is in de rouw, bij Churchill is eerder sprake van wat vroeger wel een endogene depressie werd genoemd. Die laatste komt nergens vandaan, er is geen oorzaak aan te wijzen en voordat er antidepressiva waren, was dit type nauwelijks te behandelen.
Churchill vertelt haar dat ze moet vechten tegen Zwarte Pat, niet met hem mee moet gaan. Zwarte Pat protesteert, maar wint het niet. Niet bij Esther tenminste: die vindt manieren om niet met Zwarte Pat mee te hoeven gaan.
De passages over Esther worden afgewisseld door hoofdstukken over Churchill. Daarin zit hij meestal in zijn eentje te schilderen en vertwijfeld na te denken over zijn aanstaande afscheid. Steeds duikt Zwarte Pat op en steeds probeert hij die weg te jagen.

Het voorstellen van depressie als een zwarte hond, die mensen het leven zuur komt maken omdat hij niet anders kan, is een origineel gegeven. Het klopt ook wel, want depressie kan een toestand zijn die van buiten naar binnen lijkt te vallen, die niet weg te redeneren is. Depressie kan voelen als een overval en inderdaad ook wel als een niet genodigde gast, die niet weg te jagen is. Het gegeven wordt consequent uitgewerkt door de schrijver, maar toch is het een te mager motief om een hele roman mee te vullen. Op den duur begint het te vervelen, dan weet je het wel. Ik denk dat deze stof beter tot zijn recht zou zijn gekomen in een kort verhaal.

ISBN 9789022959831 Paperback 244 pagina's | Orlando | maart 2011
Vertaald door Mary Breser

© PetraO., 21 maart 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER