https://leenhuet.be

Nest
Leen Huet

Toen men de driehonderdste verjaardag van mijn zoons geboorte herdacht, nu alweer ruim honderdvijftig jaar geleden, hoe vliegt de tijd wanneer men even met de ogen knippert, toen men dus de driehonderdste verjaardag van mijn zoons geboorte herdacht, weerklonk er muziek. [...]

Liefste der Zusteren,
die troont aan de Schelde,
Kunstkoninginne, wij allen zijn hier!
Neem onze kus, onze kronen en palmen;
laat onze hulde de
wereld doorgalmen:
Moeder van Rubens, op u zijn wij fier!

Ze hadden het niet over mij, besefte ik al gauw, ze hadden het over zichzelf. Maar toch, duizend stemmen wekten me en sindsdien ben ik wakker gebleven [...].

Aan het woord is Marie Rubens (1538-1608), moeder van de bekende kunstschilder Peter-Paul Rubens. Zij zit op het dak van een woning in de straat waar zij woonde en vertelt in haar eigen, mooie, taal over haar leven voor en na haar dood. Het is een turbulent leven wat ze geleid heeft.

Haar man - Jan Rubens (1531-1587) 'was knap, net als onze zoons'. [...] Zijn huid rook naar kruidnagel. Ik was trots op hem toen we trouwden, ik had een mooie man gekregen.' Haar man was echter niet alleen mooi, maar ook intelligent. Hij sprak Frans, Italiaans en Latijn. Hij werd schepen van de stad Antwerpen en verkeerde in koninklijke kringen. Het leven verliep voorspoedig.

En dan raakt haar man in de ban van het gedachtegoed van Calvijn, een jurist net als Jan. Ze worden een volgeling van deze theoloog en dat heeft verstrekkende gevolgen. Ze moeten vluchten, het land uit, en ze trekken, als collaborateurs, naar Keulen. Maria zegt daarover: 'We hadden ons verbrand in de burgeroorlog, hele decennia uit ons leven moest ik na onze terugkeer verdonkeremanen.'

Ze hebben het geluk dat de prinses van Oranje bij Jan om raad komt vragen, dat is de ommekeer. Ze hebben daardoor weer een inkomen. Maar ook aan dit contact 'verbranden' ze zich, Jan wordt opgepakt. Marie krijgt een zware tijd waarin ze het alleen moet zien te redden, daarnaast vecht ze voor haar man om hem vrij te krijgen, wat haar lukt. Ze vertelt  'O mijn brieven waren zo nederig en toch dreigde ik er zo kwansuis mee om alles te onthullen, als een onnozel schaap. Dat hielp. Er kon gepingeld worden.'

Helaas krijgt haar man daarna wel huisarrest. 'Ons leed bepaalt ons meer dan ons geluk. En het bepaalt onze kinderen. Want in onze wanhoop waren we vruchtbaar [...] wat hadden we nog als troost, buiten omhelzingen in ons bed?'
Vierhonderdvijftig jaar later mogen wij blij zijn om haar wanhoop. Want het troost zoeken, leverde een aantal kinderen op met als hekkensluiter Peter-Paul Rubens.

Jan is na zijn gevangenschap nooit meer de oude geworden en het is Marie die aanpakt en zorgt dat de boel, ook financieel, draaiende blijft en haar kinderen een opleiding kunnen volgen.

Het is steeds deze markante Marie zelf die ons haar verhaar vertelt in haar eigen bewoordingen en met haar eigen visies. Tenminste zo lijkt het, maar natuurlijk is het Leen Huet die deze vrouw woorden, een stem, heeft gegeven en dat heeft ze heel knap en overtuigend gedaan. Zij heeft de meest belangrijke, invloedrijke, gebeurtenissen in het leven van Marie in dit boekje opgevoerd en het haar met milde, vergevingsgezinde en berustende stem laten vertellen. Het is bijzonder dat Leen Huet dat in relatief weinig pagina's zo beeldend en duidelijk heeft weten weer te geven.

Achterin het boek treffen we nog twee brieven, in het Oud-Nederlands, van Marie Rubens aan die zij toentertijd aan haar man geschreven heeft. De taal is prachtig en de wanhoop - Jan zat gevangen - spat van de brieven af, hoewel Marie evengoed goede moed houdt. Bijzonder om te lezen.  Het is wel jammer dat bij deze brieven geen vertaling geplaatst is in modern Nederlands want de oude taal is, hoe mooi ook, soms moeilijk te volgen. Maar het vormt wel een mooie afsluiting van het boekje omdat het het beeld van Marie, dat je door het verhaal krijgt, versterkt.

Kortom, deze novelle heeft een zeer verrassende en rijke inhoud en is bovendien in een mooie, inlevende stijl geschreven.
Een klein boekje maar groot van inhoud!

ISBN 9789075995107 | Paperback | 48 pagina's | Uitgeverij Amerika | 30 augustus 2018
Afmeting 15,3 x 10,3 cm.

© Dettie, 16 september 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER