De dochter van Crusoe
Jane Gardam


Polly is pas zes als haar vader haar min of meer dumpt bij haar tantes, in een afgelegen huis aan de Engelse kust. Pas later beseft de lezer dat deze tantes een stuk jonger waren dan ze leken. Dat is mede debet aan de tijd waarin het boek speelt: het begin van de vorige eeuw, toch een beetje een bekrompen periode. Zeker als je niet in de stad woonde, en niet tot de hoogste kringen behoorde, dan had je maar een saai leven.

De tantes zijn ongetrouwd en komen nergens, behalve in de kerk. Er is een dienstmeid in huis en een vrouw waarvan eigenlijk nooit duidelijk wordt waarom ze daar precies woont. Ze is geen familie? Deze mevrouw Woods onderwijst Polly in vreemde talen. Verder krijgt ze muziekles van tante Frances en leest ze de boeken die volop in het huis aanwezig zijn. Robinson Crusoe is het boek dat ze haar hele leven zal blijven herlezen, later ook vertalen en bespreken. De eenzaamheid die deze man op dat eiland ervaart, dat is wat ook haar gevoel is, hoe zij in het leven staat.

Haar verknochtheid met dit boek vervangt de interesse in de wereld. Door de omstandigheden komt ze ook niet in aanraking met die wereld.
Er zijn familiegeheimen, evenmin ooit uitgesproken. Op een dag, Polly is dan al zestien, wordt ze opgehaald door meneer Thwaite, die haar meeneemt naar het gelijknamige huis in Yorkshire dat bewoond wordt door vreemde types. Kunstenaars, zegt mevrouw Celia, die ook Polly onder haar hoede neemt. Polly heeft het wel naar haar zin in Yorkshire, ontmoet er ook een paar jongens op wie ze half en half verliefd wordt, maar moet helaas naar huis.

Daar verandert alles: tante Frances gaat trouwen met de pastoor van de parochie, en vertrekt met hem naar India. Polly verbaast zich er over dat ze nooit brieven van haar krijgt! De andere tante trekt zich terug in het klooster en dan zijn er in het huis aan de kust de dienstmeid en mevrouw Woods. Deze laatste krijgt een beroerte, en moet verzorgd worden.
Polly en Alice proberen zich zo goed mogelijk te redden, terwijl in de buitenwereld ook alles fout gaat: de eerste wereldoorlog breekt uit. Mannen vertrekken en sneuvelen, de hele maatschappij verandert. Dat betekent ook veranderingen voor Polly en Alice. Wie van hen is het sterkst? Hoe redden zij het in deze nieuwe wereld?

Een mooie roman over een bijzondere tijd, gezien door de ogen van een jong meisje dat niet bepaald op een gebruikelijke manier is opgegroeid. Haar kijk op de wereld wordt vooral bepaald door Robinson Crusoe, hetgeen een bijzonder verhaal oplevert.
Mooie beschrijvingen en sfeertekening zonder een spanningsboog, en toch zeer onderhoudend.

Jane Gardam (1928) schreef Crusoe’s daughter, met de Nederlandse titel: De dochter van Crusoe in 1985. Na het succes van de trilogie De onberispelijke man, werd ook dit boek vertaald. De dochter van Crusoe is voor een deel op Gardam’s eigen jeugd en die van haar moeder gebaseerd.

ISBN 9789059368187 | Hardcover | 352 pagina's | Uitgeverij Cossee| oktober 2018
Vertaald uit het Engels door Gerda Baardman

© Marjo, 25 juli  2021

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER