Wij tegen jullie
Fredrik Backman

Dit boek sluit aan op ‘Björnstad’. Het gaat voor een deel over dezelfde mensen, hoewel er ook nieuwe personen opduiken. Beide boeken kunnen afzonderlijk gelezen worden. De belangrijkste gebeurtenissen uit ‘Björnstad’ worden in boek wel weer genoemd, zodat de lezer iets weet over de achtergronden.

Maya, de dochter van Peter Anderson, de technisch directeur van de ijshockeyclub van Björnstad, is verkracht door Kevin, de sterspeler van het team, die in het rijke deel van het plaatsje woont. Hier ontstaat het nodige gedoe over, want Kevin ontkent en Maya wordt als hoer beschouwd. Amat, een getalenteerde ijshockeyer, die in het arme deel van de plaats woont en hoopt op een carrière als professional om op die manier z’n moeder, die als schoonmaakster werkt en die veel last heeft van haar rug, te ontlasten, is getuige en besluit dit uiteindelijk ook te melden. Dit wordt hem natuurlijk niet in dank afgenomen door de vrienden van Kevin, die hem in elkaar willen slaan. Als Benji, de beste vriend van Kevin, die ook in het arme deel van Björnstad woont, er niet tussen zou zijn gesprongen, zou Amat het een en ander misschien niet overleefd hebben. Het ijshockeyteam van Björnstad verliest z’n laatste wedstrijd van het team van de grote concurrent Hed, iets wat de vrienden van Kevin in het team wijten aan het feit dat Peter Andersson Kevin niet op heeft gesteld.

Zo is de situatie in het begin van het boek. De vrienden van Kevin zijn overgestapt naar de ijshockeyclub van Hed en het ijshockeyteam van Björnstad zit flink in de problemen. Er moet een nieuw team komen, maar wie zal het sponsoren?

In Björnstad is ook een populistisch politicus, met de naam Richard Theo, opgedoken, die helemaal zijn eigen plan trekt. De man lijkt de redding te zijn voor het ijshockeyteam en er komt een vrouwelijke coach.
Richard Theo blijkt al vrij snel een tamelijk onaangename figuur te zijn. Hij is een intrigant, die groepen mensen tegen elkaar uitspeelt. Zo zou de sponsor willen dat de statribune, waar de fanatieke aanhang van het team, jongens die als hooligans te boek staan en als De Groep bekend zijn, bij elkaar komt, afgebroken moeten worden. Peter Andersson, die het behoud van z’n baan aan De Groep te danken heeft, mag deze boodschap overbrengen.
Tegelijkertijd vertelt Richard Theo aan De Groep dat Peter Anderson hun tribune af wil laten breken. Daar komt dan nog bij dat de jongere broer van Teemu Rinnius, de leider van De Groep (die eigenlijk niet bestaat), de keeper van het ijshockeyteam moet worden. Vidar Rinnius, zit in een jeugdinstelling, wegens drugsbezit en geweldpleging, maar Richard Theo heeft er voor gezorgd dat hij vrij komt en dat hij zelfs een woning krijgt.

Kevin is verhuisd en z’n ouders zijn gescheiden en de ouders van Maya en Leo lijken ook uit elkaar te groeien. Ook tussen de vriendinnen Maya en Ana is alles niet meer helemaal zoals het geweest is voor de verkrachting. Ze zijn nog steeds elkaars vriendinnen, maar er lijkt toch iets beschadigd te zijn. Ana was er niet, toen Maya haar het hardst nodig had. Maya praat ook met niemand over haar problemen. Op school wordt ze gepest, omdat men vindt dat het ijshockeyteam van Björnstad door haar z’n beste spelers kwijt is geraakt.

Ook de vrienden van Amat, Zacharias en Lifa, zijn hun eigen weg gegaan. Lifa hangt rond met de bende van z’n broer en rijdt koeriersrondjes op de brommer met een rugzak waarvan Amat niet wil weten wat er in zit. Zacharias zit hele nachten te gamen en slaapt overdag. Amat probeert hem nog wel te verleiden om samen hard te gaan lopen, maar Zacharias probeert hem binnen te lokken om te gamen en warme broodjes te eten. Voor Amat leidt dit nergens toe en hij stopt maar met bellen en traint in z’n eentje.

Op een zekere avond besluit hij zich bij zijn leeftijdsgenoten aan te sluiten die op ‘de bult’, een heuvel aan de rand van het bos, zitten te chillen. Vanaf zijn balkon ziet hij ze barbecueën en blowen en als hij bij hen komt, krijg hij een sigaret en een biertje. Dan slaat iemand zo hard op z’n arm, dat hij z’n biertje en z’n sigaret laat vallen. Het blijkt Lifa te zijn, die hem bij z’n shirt pakt en hem zonder pardon van de bult afsmijt. Als de jongeren rond de barbecues stil zijn geworden, zegt Lifa, die z’n stem niet hoeft te verheffen: “Wie Amat nog maar één boeken biertje of sigaret geeft, hoeft hier nooit meer te komen barbecueën. Begrepen?”

Lifa en Zacharias geven Amat een preek, waarin ze hem duidelijk maken dat hij moet ijshockeyen, of er nu een team is in Björnstad of niet. De anderen kijken tegen hem op en als hij prof is geworden en kan vertellen dat hij uit de arme buurt komt, dan willen anderen ook worden zoals Amat en niet zoals Lifa. De jongens zullen met Amat rennen, zodat hij altijd een trainingsmaatje heeft. Later, als Amit professioneel ijshockey speelt, zullen sommigen aan een verslaving overleden zijn, anderen zitten in de gevangenis, of hebben hun leven verprutst, maar er zullen er ook zijn die een groot en trots leven hebben.

Het is weer een prachtig boek geworden, al is het misschien geen feel good verhaal. Er zit tragiek in en niet alles komt goed, maar het is een boek als het leven, met mooie momenten en momenten waarop je denkt dat het nooit meer goed kan komen. Ik ben een groot fan van de boeken van Fredrik Backman, maar wat mij betreft zijn de boeken over Björnstad de mooiste die hij geschreven heeft. Hij heeft een eigen stijl, waarin de auteur regelmatig zelf aan het woord is en vooruitblikt op dingen, die soms zelfs niet in het boek plaatsvinden. Zo leren we dat Amat prof-hockyer in de NHL wordt en dat Maya carrière maakt als muzikant. Het verhaal wordt weer in flarden verteld, waarbij er regelmatig andere figuren en gebeurtenissen opduiken. Zo wordt ook het stuk over Amat en Lifa onderbroken door een paar andere stukken. Ergens vind ik het jammer dat het verhaal over Björnstad met dit boek waarschijnlijk een einde heeft gekregen.

ISBN 978 90 214 0640 4 | Paperback | 441 pagina's | Uitgeverij Q | oktober 2018
Vertaald door Edith Sybesma

© Renate, 21 september 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER