De vervlogen helft
Brit Bennett

Het hoofdthema van deze roman is helaas nog erg actueel. Rassendiscriminatie vindt iedere dag plaats. Dat is in de loop van de tijd niet veel veranderd.

In deze roman voert Brit Bennett een dorp ten tonele waar zwarten, door onderling huwelijken te sluiten, een door overerving verkregen lichtere huid hebben en houden: Mallard, Louisiana. Het werd in 1848 gesticht door de gewezen slaaf Alphonse Decuir. Hij erfde grond van zijn blanke vader die ook eigenaar was van zijn zoon.
Mallard, vond Decuir, moest een plaats worden voor mensen zoals hij. Mensen ‘die nooit voor wit zouden kunnen doorgaan, maar weigerden om zich als slaven te laten behandelen’. Een dorp dus dat eigenlijk ‘meer idee dan plaats was’.

In dat dorp groeit de tweeling Desiree en Stella Vignes op. Hun dromen voor de toekomst - Desiree wil gewoon weg uit het dorp, Stella wil onderwijzeres worden - gaan in rook op als hun moeder, al jaren weduwe, besluit dat de meisjes van school af moeten om mede de kost te verdienen.
Na een paar jaar lopen ze samen weg uit het dorp. Als Stella ontdekt dat zij makkelijk voor blank kan doorgaan, breekt ze met haar zus. Ze verdwijnt opnieuw, zonder Desiree in te lichten.

Als het verhaal begint duikt Desiree plotseling weer op in het dorp. Het is 1968. De lichtgekleurde bevolking staart haar stomverbaasd na: in haar gezelschap is een kind, een pikzwart kind. Wie is dat? Wat heeft Desiree al die jaren gedaan? En waar is Stella? Maar dat weet Desiree dus niet. Ze doet haar best haar zus te vinden, en krijgt daar hulp bij uit onverwachte hoek. Maar Stella wil niet gevonden worden. Zij heeft intussen als blanke vrouw een heel ander leven. Ook zij heeft een dochter, die tot haar grote opluchting een blanke huid heeft.
Het is niet te voorkomen: de meisjes ontmoeten elkaar, zonder te weten wie de ander is.

Het verhaal -  in vijf delen - wordt vooral verteld vanuit Desiree, maar ook Stella, Jude en Kennedy hebben een stem. Vier totaal verschillende personen met ieder een eigen verhaal, boeiend beschreven en mooi in hun eigen tijd en omstandigheden neergezet.
Er zijn geheimen die de levens van de zussen verduisteren. Verborgen feiten die ontdekt gaan worden. De vraag is hoe de personages daar op reageren.

Kan je als zwarte doorgaan voor blank, en wat doet dan dan met je? 
Door de dochters het leven van hun moeder als het ware te laten vervolgen is het een eigentijdse roman geworden. Maar al was de tijd waarin hun moeders jong waren - de tijd waarin Martin Luther King opstond en vermoord werd -  misschien heftiger, Brit Bennett vertelt ons in haar roman dat er niet zoveel veranderd is. ‘Black lives matter’ was en is actueel. 
Het dorp Mallard is waarschijnlijk fictief, maar er is een dorp East Jackson, waar mensen een blanke huidskleur hebben terwijl zij tot het zwarte ras behoren.

Wat bepaalt tot welk ras iemand hoort? Is dat de kleur? Je DNA, of bepaalt je opvoeding dat? Als de ene helft van een identieke tweeling een leven kan leiden als een blanke, en de ander kiest er voor om een leven als zwarte te leiden, wat zegt dat dan over de rassendiscriminatie?
De conclusie laat de schrijfster over aan de lezer, maar de titel is oorspronkelijk ‘the vanishing half’.
In het Engels wordt het proces van het vervliegen aangeduid, terwijl in de Nederlandse titel dat proces achter de rug is.

De vervlogen helft is de tweede roman van Britt Bennett en de filmrechten zijn inmiddels verkocht.
Zij is een Amerikaanse schrijver uit Los Angeles. Haar debuutroman The Mothers was een bestseller uit de New York Times.

ISBN 9789048851034 | paperback | 368 pagina's | Uitgeverij Hollands Diep | september 2020
Vertaald uit het Engels door Lidwien Biekmann

© Marjo, 3 november 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER