Het water komt
Gerda van Wageningen

Op 31 januari 2018 is het al weer vijfenzestig jaar geleden dat vooral Zeeland geteisterd werd door een storm met orkaankracht, die vanuit Schotland kwam. Gestuwd door de vrij smalle Noordzee dreef de storm het water omhoog, en in combinatie met een springvloed ontstond een stormvloed.
De dijken waren zwak. Rijkswaterstaat had zich de afgelopen decennia meer gericht op het aanleggen van de Afsluitdijk (1932) De Botlek en de Brielse Maas werden in 1950 afgedamd, en de Braakman volgde in 1952. Na de Tweede wereldoorlog waren er de herstelwerkzaamheden, en men ging er van uit dat de dijken het wel zouden houden als het nodig was.

In Schouwen-Duiveland - waar het verhaal in dit boek zich afspeelt - hadden de Duitsers de polders onder water gezet. De grond moest ontzilt worden, en zelfs al was het bekend dat de dijken zwak waren, er was niets aan gedaan. Dat kostte toen de stormvloed kwam - in heel het getroffen gebied - 1836 mensen het leven, tienduizenden dieren verdronken, er was een enorme schade aan huizen en wegen, 200.000 hectare grond stond onder water.
Na de ramp begon het opruimen van de enorme ravage, het bergen van de lijken en kadavers en opnieuw de ontzilting van de grond. Boerderijen moesten weer opgebouwd worden, complete dorpen herbouwd.

Het verhaal van Gerda van Wageningen concentreert zich op Schouwen-Duiveland, het eiland dat het langst op hulp moest wachten, omdat het in de rest van Nederland niet bekend was dat ook daar de ramp hevig had toegeslagen. Het is 1953: er was nauwelijks sprake van communicatiemiddelen, en wat er was aan telefoon en radio werd al snel onbruikbaar toen het water was gekomen. Een wrang detail is dat veel mensen wel naar de radio luisterden toen er gewaarschuwd werd voor de storm en de vloed, maar zij luisterden naar de verkeerde zender. Zij luisterden naar het feestelijke programma ter gelegenheid van de vijftienjarige verjaardag van prinses Beatrix… In Het water komt wordt beschreven hoe het leven was voor, tijdens en na de ramp.

Mimi de Roode is de enige nog thuiswonende dochter op een boerderij vlak bij het dorp Nieuwerkerk. Met haar, haar familie en vrienden wordt de ramp en alles daaromheen gepersonaliseerd.
Mimi is niet de inschikkelijke jonge dame zoals meisjes in die tijd hoorden te zijn, maar is bang dat ze zich er bij zal moeten neerleggen. Haar beste vriendin is Antje Smit, die als deel van een groot gezin in een arbeidershuisje woont, zij zijn arm maar Mimi vindt daar de gezelligheid die ze thuis mist. Antje gaat in het voorjaar trouwen, en Mimi vindt de broer van de bruidegom wel leuk, maar haar familie zet haar onder druk om te trouwen met de broer van haar schoonzus. En die ziet ze helemaal niet zitten.
Deze zorgen zijn volledig vergeten als in de nacht van 31 januari op 1 februari de polder volstroomt met water. De dijken zijn gebroken…

Van Wageningen schetst de sfeer van die tijd: de vrouw had zich te schikken in een onderdanige rol, de autoriteiten en de geestelijkheid werden als vanzelfsprekend gehoorzaamd, en traditie was belangrijk. Voor Zeeland bleek niet de Tweede Wereldoorlog katalysator waarop de grondvesten door elkaar geschud werden, hier was het de ramp van 1953 die het leven grondig veranderde.

Schouwen-Duiveland is bijna onherkenbaar veranderd: herbouw, nieuwbouw, ruilverkaveling en veranderde infrastructuur is een zichtbaar gevolg. Maar ook de mensen veranderden. Zij moesten leren leven met een vaak onbeschrijflijk leed. Zij moesten verwerken wat ze gezien hadden, leren leven met verlies. Dit alles kun je lezen tussen de regels van een integer geschreven verhaal, dat een historische streekroman genoemd wordt, maar meer is dan dat.
Het boek werd gepresenteerd in het Watersnoodmuseum van Ouwerkerk. http://www.watersnoodmuseum.nl/NL

Gerda van Wageningen (Zwijndrecht, 4 oktober 1946) is auteur van meer dan honderd familie- en streekromans. Haar liefde voor (regionale) geschiedenis vertaalt zich in historische romans, die zich niet zelden afspelen in de Hoeksche Waard waar ze zelf ook woont. Daarnaast schrijft ze moderne romans over actuele thema’s is een Nederlandse schrijfster van romantische en historische romans. Gerda werd in 2005 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Ze schreef in haar carrière meer dan 100 boeken en verkocht ruim 2,5 miljoen exemplaren. In dit boek heeft ze verhalen van haar eigen familie verwerkt: haar vader kwam uit Schouwen-Duiveland.

ISBN 9789401911429 | Gebonden | 224 pagina's | Uitgeverij Zomer & Keuning | januari 2018

© Marjo, 30 januari 2018

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER