Verlicht liberaal in driedelig grijs
Het leven van Molly Geertsema (1918-1991)
Klaas Tammes

Op 3 april 2024 werd in een sprankelende bijeenkomst in het Provinciehuis te Arnhem het nieuwe boek van Klaas Tammes gepresenteerd. Verschillende sprekers, die het boek al hadden gelezen, roemden de boeiende stijl van schrijven van de auteur. En inderdaad evenaart de auteur zijn reputatie uit voorgaande boeken als schrijver begiftigd met een vlotte pen.

Geertsema was een markant politicus. Hij was lid van de Tweede Kamer, burgemeester van Warffum en Groningen, minister van binnenlandse zaken, fractievoorzitter, Commissaris van de Koningin in Gelderland, en na zijn pensionering weer vier jaar lid van de Eerste Kamer. Overal werd hij gewaardeerd om zijn bestuurderskwaliteiten, zijn enorme werkkracht en zijn benaderbaarheid.

Ed Nijpels, één van de sprekers in de genoemde bijeenkomst, noemde Molly Geertsema ‘een vat vol tegenstrijdigheden’. Dat blijkt inderdaad uit de totaal verschillende beoordelingen van Geertsema als politicus. We hoeven alleen maar te kijken naar de mening van partijgenoten. Loek Hermans noemt hem ‘het liberale geweten van de VVD’. Frits Bolkestein vindt dat onzin: Hans Wiegel was voor de partij veel belangrijker dan Geertsema ooit is geweest. Johan Remkes vindt Geertsema progressief op humanistische thema’s, maar weer niet op sociaaleconomisch gebied. Hans Wiegel vindt zijn voormalige collega alleen progressief als het om gelijkberechtiging van homoseksuelen ging, maar verder niet. En zo heeft eenieder zijn eigen invalshoek.

Klaas Tammes heeft in korte tijd bergen werk verzet om dit boek te schrijven. Alleen al de zeventig interviews en het uitwerken van al die gesprekken moet hem veel tijd hebben gekost. Toch is dit boek binnen twee jaar tot stand gekomen.

Tammes typeert Geertsema als liberaal in hart en nieren en een bestuurder bij uitstek. Van alle ambten vond hij het burgemeesterschap het mooiste. Hij ijverde voor homo-emancipatie en was fervent voorstander van samenwerking met de PvdA.

Geertsema was een man met een wat hoekig karakter. Hij noemde de dingen bij hun naam en kon dan ongezouten uit de hoek komen. Het is jammer dat dit soort politici er vandaag de dag niet veel meer zijn. Dat heeft te maken met bedreigingen op sociale media en activisten die opduiken voor de voordeur van je woning. Het is te begrijpen dat dit soort dingen je voorzichtig maakt. Evenwel heeft Geertsema daar altijd lak aan gehad. Hij nam nooit een blad voor de mond.

Als persoon was Geertsema een opvallende verschijning. Altijd gekleed in een driedelig grijs pak, een stevig postuur, en een fors stemgeluid. Hij hield van sport en een goed glas sherry, las nooit romans, en verafschuwde klassieke muziek. Hij was gesteld op goede manieren en ergerde zich aan mensen die tijdens een diner opstonden om naar de wc te gaan. Eten in een gelegenheid waar zo weinig licht was dat je niet kon zien wat er op je bord lag, stond hem ook niet aan.

Zo weet Klaas Tammes het informatieve gehalte te mixen met anekdotische wetenswaardigheden. En misschien is dat wel het geheim van zijn vlotte pen.
Heel bescheiden meldt Tammes in het Woord Vooraf dat dit geen allesomvattende biografie is, maar een biografisch portret. Het heeft hem niet belet een uitstekend portret te geven van een unieke, karakteristieke persoonlijkheid. Goed dat deze authentieke politicus aan de vergetelheid is ontrukt.

Klaas Tammes (1948) is sociaalgeograaf en oud-burgemeester van Lienden, Heteren (wnd.) en Buren. Hij schreef eerder biografieën van L.R.J. Ridder van Rappard, Hans Gruijters en de tien eerste vrouwelijke burgemeesters in Nederland. Onder het pseudoniem Nico van Abbenes publiceerde hij vier politieke thrillers die zich afspelen in de gemeentepolitiek.

ISBN 9789044655285 | Paperback | Omvang 328 blz. | Uitgeverij Prometheus | 15 maart 2024
Het boek is voorzien van een fotokatern, een bronnenlijst, een overzicht van de interviews, een register en een notenapparaat.

© Henk Hofman, 11 april 2024

Lees de reacties op het Forum en/of reageer, klik HIER.