De bouwval
Ronny Lobo

Als Monique, dochter van een welgestelde juwelier, haar oog laat vallen op Willem de Wilde, zoon van een arbeider, zijn haar ouders daar niet blij mee. Maar ze is al zwanger als ze hen laat weten wie haar vriend is. Er wordt dus getrouwd. Na Theo wordt er al snel een tweede kind verwacht, maar gelukkig heeft Willem gouden handjes en ziet hun toekomst er rooskleurig uit. Diploma’s heeft hij niet gehaald, maar als timmerman bij het bedrijf waar ook zijn vader werkte, Smit & Van Rijn, bleek hij die niet nodig te hebben, Binnen drie jaar was hij uitvoerder.

Al in die tijd openbaarde zich zijn aard: in zijn vrije tijd begon hij voor zichzelf, Monique deed de administratie en het bedrijfje liep als een tierelier. Dan komt Smit & Van Rijn met een aanbod dat Willem niet kan en wil weigeren: hij kan uitgezonden worden naar Curaçao, voor een jaar of twee. Het jonge gezin, dat al snel met een derde kind uitgebreid gaat worden, vertrekt naar het land waarvan ze eigenlijk niet eens wisten waar dat ligt en waar ze langer zullen blijven dan die twee jaar.

Willem weet zich daar al snel bijna onmisbaar te maken. Hij ziet heel goed hoe het er aan toe gaat op het eiland en past zich uitstekend aan. Wat gesjoemel hier, een beetje omkopen daar, laat Willem maar schuiven. Hij krijgt een eigen bouwbedrijf: Algemeen Bouwbedrijf Curaçao, het ABC.
Ondanks idealistische politici, die zich tegen corruptie willen verzetten, is dat nu juist hetgeen dat welig tiert, als er een nieuw ziekenhuis gebouwd moet worden. Want niet alle politici hebben schone handen. Er zijn feesten met wulpse dames, nachtclubs, geheime afspraken.
Het is op zichzelf al een duur project, en als dan iedereen er ook nog eens een eigen slaatje uit wil slaan, loopt alles fout, hetgeen sommige betrokkenen zelfs hun leven kost. Of is hier iets anders aan de hand?
Dat het niet goed blijven gaan is duidelijk. Als Willem het niet meer aankan, wordt zoon Theo uit Nederland teruggeroepen. Hij is verbijsterd als hij in de administratie duikt en ook nog eens een dubbelde boekhouding ontdekt.

Het boek beschrijft letterlijk een bouwval, maar ook figuurlijk: Willem stort in elkaar, en Theo weet niet meer wie zijn vader eigenlijk is. Voor de lezer is er het mierennest van de Curaçaose politiek, blijf daar maar eens wijs uit als de betrokkenen dat zelf al nauwelijks kunnen.

Het leest als een trein, een schokkend relaas. Het is een fictieve roman, maar  voor wie meer van deze wereld af weet is er waarschijnlijk een heleboel herkenning. Maar ook zonder dat je er mee bekend bent is het duidelijk genoeg dat hier een groot deel berust op de werkelijkheid. Helaas.

Intussen is er nog een kleine verhaallijn over de rol van de vrouw.
Monique gaat wel mee met haar man, maar baalt: hier mag zij niet werken. Ze krijgt het druk met haar kinderen en de sociale verplichtingen die bij het leven op Curaçao horen, maar blijft er zich altijd van bewust dat ze niet aan haar eigen leven toekomt.
Als dochter Karolien dat wel doet en haar eigen weg inslaat, ergens diep in de binnenlanden van Afrika, klaagt Willem:

‘Je beseft waarschijnlijk niet dat ze daar smoorverliefd kan worden op een vent die voor haar bepaalt hoe ze zich moet kleden en eist dat ze net zo onderdanig aan hem moet zijn als zijn moeder aan zijn vader.’
‘Dat verschilt niet veel van mijn positie,’ Monique schrok van haar eigen spontane opmerking.

Ach, Willem begrijpt het niet eens, hij wordt kwaad, en noemt haar ondankbaar.
Zo heeft hij het zelf ook geleerd: de vrouw hoort in bed, of in de keuken, en zo behandelt hij hen ook, net als de andere mannen in dit verhaal doen. Nog een ‘bouwval’.
Het past – helaas – bij de rest van het verhaal.

Ronny Lobo, geboren op Curaçao uit Surinaamse ouders, is architect. In 1992 ontving hij de Cola Debrotprijs voor Architectuur, de hoogste culturele onderscheiding op Curaçao. Lobo schreef in 2013 ‘Bouwen op drijfzand’. Dit debuut werd in 2015 opgevolgd door ‘Tirami sù’. Net als deze derde roman hebben de eerdere boeken als thematiek de architectuur op Curaçao.

ISBN 9789062657933 | Paperback | 302 pagina's | Uitgeverij in de Knipscheer | augustus 2020

© Marjo, 25 november 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER