Buiten beeld
Jurriaan van Eerten

Alex Laagland is fotograaf en journalist. In die hoedanigheid raakt hij in Venezuela verzeild in de hectiek van een demonstratie die hard neergeslagen wordt. Er wordt traangas tegen de demonstranten gebruikt.

‘Eerst is er alleen een demonstrant, die uit de achtergrond van rookpluimen naar hem toe komt rennen en steeds scherper zichtbaar wordt. Zijn magere bovenlichaam is ontbloot, er staan strepen modder op de spijkerstof van zijn broek. De enige felle kleur in het geheel is het rood van zijn shirt dat hij voor zijn neus en mond heeft gebonden. De rest is grauw: de barricades die op het asfalt liggen te smeulen, de autobanden en pallets, het puin.’

De jongen zal op zijn netvlies gebrand blijven. Hij maakt de perfecte foto, op het moment dat de jongen geraakt wordt door een kogel. Er zijn andere jongeren die de jongen overeind helpen en naar Alex roepen: maak dat je wegkomt!
Dat doet hij, met zijn collega Jesse en hun fixer (i.e.een local die hen de weg wijst). Ze komen na enkele strubbelingen veilig in hun hotel aan en Alex besluit te gaan zoeken naar de jongen. Om het hele verhaal te kunnen vertellen.

De jongen, Nelson, blijkt dood. Natuurlijk kon Alex daar niets aan doen, maar als zijn foto zoveel lovend commentaar krijgt in Nederland, neemt zijn schuldgevoel alleen maar toe.  Was het niet belangrijker geweest de jongen te helpen? Hij heeft het niet eens geprobeerd!

Deze tweeledigheid verscheurt hem. Het schuldgevoel naar de jongen aan de ene kant, de roem en de roep om meer aan de andere kant. Hij wint ook nog eens de Zilveren Camera, waardoor hij de wereld, en vooral zijn redactrice meer reportages verschuldigd is.

Als we lezen over zijn verleden blijkt dat er nog iets speelt. Hij is begonnen als fotograaf van mooie plaatjes van vakantieoorden. Met Lies, de vrouw van zijn leven, maakt hij hele mooie reizen. Zijn reportages zijn succesvol. Een tragisch ongeluk maakt een eind aan deze mooie reizen. Hierna kiest hij er voor om een ander soort series te gaan maken: ‘Echte, rauwe reportages over mensenlevens en de chaotische wereld waarin die zich afspelen.’
Zo is hij in Venezuela beland, waar hij wederom in dramatische situaties terecht komt.
Na de prijs is de druk groot. Hij moet weer aan het werk.
Dan begaat hij een grote vergissing. Het begin van het einde…

Niet alleen bij het publiek, ook voor de fotograaf kan het een gewetenskwestie zijn: maak ik die foto, of ga ik helpen?  Een journalist wordt natuurlijk geacht verslag te doen van wat er gebeurt. Dat is het thema van Van Eertens boek.
Een tweede thema is de geloofwaardigheid van nieuws. De krantenlezers en televisiekijkers zijn er immers zelf niet bij.

Een geëngageerde roman. Wat zou je doen in zo'n situatie?
Zouden we niet beter niet alles klakkeloos aannemen wat we zien en lezen?

Jurriaan van Eerten (1983) is schrijver en journalist, en woont in Tuscon, Arizona. Zijn reportages uit de Verenigde Staten en Latijns-Amerika worden gepubliceerd in Nederlandse en internationale media.
Naar aanleiding van een prijswinnende foto van soortgelijk kaliber schreef hij zijn debuutroman.

Die foto van Kevin Carter: 'De gier' zorgde in 1993 voor een flinke controverse. (https://www.groene.nl/artikel/het-schokeffect)
Van Eerten heeft een soepele manier van schrijven, er is een goede mix van actie en overpeinzing, terwijl de dialogen zorgen voor goede leesbaarheid. Een volgende roman gaat vast wel lukken.

ISBN 9789046825235 | Paperback | 224 pagina's | Uitgeverij Nieuw Amsterdam | januari 2020

© Marjo, 3 maart 2020

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER