Het lied van de grotten
De aardkinderen 6
Jean M. Auel

Deze vertelling gaat, net als de anderen delen van De Aardkinderen, over Ayla. Ze leidt een opmerkelijk leven met haar levenspartner Jondalar en hun dochter Jonayla. Ayla is een vrouw met een rijk verleden en ten tijde van dit verhaal begint ze aan haar opleiding tot Zelandoni. Een Zelandoni is een spiritueel leider en genezer en geniet hoog aanzien. Het is opmerkelijk dat Ayla hiervoor is uitverkoren omdat haar oorsprong niet bij het volk ligt. Ze is weliswaar ook een Cro-Magnonmens maar door een speling van het lot groeide ze op bij de Neanderthalers wat haar anders heeft gevormd.

Een onderdeel van haar opleiding is het bezoeken van vele heilige plaatsen. Dit zijn vaak grotten waarin voorvaderen tekeningen hebben achtergelaten. Het volk waarin Ayla is opgenomen leeft verdeeld over vele grotten in een groot gebied en tijdens de reis worden deze grotten bezocht. Rondreizende verhalenvertellers vertelden hun toehoorders al verhalen over Ayla maar wanneer de stamleden haar voor het eerst ontmoeten beseffen deze pas hoeveel van de werkelijkheid deze verhalen bevatten. Het feit dat Ayla dieren tot haar vrienden rekent veroorzaakt veelal grote verwarring. Elke aankomst bij een grot is een waar spektakel wanneer ze arriveert en ze behalve haar menselijke mede-reizigers ook drie paarden en een tamme wolf met zich meevoert.

De opleiding tot Zelandoni is zwaar en er wordt veel van een leerling, acoliet, gevergd. Het feit dat Ayla een gezin heeft maakt het niet makkelijker en ze worstelt tussen de verantwoordelijkheden voor haar gezin en de eisen die aan een acoliet worden gesteld. Na verloop van tijd ontstaan er scheuren.

Dat de Amerikaanse schrijfster van dit dikke boek een grote kennis van zaken heeft wordt al snel duidelijk. Het verhaal is uiteraard fictie maar de manier waarop ze het leven in de prehistorie beschrijft is heel aannemelijk. Haar kennis over deze periode komt voort uit de vele onderzoeken die ze heeft gedaan. Zo reisde ze bijvoorbeeld af naar Europa om prehistorische vindplaatsen te bezoeken. Vele boeken over de ijstijd zijn door haar nageplozen en ze deed kennis op over de toepassing van planten, het jagen met primitieve middelen en het gebruik van vuursteen. Ze volgde zelfs een overlevingscursus. Dit alles vormde de basis voor haar serie De Aardkinderen waarvan Het lied van de grotten het zesde en laatste deel is.

Ondanks de vele boeiende uiteenzettingen bestaat dit boek vooral uit veel herhaling. Telkens opnieuw bijvoorbeeld wordt weer verteld over de jeugd van Ayla. Het is prettig dat bepaalde gebeurtenissen nog even aangehaald worden maar na twee keer wordt dit toch wel overbodig. De reis die Ayla maakt voor haar opleiding en welke het grootste deel van het boek beslaat is soms ronduit saai te noemen. Telkens weer worden er grotten bezocht en steeds opnieuw wordt het “lied van de moeder” gezongen. In elke heilige grot worden weer vele tekeningen beschreven. Dit wist me in het begin erg te boeien maar na een aantal keer sloeg de verveling toe. Bij elke plant die Ayla gebruikt wordt een uitgebreide beschrijving gegeven van alle doeleinden. Ook hierbij wordt dezelfde informatie talrijke keren herhaald. Erg jammer want hierdoor verliest het goede verhaal iets van zijn glans. Wat mij betreft hadden de vele herhalingen weggelaten mogen worden wat het tot een compacter en meer afwisselend verhaal had gemaakt. Nu ging het absoluut boeiende verhaal verloren in de vele onnodige informatie. Toch zal de lezer die dit gegeven voor lief neemt genieten van de prachtige, beeldende schrijfstijl en originaliteit van dit boek.

ISBN 9789022999776 Hardcover 773 pagina's A.W. Bruna uitgevers | maart 2011
Vertaling: Henny van Gulik & Ingrid Tóth

© Annemarie, 13 april 2011

Lees de reacties op het Leestafelforum en/of reageer, klik HIER

De stam van de Holenbeer
De aardkinderen 1
Jean M. Auel

Terug naar de oertijd met Jean M. Auel

Ik lees zelden trilogieën, laat staan hexalogieën, (6 delen) zoals dit werk van Jean M. Auel. Eigenlijk heb ik zelfs maar een trilogie ooit herlezen, zijnde” In de ban van de ring” van J.R.R. Tolkien. Nadat ik “De stam van de holenbeer” jaren geleden opzij legde (wegens weinig boeiend), nadat de Stam Ayla gevonden had, werd mijn aandacht hierop terug gevestigd met de aankondiging van het zesde en laatste deel van de reeks van “De aardkinderen”.

Jean M. Auel begon in 1977 met de eerste voorbereidingen voor de romanserie “De aardkinderen”. Zij bracht vele uren door met onderzoekingen over de Oertijd, en ook volgde zij een overlevingscursus, waarbij zij veel leerde over jagen op groot en klein wild met primitieve wapens. Ook verwierf zij een uitgebreide kennis over eetbare en genezende planten. Bij het lezen moeten wij echter steeds in het achterhoofd houden, dat dit een roman is, en geen wetenschappelijk-historische studie. Is de mens geëvolueerd zoals beschreven ? Het zou kunnen. Maar de vraag naar het waarheidsgehalte van de beschreven gebeurtenissen doet volgens mij niets ter zake. Ik zou zelfs zo ver durven gaan te stellen dat dit zich even goed op een ander tijdstip, of op een andere plaats had kunnen afspelen.

Het verhaal begint wanneer Ayla, alleen ronddolend, gevonden wordt door leden van de Stam, op zoek naar een nieuwe grot. Allen zijn slachtoffer van een zware aardbeving. Ondanks het feit dat zij tot wat de Stam de Anderen noemt behoort, en ondanks het feit dat niet iedereen laaiend enthousiast is, wordt zij aan Iza, de medicijnvrouw van de Stam, toevertrouwd.

Ayla is duidelijk anders dan de leden van de Stam, niet alleen uiterlijk, maar ook innerlijk. En al eist de Stam, dat zij zich aan haar gewoontes onderwerpt, toch zijn er regelmatig tekenen van opstandigheid. Zo heeft zij duidelijk problemen met de onderdanigheid, die door de vrouwen van de Stam aan de dag wordt gelegd. Of nog erger, zij leert jagen, een beroep dat alleen door mannen  beoefend mocht worden. Broud, de zoon van Brun, het Stamhoofd, heeft het hier enorm moeilijk mee, en hij zoekt naar mogelijkheden om haar te doen buigen naar zijn wil. Uiteindelijk lukt dit hem slechts ten dele, door haar seksueel te vernederen. Dit resulteert uiteindelijk in de geboorte van Durc, een jongen die zowel kenmerken van de Stam, als van de Anderen vertoont. Durc, die door de Stam als misvormd beschouwd wordt, moet volgens de wetten van de Stam gedood worden (door hem alleen achter te laten). Ook deze beproeving doorstaat Ayla uiteindelijk.

En dan komt de grote Stamvergadering, van alle Stammen die de grote holenbeer aanbidden. De problemen die Ayla ervaren had bij de opname in de Stam, keren nu in het groot weer. Zo mag zij, ook al is zij ondertussen medicijnvrouw geworden in haar eigen Stam, en vervangt zij Iza op de Stamvergadering, de drank eerst niet klaarmaken voor de grote mannenceremonie. Wanneer zij een van de jagers redt, die gewond wordt tijdens de aanbidding van de grote holenbeer, krijgt zij toch wel enig respect. Bovendien ontdekt zij een meisje bij een andere Stam, dat dezelfde kenmerken vertoont als haar zoontje (geboren uit de vermenging van de Stam met de Anderen). Tijdens de hoofdceremonie, die door mannen en vrouwen gescheiden wordt gevierd, is zij getuige van de mannelijke ceremonie, en verenigt Creb’s geest zich met de hare. Creb openbaart Ayla hun gemeenschappelijke afkomst, en legt een link naar hun beider toekomst. Voor de Stam betekent dit het einde, voor de Anderen een nieuw begin.

Wanneer Iza bij hun terugkeer van de Stamvergadering overlijdt, geeft zij Ayla als laatste raad de Stam te verlaten, en op zoek te gaan naar de Anderen.

En dan treden Creb en Brun terug uit hun functie van tovenaar en Stamhoofd, en wordt Broud stamhoofd. Zijn gedroomde kans om zich op Ayla te wreken. En dan komt er een nieuwe aardbeving.

“De stam van de holenbeer” is uiteindelijk veel boeiender dan wat ik bij de eerste lectuur ervaren heb. De vele conflictsituaties die dit verhaal rijk is, zijn door de schrijfster psychologisch zeer goed uitgewerkt. Zo is er het latent racisme (niet echt openlijk) ten opzichte van de Anderen, en is er de opstandigheid van Ayla tegen de onderdrukking van de vrouwen van de Stam (in het bijzonder ten opzichte van Broud). Ayla wordt zich ook regelmatig bewust van nieuwe mogelijkheden, terwijl de Stam eigenlijk gedoemd is te verdwijnen ten gevolge van het gebrek aan evolutie (ook al zijn Iza en Creb er zich wel bewust van, dat Ayla meer kan dan zij zelf).
Het boek eindigt met de eerste bladzijden van het tweede deel van de hexalogie, als uitnodiging tot verderlezen.

ISBN 90 274 2511 6 Paperback 544 pagina's | Zwarte Beertjes | juni 2006
vertaald door Annelies Hazenberg

© Lezer100, september 2010

Lees de reacties op het Leestafelforum en/of reageer, klik HIER