De vuurtorenwachter en zijn dochter
Tjeerd Schuhmacher

Het kan haast niet goed gaan: Jaap Hiemstra, een oer-Hollandse ex-KNIL-militair neemt zijn Javaanse vrouw mee naar Nederland. Met hun dochtertje nestelen ze zich op Schiermonnikoog na een tijdje bij Jaaps ouders te hebben gewoond.

Jaap is gelukkig: hij heeft zijn gezin bij zich – dat was de afgelopen jaren nauwelijks het geval omdat hij geïnterneerd werd in Japanse werkkampen – hij heeft de baan waar hij erg blij mee is, en op het eiland wonen, dat vindt hij heerlijk.
Zijn vrouw, gemakshalve Roos genoemd, moet zich maar aanpassen. In die periode, eind jaren vijftig, hadden echtgenoten niets te vertellen, maar Jaap heeft er ook geen oog voor dat Roos erg ongelukkig is. Ze vindt de kou, waar hij zo van geniet, vreselijk. Ze krijgt geen aansluiting met de dorpsbewoners, ze is doodongelukkig. En ze kan geen kant uit vanaf dit eiland.

Langzaam groeien ze uit elkaar. Jaap brengt meer tijd door in de vuurtoren en in de kroeg dan thuis.
Waar zijn vrouw zich mee bezighoudt, dan ontdekt hij pas jaren later. En dan is het al lang te laat om hun huwelijk nog te redden.
Jaap probeert het nog: ze verhuizen naar Amsterdam, maar op een dag is Roos verdwenen.
Intussen is dochter Hillie - door haar moeder Djeni genoemd - de dupe van het liefdeloze huwelijk van haar ouders. 

Het verhaal wordt vooral vanuit het perspectief van Jaap verteld, maar ook Hillie krijgt een stem.
Er zijn verschillende verhaallijnen, die zich ofwel in het heden ofwel in het verleden afspelen. Er staan aanduidingen boven de verschillende hoofdstukken, over wie er aan het woord is, maar de perioden waarin het verhaal zich af speelt moet je opmaken uit de tekst. Dat is overigens geen probleem.

Er wordt verteld over de tijd in Indonesië, over wat de mannen door de Jappen werd aangedaan. Het zijn gebeurtenissen die nog vaak in Jaaps dromen en nachtmerries terugkomen en die hem angsten bezorgen.
Hij vertelt over zijn jeugd in Friesland en - minder idyllisch - over het leven dat hem opgelegd werd als militair, gevangen genomen door de Jappen.

Natuurlijk lezen we vooral over zijn leven als vuurtorenwachter op Schiermonnikoog, met prachtige sfeervolle beschrijvingen van de natuur, van de weersomstandigheden. Precies dat waar Jaap zo lyrisch over is, en waar Roos niet tegen kan.
Of Hillie het leven ook zo idyllisch ervoer, dat wordt niet verteld, zij heeft het vooral over de sfeer thuis, over hoe zij niet wil kiezen, maar wel moet.

Het is een prachtige biografische roman over het leven van Jacob Hiemstra, die overleed in 1992.
Jacob – Jaap - was de broer van de schrijver van dit boek. Hij heeft het leven van Jaap mooi verteld.
Het is een geromantiseerd verhaal, maar grotendeels gebaseerd op feiten, die hij met hulp van diverse mensen vond.

Tjeerd Schuhmacher (Leeuwarden, 1954) begon pas laat met schrijven, nadat hij een cursus levensverhaal schrijven volgde aan de Schrijversvakschool.
De historische roman ‘Twee Kampen’ verscheen in 2021, de novelle ‘Chris’ (2023) haalde de shortlist van de KOBO/ Hebban schrijfwedstrijd.

ISBN 9789463656856 | Paperback | 287 pagina's | Uitgeverij Elikser | 12 oktober 2024

© Marjo, 3 januari 2025

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER