jeugd 6-9 jaar

Susa Hämmerle & Peter Friedl

De notenkraker
tekst: Susa Hämmerle
illustraties:  Peter Friedl


Zo'n veertig jaar geleden hoorde ik voor het eerst De notenkraker. De moeder van een vriendin had de plaat en liet me die horen. Zij vertelde bij elk gedeelte wat er gebeurde. Totaal niet opgegroeid met klassieke muziek, wist ik niet wat me overkwam. Je hoorde in de muziek wat die moeder vertelde! Geweldig! Een ervaring die ik nooit meer vergeten ben. En nu ligt het boek De notenkraker voor me, het sprookje van E.T.A Hoffmann dat de beroemde Russische componist Peter Iljitsj Tsjaikovski gebruikt heeft voor zijn kerstballet 'De notenkraker'. En bij het boek zit een CD!
Opnieuw kan ik me onderdompelen in het verhaal én de muziek.


Het is kerstavond, er komt bezoek, iedereen is blij en opgewonden. Clara en Frits lopen heen en weer tussen de voordeur en de deur van de woonkamer, die op slot zit. Je hoort de vrolijkheid en 'ziet', dankzij de muziek, Clara en Frits als het ware steeds maar heen en weer lopen. Daarna volgt rustige muziek dat als titel heeft 'versieren en aansteken van de kerstboom' waar de moeder van Clara en Frits mee bezig is
Het gedeelte dat de gasten eindelijk arriveren is qua muziek vrij bekend. Je hoort de gasten aangekondigd worden door een trompet(?) en in het boek zie je in de hal iedereen elkaar vrolijk begroeten. Maar waar blijft oom Drosselmeyer?
De kinderen hebben hun cadeautjes al uitgepakt als hun lievelingsoom binnenstapt. Hij heeft een heel bijzonder kistje bij zich waarin vier heel mooie poppen zitten. Een harlekijn, een ballerina, een koopman en een stoere soldaat. Nadat oom ze met het sleuteltje opgewonden heeft beginnen ze te dansen, wat ook goed op de muziek te horen is. Je hoort bijna welke pop danst.


Maar... oom heeft nog iets in zijn tas, het is een prachtige houten notenkraker. Clara is er helemaal weg van. Maar Frits stopt een veel te grote noot in de mond van de notenkraker en krak de kaak van de notenkraker breekt! Clara is er helemaal verdrietig van.
Oom troost haar, 'leg hem maar in je nieuwe poppenbedje' zegt hij 'dan is hij morgen vast weer beter'.
Clara gaat naar bed maar midden in de nacht schrikt ze wakker! Ze hoorde iets, een geluid... Ze gaat naar beneden en ziet allemaal muizen onder de woonkamerdeur door glippen. De muizen hoor je heel goed in de muziek, evenals het opbouwen van de spanning dat Clara naar beneden sluipt...
Clara hoort geluid dat steeds harder wordt, het lijkt wel of er gevochten wordt! De muziek maakt het enorm spannend.


En dan... maakt Clara de deur open en ze weet ze niet wat ze ziet. Honderden muizen vechten met de tinnen soldaten van Frits en hun aanvoerder is de notenkraker! (In de muziek hoor je heel goed het gevecht.)
Clara weet niet wat ze moet doen... ten einde raad pakt ze haar pantoffel en gooit hem naar de muizenkoning... het is gelukt! De muizen vluchten weg.  Alles is ineens weer speelgoed, de soldaatjes liggen overal op de grond. En de notenkraker? Hij zal toch niet neergetoken zijn...
Maar de notenkraker doet zijn ogen open! Hij verandert in een prins en neemt Clara mee naar zijn paleis (prachtige aanzwellende muziek).
De sneeuwvlokken-wals die daarop volgt maakt dat je ze met z'n tweeën door het besneeuwde bos ziet lopen en bijna de sneeuwvlokken hoort vallen.


Het kasteel is van de suikerfee en helemaal gemaakt van snoep! Clara ontdekt dat iedereen van snoep is, maar ze leven en dansen!
Dansende bonbons, huppelende nogablokken, tapdansende lolly's, springende pepermunt, zoiets heeft Clara nog nooit gezien! De Chocola danst de Spaanse dans, Koffie de Arabische dans, Thee de Chinese dans enz. (Dit alles is heel goed te horen in de muziek.) Op de afbeelding zie je een lakei met een bonbonhoofd of een klein meisje met een snoephoofdje, en een deftige krakeling en een prachtige chocoladebananen-bediende.
En dan... vraagt de notenkrakerprins Clara ten dans, ze danst, en danst, en danst, en danst...ze draait in het rond en rond en rond, en dan.. wordt ze wakker! Ze heeft alles gedroomd.Toch?
Gauw loopt ze naar het poppenbedje, de notenkraker is er nog, maar hij is weer heel! Een hoe komt haar pantoffel in de huiskamer?


Het is een prachtig boek met ouderwets aandoende afbeeldingen vol sfeer. De schitterende muziek op de CD is uitgevoerd door het Radio Symfonieorkest van Tsjecho-Slowakije onder leiding van Ondrej Lenárd
Hopelijk nemen ouders of leerkrachten de tijd om samen met kinderen dit boek te lezen en de muziek te beluisteren. Het is dankzij de muzieklijst achterin het boek goed te volgen bij welk gedeelte van het verhaal de muziek hoort. Indrukwekkend om te beluisteren en een leuk fantasierijk verhaal om te lezen. Het boek vormt samen met de andere boeken zoals Het zwanenmeer en de Aïda een basis voor waardering van klassieke werken, iets waar een kind later alleen maar blij om zal zijn.


ISBN 9789055798872 | Hardcover | 48 pagina's | De Vier Windstreken | oktober 2007
Formaat: 24,0 x 34,0 cm | Nederlandse tekst door Tjalling Bos | Leeftijd: vanaf 6 jaar

© Dettie, 8 december 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER