Ergens in Duitsland

Stefanie Zweig is een joodse schrijfster, geboren in Leobschutz in voormalig Duitsland, die haar kinderjaren doorbracht in Kenia. Naast jeugdboeken schreef ze haar autobiografie in twee delen. Het eerste is "Nergens in Afrika" (verfilmd) en het tweede "ergens in Duitsland".
Ik heb het tweede gelezen, dat vertelt over de familie Redlich na de terugkeer naar Duitsland. Regina, het alterego van Stefanie, is dan vijftien en heeft haar geliefde Kenia achter zich moeten laten. Ze is met haar ouders en jonger broertje in Frankfurt gaan wonen.
De oorlog is net achter de rug, er is nog veel kapot, mensen zijn nog ontheemd, voedsel en kleding is op de bon, en de omgeving snapt niet waarom de familie Kenia heeft verlaten voor al deze ellende. Dat Kenia niet het land vol rijkdom is en was, dat begrijpen ze niet. Als enkele jaren later daar de onlusten uitbreken, met de Mau-Mau's die blanken vermoorden en plunderen, is dat overigens ook een grote schok voor de Redlichs.
In het begin is er geen huis beschikbaar voor het gezin, maar omdat Walter Redlich rechter is, worden ze na een tijdje ingekwartierd bij een kinderloos echtpaar, dat zelf op de zolder van hun huis gaat wonen. Regina gaat naar school, waar ze het heel moeilijk heeft, omdat ze joods is, maar ook omdat ze wel vloeiend Engels spreekt, maar geen Duits kan lezen. Dat antisemitisme blijven ze overigens nog jaren ondervinden.
Walter is een zeer vriendelijke man, die door zijn charme veel vrienden heeft, en aldus zorgt voor een druk sociaal leven voor de Redlichs. Regina en Walter spreken samen Swahili, ze hebben een sterke band door hun heimwee naar Afrika. Regina heeft er bovendien haar eerste liefde achter moeten laten, een oudere man, die al getrouwd was. Ook haar latere verhoudingen heeft ze met oudere mannen.

Stefanie Zweig gebruikt veel bijzinnen, zodat een zin vaak vier of vijf regels omvat. Dit maakt het verhaal levendig, het is alsof ze het zo uit haar mond heeft opgetekend. Omdat het een duidelijk beeld geeft van het naoorlogse Duitsland dat nog geen raad weet met het recente verleden, is het ook interessant. Alleen haar moeder blijft enigszins onderbelicht, maar ze geeft dan ook duidelijk aan dat vooral haar vader de motor van het gezin was.
Zeer lezenswaardig boek, al denk ik niet dat ik na het tweede deel me nu nog ga verdiepen in deel een.

ISBN 978-90-467-0057-0 originele titel: 'Irgendwo in Deutschland', vertaald door Dik Linthout Pandora, 2007 302 pagina's

© Marjo, februari 2008

Reageren? Klik hier!