Een tijdelijke vertelling
Ruth Ozeki
Recensie:
Op de achterzijde van het boek staat te lezen dat dit Ozeki’s derde
roman is, “waarmee ze een nieuwe, originele weg in slaat”. Het verhaal
is zeker heel origineel en tijdens het lezen wordt je steeds
nieuwsgieriger hoe het verder zal gaan, terwijl je eigenlijk hoopt dat
dit boek nooit eindigt.
In het verhaal vindt Ruth op het strand
een aangespoelde plastic tas met daarin een Hello Kitty-lunchtrommel. In
die trommel zit een Japans dagboek en een oud horloge. Ruth begint het
dagboek te lezen en daarmee wordt je als lezer het leven ingezogen van
Nao, een tienermeisje uit Japan en kom je er achter wie Nao is, wat haar
allemaal bezig houdt en van wie het oude horloge is geweest. Ruth start
een zoektocht op internet naar Nao en haar familieleden, omdat ze er
achter wil komen of het meisje echt bestaat en of ze nog leeft nadat de
Tsunami Japan heeft getroffen. Is het dagboek van het meisje ook door de
Tsunami in Amerika terecht gekomen? De levens van Ruth en Nao worden
prachtig beschreven. De dilemma’s waarvoor zij worden gesteld en welke
keuzes zij daarbij maken. Als je het boek hebt weggelegd blijft het in
je hoofd zitten en denk je na over wat je hebt gelezen en over wat Ruth
heeft ontdekt in het dagboek of via internet.
Voor mij is het
hoofdthema van het boek leven en dood. Welke keuzes een mens daarin kan
maken of die voor hem of haar daarover gemaakt worden. Zo is een oudoom
van Nao, genaamd Haruki, in de tweede wereldoorlog opgeroepen als
kamikazepiloot. Ozeki heeft voor dit onderwerp geput uit twee boeken van
Ohnuki-Tierney, een Amerikaans-Japanse antropologe. Tijdens een
gastcollege dat ik bijwoonde van mevrouw Ohnuki-Tierney op de
Universiteit van Amsterdam vertelde zij over haar onderzoek naar de
dagboeken van deze vaak zeer jonge piloten. Deze jonge jongens kozen, in
tegenstelling tot wat het gebruikelijke denkbeeld over hen is, vaak
helemaal niet zelf voor deze ‘nationalistische heldendaad’. Zij werden
door groepsdruk, fysiek geweld door hun meerderen en hen aan te spreken
op hun nationale plichtsbesef voor het vaderland hiertoe aangezet. De
oudoom van Nao doet uiteindelijk wat hij voor zichzelf kan verantwoorden
en volgt daarbij zijn eigen morele waarden in plaats van de hem
opgelegde. Hij vindt hierbij zelf uiteraard de dood en zijn moeder,
Nao’s overgrootmoeder genaamd Jiko, besluit na de dood van haar zoon toe
te treden tot een Boeddhistisch klooster en haar leven te wijden aan de
vrede en een vreedzaam leven. Het karakter van deze oudoom van Nao is
gebaseerd op een van de Japanse kamikazepiloten van de dagboeken die
Ohnuki-Tierney heeft onderzocht. Een jonge student die de Franse
filosofen bestudeerde en naar klassieke muziek luisterde. Ruth en Nao
krijgen eveneens te maken met het overlijden van een dierbaar persson.
Nao
wiegt in haar leven ook heen en weer tussen het leven en de dood. Ze
wordt heel erg gepest door haar klasgenoten en op een bepaald moment
doen zij of Nao dood is en zetten haar begrafenis in scène, terwijl Nao
daarbij aanwezig is. Ze wordt daarbij volledig genegeerd, alsof ze al
dood is. Het wordt Nao op sommige momenten teveel en zij overweegt om
zelf een einde aan haar leven te maken. Door een periode bij haar
overgrootmoeder Jiko in een klooster in de bergen te verblijven ontdekt
ze opnieuw de schoonheid van het leven en haar eigen superpower (zelf
noemt ze dit supapawa!) om te overleven.
Het verhaal van de
personen in Een tijdelijk vertelling is het verhaal van ieder mens en
dat maakt het ook zo’n prachtig boek. Terwijl je nadenkt over wat Nao,
haar ouders, overgrootmoeder Jiko, oudoom Haruki en de dagboeklezer
Ruth, haar moeder en haar man Oliver meemaken, denk je gelijk na over
hoe je daar zelf tegenover zou staan. Een tijdelijke vertelling die dus
aanzet tot langer nadenken en dat maakt het voor mij een prachtig boek!
Over de auteur
Ruth Ozeki is schrijver, filmmaker en boeddhistische priester. Ozeki
debuteerde met Mijn jaar van het vlees (2000) en schreef twee jaar later
Alles opnieuw. Ze woont afwisselend in British Columbia en New York.
ISBN 9789041422347 | Paperback | 480 pagina's | Anthos Uitgevers | mei 2013
Oorspronkelijke titel: A tale for the time being Vertaald door: Bert Meelker
© Ria, 30 juli 2013
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
