Verdwijning
Rien van der Zeijden

‘Het applaus stierf weg. Verbijsterd staarde Gea naar het kunstwerk. Ze besefte niet goed wat ze zag. Ze wilde wegkijken, maar het was al gebeurd. Ergens binnen in haar werd een gordijn woest opengeschoven om een onbarmhartig licht toe te laten. Een verzengend licht, niet bedoeld om te verhelderen. Het zou alles op zijn weg verteren.’

Het dorp Veenhaven is een zieltogende gemeente. In de enig overgebleven winkel, zo’n ouderwets kruideniertje, wacht Jitte Kooistra op klanten. Maar die gaan liever hun boodschappen verderop halen bij een goedkopere supermarkt.

Het is begrijpelijk dat Jitte wel oor heeft voor het plan dat hem door die Amerikaan ingefluisterd wordt. Wat die plannen precies zijn wordt niet meteen duidelijk, maar wel is duidelijk dat Jitte een van de voorstanders is van de nieuwe plannen die men met het kanaal heeft dat langs het dorp stroomt. Dat kanaal dat een verstild natuurgebied is geworden nadat het doodlopend werd gemaakt, moet weer geopend worden, ontsloten voor bijvoorbeeld toeristen. Voor bootjes. De tegenstanders negerend besluit de gemeente bij de Raad van State een beroep aan te tekenen: ze willen dat de Flora- en Faunawet van enkele jaren geleden teniet gedaan wordt, zodat de ontwikkeling van het kanaal door kan gaan.

Een van de tegenstanders is Gea. Zij wil niet alleen het natuurgebied met rust laten, maar heeft ook persoonlijke redenen om het kanaal te laten zoals het is. Gea is na haar scheiding van Taco blijven wonen op het terrein bij het kanaal waar in de jaren zeventig een bijzondere woonvorm was, een soort commune. Gea denkt er vaak aan terug: aan Gerben, een charismatische man, die de leider werd van wat in de ogen van de buitenwereld haast een sekte was. Aan de vrijheid, de zorgeloosheid van toen, de bijeenkomsten rond het houtvuur, met Taco die op zijn mandoline tokkelde. Aan de passie die haar beheerste. Het is geweest.

Maar uit die tijd stammen nog smeulende geheimen, die nu weer opflakkeren, nu de partijen lijnrecht tegen over elkaar staan.
Taco en Gea hebben in het verleden een zoon verloren, de jongen is nooit teruggevonden, en men heeft aangenomen dat hij in het water terecht is gekomen en verdronken. Het schuldgevoel grijpt Gea soms nog bij de keel, terwijl het voorval ook de nodige impact heeft gehad op het leven van hun dochter Franca.

Ook langs het kanaal woont Johan, een selfmade kunstenaar, in een caravan. Hij maakt creaties met hetgeen hij uit het kanaal vist. Als men hem vraagt een kunstwerk te maken voor de opening van het kanaal, gaat hij enthousiast aan de slag. Het kunstwerk zal onvermoede reacties oproepen.

Het boek bestaat uit twee delen. Het eerste heeft een alwetende verteller, het tweede wordt het verhaal vanuit Gerben verteld. Zo wordt in het eerste deel de situatie geschetst, hoe het verleden een rol speelt in de schermutselingen tussen de voor- en tegenstanders van het project. Door het tweede deel vanuit Gerben te vertellen, laat de schrijver heel veel dingen die tot dan toe onduidelijk zijn gebleven op hun plek vallen.
Dat geldt ook voor het citaat boven deze tekst, een stukje waar het boek mee begint, en waar de lezer nog niets van begrijpt. Persoonlijke verhalen die een hoogtepunt krijgen in een verhaal over algemeen belang worden in vaak mooie zinnen verteld.

Rien van der Zeijden (1956, Nij Beets, Friesland) is theoloog, supervisor en docent. Hij werkt in het HBO, schrijft en heeft een eigen praktijk in het buitengebied in Friesland.

ISBN 9789463650052 | Paperback |178 pagina's | Uitgeverij Elikser | november 2017

© Marjo, 28 maart 2017

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER