Koud opgediend
Marita van der Vyver
Clara Brand, woonachtig in Johannesburg Zuid-Afrika, was getrouwd met Bernard Marx totdat hij er vandoor ging met haar beste vriendin Anaïs. Ze voelt zich daardoor dubbel verraden en ze is razend. Haar woede uit ze in brieven (mails) naar Bernard, zussen en vriendinnen en die brieven krijgen wij te lezen. De brieven naar Bernard zijn aanvankelijk fel, wanhopig en cynisch. Niet alle brieven stuurt ze op maar veel wel. - Ze worden overigens stelselmatig genegeerd door haar ex-man. -
Ze maakt zich zorgen om hun drie kinderen. Ze maakt zich zorgen over haar toekomst. Ze voelt zich ellendig, is boos en verdrietig tegelijk, drinkt veel whiskey, rookt veel, het kan haar soms allemaal even geen barst meer schelen.
De ellende is dat zij, Bernard en de slanke, mooie, blonde, jaren jongere Anaïs in hetzelfde gebouw werken, ze zijn alle drie journalist. Zo wordt ze ook nog eens veelvuldig met hen geconfronteerd. Ze kan zichzelf overigens wel voor haar kop slaan dat ze ooit Anaïs mee naar huis nam, ze had toentertijd medelijden met haar... Stank voor dank dus.
Clara neemt een besluit, ze gaat, tot schrik van Bernard, met de kinderen verhuizen naar Kaapstad. Ver weg van die man en die vrouw en met veel vallen en opstaan bouwt ze daar een nieuw leven op.
Het lastige van deze brievenroman is dat de schrijfster Clara aanvankelijk in haar brieven allerlei dingen laat vertellen aan Bernard die ze samen meegemaakt hebben zodat Bernard goed in het verhaal geïntroduceerd wordt. Zeker in het begin komt dit vrij ongeloofwaardig over.
Clara is natuurlijk razend, woedend, voelt zich enorm te kijk gezet. Maar ze vertelt hele verhalen die haar man natuurlijk ook wel weet en tot overmaat van ramp sluit ze enkele van haar 'brieven' af met lijstjes! '5 interessante soorten jam voor verdrietige vrouwen' of '5 films met ongeloofwaardige vrijscènes', of '5 verstopplekken die de meeste mannen nooit zullen vinden' enz. De aanvechting om het boek dicht te slaan was toen groot, het is geen verhaal over en voor een tienermeisje, die vaak gek op lijstjes zijn. Het is een verhaal over een in de steek gelaten, vrij intelligente moeder met drie kinderen die het hoofd boven water probeert te houden. Die probeert om te gaan met haar verdriet, boosheid, eenzaamheid etc. Die gaat geen kinderlijke, onzinnige lijstjes maken.
Toch wordt het boek later beter leesbaar. Dan worden de brieven veel geloofwaardiger, dan lezen we brieven van een volwassen vrouw, die ondanks alles de moed erin probeert te houden en langzaam haar draai weer weet te vinden. De woede ebt weg, soms is er zelfs goed contact met haar ex. We lezen over het omgaan met haar kinderen, waarvan de oudste in de lastige ontoegankelijke puberteitsjaren komt. We lezen over nieuwe liefdes in haar leven. We lezen over haar nieuwe werk, kortom, we lezen over het leven van een vrouw die zich uiteindelijk prima staande weet te houden.
Voorin het boek staat een vreemd 'voorwoord van de uitgever'. Mogelijk is het humoristisch bedoeld, maar ik zag de humor niet. - Het blijkt bij navraag een tekst van de schrijfster zelf te zijn - In dit voorwoord wordt o.a. opgemerkt dat het boek geen kookboek is, en "het gedrag van sommige van de personages soms zo immoreel en onredelijk is, dat het moeilijk te geloven is dat deze mensen tussen ons leven, in gegoede buurten, in dure huizen, in het Nieuwe Zuid Afrika.' Dat gedrag valt overigens erg mee.
Ook staat er dat er in een tegenwoordige Zuid-Afrikaanse roman niet alleen blanken voorkomen, op enkele bedienden na, zoals in dit boek. Dat iedereen wel weet dat ze daar zo niet meer leven... Inderdaad zou het verhaal net zo goed in Nederland kunnen spelen of welk ander Europees land. Er wordt af en toe over townships of onveilige wijken gesproken maar dat is het dan ook. De focus van het verhaal is op vooral Clara, haar kinderen en ex-man gericht. De Zuid-Afrikaanse sfeer is ver te zoeken.
Het boek viel me uiteindelijk mee, Clara werd een mens in plaats van een verhaaltjesverteller. Het boek bevat geen hoogstaande literatuur maar is ook geen bouquetreeks romannetje. Het verhaal las lekker weg, maar die vreselijke lijstjes... weg ermee...
ISBN 9789492086204 | Paperback | 320 pagina's | Orlando | september 2015
© Dettie, 15 oktober 2015
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER