Tula's vrijheidsstrijd
uit de serie Historische helden
De slavenopstand op Curaçao van 1795

Tula is een slaaf op plantage Knip dat gelegen is op Curaçao. Dit eiland is sinds 1643 in handen gekomen van de Republiek der Verenigde Nederlanden.
Het verhaal begint ermee dat Tula geranseld wordt met de zweep omdat hij geklaagd heeft over het weinige eten. Slaven mogen niet klagen of protesteren en daarom krijgt Tula nu deze straf.
Tula is een lange, sterke, trots slaaf. Wat de Bomba (voorman) niet weet is dat Tula een grote opstand aan het voorbereiden is.
Maandag 17 augustus 1795 is het zover. De slaven met Tula als leider lopen naar het huis van Caspar van Uytrecht, de shon (eigenaar van de slaven) en melden hem dat ze niet meer gaan werken voor hem.  Daarna trekken de slaven verder naar andere plantages en de groep opstandelingen wordt steeds groter.
Inmiddels heeft Willem, de zoon van Caspar van Uytrecht, de gouverneur Johannes de Veer, gewaarschuwd. Deze stuurt een klein legertje van zestig man dat door de grote groep slaven makkelijk verjaagd kan worden. Maar Tula wil helemaal niet vechten. Hij wil gewoon dat de slaven vrijgelaten worden en in vrijheid kunnen leven. Op Haïti is namelijk ook een slavenopstand geweest. Haïti was Frans en daar zijn de slaven nu vrij dankzij de Franse Revolutie die vrijheid, gelijkheid, broederschap predikte. En Holland is nu ook in Franse handen dus...
Maar zo simpel ligt het allemaal niet, Tula krijgt het aanbod dat de slaven allemaal terug naar hun plantage mogen en niet gestraft zullen worden. Tula weigert, ze zijn zo vaak ernstig mishandelt, ze kunnen niet meer terug. Zo kunnen ze niet meer leven.
Hoofdcommandant van het vrijwilligersleger, bestaande uit o.a. plantage-eigenaren, is kapitein Van Westerholt. Deze doorziet de tactiek van de slaven die zich op de berg Ceru Kloof hebben teruggetrokken. De kapitein valt ze van onverwachte kant aan neemt een stel slaven gevangen die aan de galg gehangen worden. Tula heeft zich na deze aanval met de meeste opstandige slaven teruggetrokken rond de Sint Christoffelberg. Maar ook nu weet kapitein Van Westerholt een list te verzinnen.
18 september 1795 een maand en een dag na de start van de opstand wordt Tula opgepakt en gevangen genomen.
Op 3 oktober worden hij en de andere leiders zoals Bastiaan Karpata en Pedro Wakao tijdens de openbare terechtstelling, gemarteld en op een gruwelijke manier omgebracht.
Toch heeft de opstand grote impact op de slaven en slavenhouders. Er komen nieuwe regels zowel voor de slaven als de slaveneigenaren. Er komen iets betere leef- en werkomstandigheden voor de slaven maar dat is het dan ook. Dit niet eens omdat het eilandbestuur en de eigenaren begrip hebben voor de slaven maar omdat ze de slaven rustig willen houden.

Het is een indrukwekkend verhaal over dappere mensen die wisten welk risico ze liepen maar toch de strijd voor vrijheid aangingen. Helaas lukte het toen nog niet pas in juli 1863 werd de slavernij afgeschaft. Nederland was daarmee een van de laatste koloniale landen die dat deed.

"Voor de blanken van toen is Tula de geschiedenis ingegaan als een rebel en een moordenaar, over wie maar het beste gezwegen kan worden.
Maar in en buiten Curaçao leeft Tula voort in de herinnering als een vrijheidsstrijder en de held van een rechtvaardige strijd. Tula is op 17 augustus 2010 op Curaçao uitgeroepen tot nationale held."

ISBN 9789085605898 Hardcover 64 pagina's Uitgeverij Niño maart 2011 uit de serie Historische helden
Met schitterende illustraties van Ruud Bruijn Vanaf ca. 10 jaar
Zie ook het inkijkexemplaar

© Dettie, 2 oktober 2011

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Tula's vrijheidsstrijd
uit de serie Historische helden
De slavenopstand op Curaçao van 1795

Het boek opent (en sluit) met een kaart van Curaçao zoals het er uit zag in 1795. In dat jaar speelt namelijk het verhaal van de slavenopstand die ieder jaar op 17 augustus herdacht wordt door NiNsee (Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis). Nooit eerder van gehoord overigens. Ook niet van die herdenking.

In de achttiende eeuw was het ook op Curaçao heel normaal dat op de planterijen slaven werkten. Als het begint te rommelen in Europa, wordt in de Franse koloniën de vrijheid geschonken werd aan slaven. Immers met een motto als vrijheid, gelijkheid en broederschap kun je het concept van slavernij niet volhouden. Nederland geraakt onder Franse bezetting, en Curaçao is sinds 1643 een Nederlands eiland. Of de slaven dat weten, is niet bekend, maar dat de slaven in de Franse koloniën vrij zijn, horen ze wel. Natuurlijk willen zij ook vrijheid.
Het duurt tot 17 augustus 1795 voor er daadwerkelijk opstand komt. De aanstichter daarvan is Tula, werkzaam op Knip, een plantage in het noorden van het eiland. Als hij een flinke ranseling met de zweep krijgt omdat hij protesteert tegen alweer een beknibbeling op het eten dat zij juist zo hard nodig hebben, staat zijn besluit vast. In het geheim weet hij heel veel slaven zover te krijgen dat zij die 17^e augustus niet aan het werk gaan, maar vrijheid eisen. Vechten willen ze helemaal niet. Alleen een vrijheidsbrief is genoeg. Maar natuurlijk krijgen zij die niet. De plantage-eigenaren zijn wel gek: wie moet dan het werk doen?
De eigenaar van Knip vraagt om hulp: gouverneur Johannes de Veer stuurt een klein leger, dat door de slaven, intussen aangegroeid met nog meer mensen van andere plantages, makkelijk verslagen wordt. Onder invloed van hun overwinningsroes en de rum die rijkelijk vloeit, slaat een deel van de slaven aan het vernielen en er vallen doden. Dan is het hek van de dam: de slaven zijn genoodzaakt zich terug te trekken in de bergen, waar zij belegerd worden door een versterkt leger. Helaas voor Tula: velen sterven, en anderen geven zich over. Op de leiders na mogen zij  weer aan het werk. Tula zal gemarteld worden, tot de dood er op volgt.
Geen vrijheid dus, de afschaffing van de slavernij komt pas in juli 1863! Maar voor de overlevenden worden de arbeidsomstandigheden wel beter, want de plantage-eigenaren vrezen een nieuwe opstand als ze hen zo uitknijpen als ze altijd deden.

Dit verhaal, deel van de geschiedenis, wordt als een spannend avontuur verteld. Maar het is de waarheid. Er wordt ook nog even iets verteld over het ontstaan van de Antillen, en dat er niet alleen maar Afrikaanse slaven waren, al vormden zij wel het overgrote deel.
Er zijn op bijna iedere pagina kadertjes met informatie, soms alleen uitleg van woorden, soms ook extra achtergrondinformatie. Er zijn mooie kleurenillustraties, en er worden twee liederen afgedrukt, zoals de slaven die toen zeker gezongen hebben.

ISBN 9789085605898 | Hardcover | 64 pagina's | Uitgeverij Niño | maart 2011
Met illustraties van Ruud Bruijn Vanaf ca. 10 jaar

©  Marjo 20 april 2012

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER!