De lunchroom
Hans Muiderman
Geregeld neemt een man plaats in dezelfde lunchroom, Lenny’s lunchroom. Met een koffie en een croissantje erbij schrijft hij een uurtje of wat. Wat hij opschrijft zijn herinneringen aan zijn grootvader. Het zijn flarden, waarin het vooral over de grootvader en zijn relatie met hem gaat, maar tegelijk probeert hij die herinneringen te vatten: hoe komen juist deze herinneringen bij hem terug? Klopt het allemaal wel?
Herhaaldelijk vertelt hij over die ene herinnering, die toch wel moet berusten op dezelfde gebeurtenis die ook herhaald werd: het wakker worden op de gang. Op de grond, voor de kamer van zijn grootvader.
Minutieus haalt hij de herinnering op aan wat hij vanaf die plaats gezien moet hebben. Hij hangt de herinneringen op aan zichzelf als kind, maar wel verteld vanuit de volwassene.
De ik-figuur, Freek, moet altijd al een goed oog gehad hebben voor de details, de beschrijvingen gaan over de kamer, hoe die in elkaar zit, en wat hij ziet, maar daarbij herinnert hij zich ook de lichtknop, barsten in het vinyl. Dingen die de meeste mensen ontgaan.
Bij iedere herhaling van dit wakker worden op de grond komen er meer details naar voren. Herinneringen die zo ad hoc beschreven worden houden zich niet aan een chronologische volgorde, maar dat stoort niet.
Af en toe doet ook een onzichtbare grootvader actief mee.
Het boek heeft twee delen: heeft het eerste de herinneringen als kind tot onderwerp, in het tweede deel staat het bewuste huis leeg. De flarden herinnering zijn nu gebaseerd op hetgeen Freek tegenkomt in het lege huis. Zijn grootvader is reeds lang overleden en nu is ook zijn moeder er niet meer. Zijn vader was al eerder uit zijn leven verdwenen. Het is nu aan Freek om het huis leeg te ruimen en daarbij ontdekt hij geheimen.
Er blijkt heel wat te zijn wat zijn grootvader nooit verteld heeft!
En het raadsel van de ladder wordt opgelost. In de kamer van zijn grootvader, boven zijn bed, hing een houten ladder. Er werd nooit uitgelegd waarom, maar het moest wel zo blijven.
In dat tweede deel wordt ook preciezer verteld hoe zijn grootvader dat ene zeer alledaagse voorval opgeschreven heeft: kort en feitelijk, maar diezelfde situatie beschrijft hij daarna nog op drie andere manieren. Dezelfde gebeurtenis, maar vier keer anders!
Het is natuurlijk niet alleen de grootvader die met taal speelt, dat doet Hans Muiderman ook. En dat heeft een juweeltje opgeleverd!
Niet alleen wat het thema betreft - zijn onze herinneringen wel zuiver - maar ook qua taal. Muidermans stijl roept weemoed op terwijl hij toch heel realistisch schrijft.
‘Ik lig weer op de gang, bekijk de plinten. Wat waren die hoog toen. Stel dat je een herinnering kunt vergelijken met een vorige over dezelfde plek, dan zul je zien dat je bij de eerste herinnering een heleboel over het hoofd hebt gezien. Dat noemen we dan vergeten. Maar ineens zijn die dingen er weer.‘
Hans Muiderman (Den Haag) is schrijver van romans en (reis)verhalen. In 2013 verscheen zijn debuutroman Souvenir Utopia. Daarna verschenen Ik ben hier geboren (2014, korte verhalen) en Hank & Heinrich (2016, roman).
ISBN 9789493214415 | paperback | 122 pagina's | Uitgeverij In de Knipscheer | november 2021
© Marjo, 15 februari 2022
Lees de reacties op het forum, klik HIER
Hank & Heinrich
Hans Muiderman
Deze roman van Hans Muiderman is in zijn geheel opgebouwd uit delen met een kopje Hank erboven en een kopje Heinrich in willekeurige volgorde. Deze delen zijn onder hoofdstukken gehangen met onder andere titels als Achter de kist, Handenarbeid, Beroepsgeheim. De lezer neemt daardoor afzonderlijk kennis van het leven van Hank en het leven van Heinrich.
Hank leren we kennen als kleine jongen en we volgen hem tot hij volwassen is en samenwoont met Christine, die Hank nog kent van zijn HBS-tijd. Heinrich treffen we in het eerste hoofdstuk op het kerkhof als zijn graf wordt verzorgd door Cilly, de vrouw die hem naar eigen zeggen, en zoals zij het zelf netjes noemt op zijn begrafenis, aan zijn gerief heeft laten komen, 'ik was als een soort echtgenoot voor hem'.
Wie Hank en Heinrich echt zijn, ontvouwt zich gedurende de roman, waarin de lezer steeds verder kennis met ze maakt en de beide mannen steeds beter leert kennen. Hank is opgegroeid zonder vader en met een moeder die hem daar ook weinig over vertelt. Zijn naam zou Canadees zijn, dus wordt er vanuit gegaan dat Hank het resultaat is van een kortstondige relatie van zijn moeder met een Canadese bevrijder. Tot Hank te horen krijgt dat op zijn moeders verzoek zijn voornaam in het geboorteregister is gewijzigd. Hij vraagt zich af waarom?
Heinrich bevindt zich in een instelling en is een groot deel van zijn leven vergeten. Alhoewel hij door bepaalde zaken in zijn omgeving wel weer flarden herinnering kan oproepen, die dan ook weer levendig in zijn geest te voorschijn komen, maar hij kan ze niet verbinden met zijn leven van nu. Hij zegt daar zelf over 'Het lijkt alsof ik achteruit leef, misschien omdat de momenten uit mijn jeugd zo helder zijn'. Wat is er met Heinrich gebeurd, dat hij de dingen niet meer weet, Alzheimer op jonge leeftijd misschien? Zijn moeder leeft nog, dus Heinrich is nog niet heel oud?
Als lezer blijf je voortdurend nieuwsgierig naar de beide mannen en in je achterhoofd vraag je je steeds af of ze toch niet iets met elkaar te maken zullen hebben. Kan het zijn dat je als het ware in één boek, twee boeken aan het lezen bent, dat van Hank en dat van Heinrich of is er iets dat ze verbindt? Het vreemde is ook dat op de omslag van het boek de naam Hank is doorgestreept. Wat zou dat dan kunnen betekenen. Is Hank eigenlijk Heinrich of is er iets anders aan de hand?
Heel knap neemt Muiderman de lezer steeds verder mee het verhaal in en heel langzaam ontstaat er een soort vermoeden. Steeds opnieuw stelt de lezer zich vragen hoe het in elkaar zal zitten. De uiteindelijke ontknoping van het verhaal is toch weer een nieuwe verrassing en dat maakt dit boek zo knap geschreven. Het heeft als het ware de ontknoping van een thriller, terwijl de rest van het boek in zijn geheel geen thriller is. Het is juist, zoals we achter op het boek lezen 'een ontroerend roman over herinneren en vergeten. Over het romantiseren en verdringen van het verleden en de uiteindelijke confrontatie met ons noodlot'.
Ik vond deze roman van Muiderman zeer de moeite waard om te lezen, vooral ook omdat er na het lezen opnieuw vragen overblijven bij de lezer hoe je zelf op dit soort omstandigheden zou reageren.
Over de auteur: Als jonge dichter publiceerde Hans Muiderman (Den Haag) in de Groene Amsterdammer, hij schreef en regisseerde voor cabaret. Zijn loopbaan begon hij als docent film en scenarioschrijven aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht. Als auteur en redacteur was hij betrokken bij vele publicaties over kunst, cultuur en media. Sinds 2010 is hij fulltime schrijver. Zijn debuutroman Souvenir Utopia werd gepresenteerd in 2013. Daarna verschenen twee verhalenbundels. De pers reageerde lovend op deze publicaties. In het najaar van 2016 verschijnt zijn roman Hank & Heinrich. Hij geeft lezingen, treedt op en publiceert in literaire tijdschriften.
ISBN 9789463380317 | Paperback | 238 pagina's | Uitgeverij Aspekt | oktober 2016
© Ria, 29 april 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
