Boekenarchief W-X-Y-Z

Eva Wanjek

http://www.martinmichaeldriessen.com

 

Lizzie
Eva Wanjek


Vanaf de dag dat hij de beeldschone, bijna doorschijnende Lizzie Siddal met haar prachte lange, rode haar ziet, is zij de muze van de Engelse dichter en schilder Dante Gabriel Rossetti. Alles aan haar aanbidt hij en zij aanbidt hem. Lizzie is ongrijpbaar, een vrouw die hij niet kan doorgronden en ook een vrouw die hem zo vertrouwd is alsof hij haar zijn hele leven kent.  Ze lijkt soms van glas, zo fragiel en teer.


Al vanaf het begin is duidelijk dat Lizzie nauwelijks aards is te noemen, we lezen haar gedachten en zij leeft in een totaal eigen wereld. Ze zweeft door alles heen, kan zich afsluiten en verzinken in gedroom.  Haar moeder vindt haar 'als een lichtende streep aan de hemel'. Haar vader zegt haar in een van zijn weinige vertrouwelijke momenten dat hij weet dat zijn dochter anders is dan haar moeder of hem, ze is iets bijzonders.


Dat bijzondere werkt aanvankelijk in haar voordeel. Lizzie is o.a. lange tijd het lievelingsmodel van de schilders van de prerafaelitische school, opgericht door de vrienden John Millais, Wiliam Holman Hunt, Walter Deverell en Dante Gabriel Rossetti.  Lizzie is een vrouw met een bijna serene uitstraling en Dante prijst zich gelukkig dat zij hem als haar man gekozen heeft. Lizzie is idolaat van Dante.


"[...] Dante maakt me - anders dan ik was. ik ben een andere Lizzie wanneer hij bij me is, dan voel ik me - gewichtloos. Alsof mijn voeten nauwelijks de vloer raken. Ik loop, ja, maar ik word vanzelf vooruitgedreven, het is die zachte hand, zijn hand, die me in de juiste richting duwt. Ik ben niet graag meer alleen, zonder hem."


Omdat hij haar zeer slanke lijf prachtig vindt, gebruikt Lizzie Flowers Solution, een drankje dat haar een prachtige teint geeft. Een drankje met 1% arsenicum. Het zal duidelijk zijn dat Lizzie zich niet altijd geweldig voelt, zowel geestelijk als lichamelijk stort zij regelmatig in. Toch is zij een heel intelligente vrouw die zelf ook een zeer getalenteerd kunstschilder en dichter is.


Nadat er zo'n drie jaar zijn verstreken begint de aanvankelijk zo grote, overweldigende liefde kleine scheurtjes te vertonen. Vooral Dante heeft moeite met Lizzie's gedragspatronen waar ze in vervalt. Het samenleven met Lizzie is zelden zoals hij voor ogen had. Aanvankelijk was haar schoonheid zo verblindend dat hij haar gedrag niet opmerkte, alles wat zij deed was goed. Maar Lizzie blijft die onaardse, dromende, onnavolgbare vrouw waar Dante uiteindelijk niet zo goed mee om kan gaan. Toch weten ze van elkaar dat ze 'een pact voor de eeuwigheid hebben, ze zijn voor elkaar bestemd, aan elkaar gewaagd en zullen bij elkaar blijven, maar dat wil nog niet zeggen dat ze samen gelukkig zijn'.


Na weer een akelige aanval van landerigheid en lamlendigheid bezoekt Lizzie de beroemde Florence Nightingale die haar een verblijf van drie weken aan zee adviseert.  Lizzie vertrekt naar een hotel in Hastings waar Dante's familie regelmatig gelogeerd heeft.
Lizzie's afwezigheid leidt tot een hervatten van een vrijgezellenbestaan van Dante, en alsof dat nog niet erg genoeg is, bedenkt hij al van tevoren hoe hij zich bij zijn bezoekjes aan Lizzie zal gedragen en neemt dus een pose aan waarvan hij weet dat ze dat zal waarderen, maar hij acteert alles bij elkaar. Hij gedraagt zich als een diplomaat.  Dante neemt in die tijd al regelmatig zijn toevlucht tot laudanum (opiumtinctuur) en een tijd later biedt hij Lizzie ook laudanum aan om rustig te worden...  Lizzie's  verblijf aan zee zal achteraf de kentering in hun relatie blijken, een relatie waarin ze langzamerhand afglijden tot twee zeer eenzame mensen die elkaar niet kunnen bereiken, een relatie die gedoemd is...


Het boek is gebaseerd op het leven van Dante Rossetti en Elizabeth Siddal maar is, zoals de schrijvers melden, wel literaire fictie.
Het verhaal zelf verloopt traag, het meandert, er gebeurt in feite weinig en toch ook weer veel, alles draait om de relatie van Lizzie en Dante. Het is echter wel een fascinerend verhaal. Je voelt dat het mis zal gaan, maar hoe? Wat zal er verder gebeuren met de onwerkelijke, fragiele, broze Lizzie en de drukke, gedreven Dante?
We lezen de gevoelens van Lizzie doorheen het boek in aparte blokken met schuingedrukte letters, wat ik een enkele keer storend vond omdat het het de doorgang van het verhaal belemmerde. Lizzie herhaalt het eerder beschrevene maar dan vanuit haar dromerige, zweverige visie. Maar toch geeft dat net het aparte, het tegenwicht in het verhaal.


De vorm en de stijl zijn het knappe van het boek. De fascinatie die Lizzie en Dante voor elkaar voelen is bijna tastbaar, ook de verschrikkelijke sfeer rond de twee gelieven in de tijd dat de laudanum een steeds grotere rol gaat spelen is adembenemend. Lizzie en Dante worden door de opium totaal andere mensen die eigenlijk voor de lezer veel interessanter zijn dan het liefelijke stel dat we aan het begin van het verhaal aantroffen. De scheldpartij van Lizzy in een roes van laudanum is onvergetelijk.  De schrijvers hebben dit aftakelingsproces in erg mooie en beeldende taal weten weer te geven. Ondanks dat de relatie zijn gelukkige momenten kent en soms met de nodige humor verteld wordt, is het wel een vrij triest en deprimerend verhaal, vooral vanwege het langzaam wegglijden van de twee eens zo levendige, aantrekkelijke mensen.
Het is een boek dat je met aandacht moet lezen, geen boek dat je even tussendoor als ' lekker weglees romannetje' kunt lezen. Daarvoor zijn de karakters te uitgesproken en is het verhaal te imponerend.


Al met al ben ik wel onder de indruk, na het dichtslaan van het boek moest ik het verhaal wel even van me afschudden. Het sombere, trieste verloop van het leven van deze twee enorm getalenteerde mensen hakte er bij mij nogal in. Dat maakte dat ik af en toe moeite had het boek weer op te pakken. Maar zeker is zeker, het is een verhaal dat je niet snel zal vergeten!


Eva Wanjek is het pseudoniem waaronder twee auteurs hun krachten hebben gebundeld: de romanschrijver Martin Michael Driessen en de dichteres Liesbeth Lagemaat.


ISBN 9789028426160 Paperback 464 pagina's Uitgeverij De Wereldbibliotheek mei 2015

© Dettie, 2 juli 2015

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER