Alleen dapper te zijn
Edith Tulp
Dertiger Simone Jastein doet haar werk, een vragenrubriek bijhouden in een meidenblad, met tegenzin, ze wil een baan met meer diepgang, maar dat lijkt er niet in te zitten. Relaties met mannen lopen fout, en het contact met haar ouders is slecht. De psychiater zegt dat ze depressief is, en als dan een lid van de groep met wie ze gesprekstherapie doet – ook al met tegenzin – het heeft over een reis van drie maanden, naar Afrika, dan noemt ze een besluit. Overhaast in de ogen van haar ouders en haar vriendin.
‘Jij mag helemaal doen waar je zelf zin in hebt. Je hoort ons niet zeggen dat jij niet op reis mag. Wij denken goedbedoeld met je mee.’
‘Jullie denken voor mij.’
’Hou op. We gaan geen ruzie maken. Jij mag van ons naar Afrika. Trouwens, om naar de woestijn te gaan, hoe je niet helemaal naar de Sahara. Ik heb nog foto’s liggen van de Sinaï….kun je lekker thuisblijven.’
Dit sterkt haar in haar voornemen, en ze vertrekt. Dat valt vanaf het begin al tegen: ze mag slechts een dunne tas vullen met bagage. Niks enorme tas!
De groep bestaat uit de twee reisleiders/chauffeurs Koen en Thijs, en de medereizigers zijn een echtpaar en twee vrouwen. En Simone. Al snel zijn de meningen over haar gevormd: ze vinden haar een verwend en egoïstisch persoon, helemaal niet geschikt om in een groep te reizen. Zeker niet op een reis als deze. Want het wordt niet bepaald een luxe vakantie.
Afrika zit vol gevaren, en voor Simone nog meer, want Afrikaanse mannen blijken haar, de blonde Hollandse jongedame, wel te zien zitten. Simone, die in het begin het liefst naar huis zou zijn gegaan, blijkt zich evenwel na een traumatische ervaring goed te kunnen aanpassen. Ze geniet steeds meer van de omgeving, de bevolking, en eh, ja, van die ene reisleider, Koen. Maar drie maanden in een groep, dat stelt de onderlinge verhoudingen op scherp. Het loopt maar net goed af als ze in Liberia komen, een land in oorlog.
De reis eindigt, en zowaar: Koen bekent haar zijn liefde. Maar dat het nu koek en ei wordt, dat is niet het geval. Er volgt nog een hele moeilijke tijd voor Simone eindelijk weet wie ze is.
Misschien vreemd om dit boek over een dertiger een coming of age te noemen, maar het is het wèl, zoals het ook een reisverslag is. Ook al wordt er over de wildste avonturen verhaald, het verhaal blijft afstandelijk, en rolt haast gezapig naar het einde. De spanning is niet voelbaar, zelfs niet als er geschoten wordt.
Het is duidelijk een autobiografisch verhaal, en misschien wilde Edith Tulp teveel vertellen over hoe het is te reizen in Afrika. De personages en terloops aangekaarte thema's komen daardoor niet tot hun recht, zoals dat in haar eerste boek De Bushsoldaat wèl het geval was. De roman leest wel vlot weg en is vooral voor degenen die van reizen houden een aangenaam boek.
Edith Tulp (1960) studeerde af aan de School voor Journalistiek in Utrecht. Naast tal van redacteurschappen bij publieks- en vakbladen reist zij met regelmaat naar het continent Afrika. Haar eerste reis in 1989, dwars door de Sahara naar West-Afrika, leverde de inspiratie voor Alleen dapper te zijn.
ISBN 9789062654673 | Paperback | 476 pagina's | In de Knipscheer | september 2018
© Marjo, 22 september 2018
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De bushsoldaat
Edith Tulp
Thomas van Bakel was werkzaam in de catering toen hij Josi ontmoette, een verpleegster uit Oeganda. Na een vervelend voorval stopte hij met zijn werk, maar Josi bleef hij opzoeken, en ze trok al snel bij hem in. Toen de trouwerij aan de orde kwam, wilde Josi dat in Oeganda vieren.
Net zoals voor haar viel Thomas ook voor haar land. Maar Josi wilde het liefst in Nederland blijven, ze gingen terug. Thomas wilde graag een schooltje stichten in Josi’s dorp, maar liep aan tegen het feit dat ieder familielid geld vroeg: geld voor de studie van een zoon; geld om een stukje land te kopen; overal vroegen ze geld voor – want westerlingen zijn rijk. Na de geboorte van zoon Sam, heeft Thomas een idee:
‘Wat zeg jij nou? Dat je in Oeganda wil gaan wonen?
Dat wil je toch helemaal niet?’
‘Ik heb zitten denken. Je hebt zoveel particuliere initiatieven, mensen die schooltjes en weeshuizen bouwen en dat proberen ze allemaal vanuit Nederland te doen. Ik vraag me af hoe goed dat gaat. Ik zat te denken dat als wij daar zitten, we hen tegen betaling kunnen helpen.’
‘Nou’, klonk het aarzelend. ‘Ik weet het niet. Het is niet makkelijk om daar te wonen en wat op te bouwen. Geloof me. Ik ben niet voor niets naar hier gekomen.’
Thomas slaat alle waarschuwingen in de wind, en ze vertrekken. Voor ze zover zijn, komt er een Oegandese jongen op visite. Het is Mozes Owech, die in Europa was op verzoek van een ontwikkelingsorganisatie. Mozes is een ontsnapte kindsoldaat uit de terreurgroep van Joseph Kony, en vertelt zijn verhaal overal waar hij komt. Eenmaal in Oeganda neemt Thomas contact met hem op, en samen bezoeken ze hulpprojecten om vooral de corruptie, in Oeganda volstrekt normaal, aan te pakken.
Tulp, die jaren in Oeganda heeft gewoond en gewerkt, heeft een vorm gekozen die doet denken aan een jeugdboek, met directe taal, veel verwikkelingen en wendingen. Dat is wennen, maar het werkt toch goed. Zij snijdt alle grote thema's in Oeganda aan in een ingenieus plot.
Maar Thomas heeft geen idee van wat Mozes allemaal doorgemaakt heeft, hij verzwijgt het een en ander, dat evenwel niet weg te stoppen valt. En zo valt de gewezen kindsoldaat in de handen van een prediker, die hem inzet om homo’s te bestrijden.
Het geheel vormt een goedlopend verhaal, dat door de prettige dialogen en een spanningsboog prima te lezen valt. En zo lezen we over een corrupt land, waar niets geregeld kan worden zonder iets onder de tafel door te schuiven. Een land dat verscheurd was door de burgeroorlog, waar het de trauma’s nog lang niet van verwerkt heeft. Daarnaast schetst ze de cultuur en de manier waarop het Westen aankijkt tegen deze cultuur. Dat kan begrijpelijk niet zonder kritiek, maar er is nooit echt een beschuldigend vingertje.
Er zijn ook grappige scenes, zoals die in de beschrijving van een feest, waar de familie van Mozes was genodigd. Mensen die uit de bush komen, en geen weet hebben van hoe een toilet werkt, of dat een deurklink dient om de deur open te maken. Tevens is duidelijk hoe de moderniteit de mens beïnvloed, niet altijd ten voordele: want iedereen wil die nieuwe snufjes hebben, en iedere blanke heeft geld. Toch?
De Bushsoldaat is geïnspireerd op ware gebeurtenissen. De personages in dit boek zijn fictief, maar de anti-homowetgeving zoals in dit boek beschreven is inderdaad eind 2013 door het Oegandese parlement geloodst en begin 2014 in werking gesteld. Onder internationale druk werd daarbij de doodstraf vervangen door levenslange gevangenisstraf. Ook de invloedrijke artikelen die in dit boek aangehaald worden en de Amerikaanse evangelische inmenging in dit homo-debat, zijn in de werkelijkheid ook echt verschenen en gebeurd.
Edith Tulp reist als journaliste sinds 1989 veel naar Afrika en woonde een tijdje in Namibië en Zuid-Afrika. Zij schreef veel over Oeganda en het Verzetsleger van de Heer, dat veel kindsoldaten ronselt. De Bushsoldaat is haar romandebuut.
ISBN 9789062659197 | 320 pagina's | Paperback | Uitgeverij In de Knipscheer | april 2016
© Marjo, 13 maart 2017
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
De bushsoldaat
Edith Tulp
Het was vanaf het begin al een bijzondere vriendschap, die tussen Thomas van Bakel en Mozes Owech.
Thomas is een Nederlander, werkzaam in Oeganda en getrouwd met Josi, een Oegandese vrouw. Toen het leven in Nederland niet helemaal liep zoals Thomas voor ogen stond, verhuisde het echtpaar naar Oeganda om daar diverse projecten op te zetten. Niet tot vreugde van Josi, die juist was vertrokken om de corruptie uit haar land te ontvluchten.
Thomas ontmoet, nog in Nederland, Mozes, een voormalig kindsoldaat, die daar enigszins ontheemd rondloopt, op sleeptouw genomen door een Nederlandse weldoener, die via hem publiciteit en fondsen zoekt. Het klikt meteen tussen de mannen en als Thomas en Josi zich in Oeganda vestigen, worden Thomas en Mozes onafscheidelijk. Samen zetten ze zich in tegen de corruptie en controleren ze ontwikkelingsprojecten die met Nederlands geld zijn opgezet. Hun onorthodoxe aanpak blijkt opvallend succesvol.
Het verleden van Mozes als kindsoldaat blijkt vanaf het begin veel internationale aandacht te trekken, kindsoldaten zijn ‘hot’ en zowel vanuit Nederland als vanuit Amerika melden zich invloedrijke mensen met belangstelling voor hem. Hij vertelt zijn geschiedenis dan ook veelvuldig en met verve voor de internationale camera’s, maar nooit het héle verhaal. ‘s Nachts in zijn slaap worstelt hij met de demonen uit zijn verleden. Na een confronterende aanvaring, die alles met die demonen te maken heeft, komt hij in aanraking met een Amerikaanse evangelische kerkleider, die in hem een perfect boegbeeld ziet tegen homoseksualiteit, in zijn ogen hét kwaad van de wereld.
Via de connecties van deze prediker, die juist in Oeganda, waar de homo-haat welig tiert, veel gehoor vindt, komt Mozes in steeds invloedrijker kringen. Hij wordt een belangrijke parlementariër en hét gezicht van de anti-homo campagne van het land. In deze functie weet hij een wet door te voeren waarin homoseksualiteit strafbaar wordt gesteld en je er zelfs de doodstraf voor kunt krijgen. Thomas begrijpt niets van de draai Mozes heeft gemaakt en verbreekt hun vriendschap, maar als hij dringend hulp nodig heeft, wendt hij zich toch weer tot zijn oude vriend.
De Bushsoldaat is geïnspireerd op ware gebeurtenissen. De personages in dit boek zijn fictief, maar de anti-homowetgeving zoals in dit boek beschreven is inderdaad eind 2013 door het Oegandese parlement geloodst en begin 2014 in werking gesteld. Onder internationale druk werd daarbij de doodstraf vervangen door levenslange gevangenisstraf. Ook de invloedrijke artikelen die in dit boek aangehaald worden en de Amerikaanse evangelische inmenging in dit homo-debat, zijn in de werkelijkheid ook echt verschenen en gebeurd.
Wat mij, naast het verhaal, beviel aan dit boek, is het engagement waarmee het geschreven is. Niet alleen ageert het tegen de manier waarop in Oeganda tegen homoseksualiteit wordt aangekeken en tegen de Amerikaans-evangelsiche invloed op dat gebied, maar tussen de regels door klinkt ook ferme kritiek op de corruptie bij ontwikkelingsprojecten en vooral ook op de Nederlandse donateurs, die bij aan het licht gebracht onrecht, veel liever de andere kant op kijken dan het aan de kaak stellen, omdat dat wel eens van invloed zou kunnen zijn op de gulle gaven van hun achterban.
Edith Tulp reist als journaliste sinds 1989 veel naar Afrika en woonde een tijdje in Namibië en Zuid-Afrika. Zij schreef veel over Oeganda en het Verzetsleger van de Heer, wat veel kindsoldaten ronselt, voor HP/De Tijd en Trouw. De Bushsoldaat is haar romandebuut.
ISBN 978 90 6265 9197 | 320 pagina's | Paperback | Uitgeverij In de Knipscheer | april 2016
© Willeke, 21 april 2016
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
