Het Klokhuisboek over hersenen
Edda Heinsman

“Ademen, lopen, eten, drinken, plassen, poepen, dromen, dansen, genieten, spelen, voetballen, rekenen, nadenken… Al deze dingen worden geregeld in je hoofd. Daar zitten je hersenen. En die zijn dag en nacht voor je aan het werk. Eigenlijk zonder dat je daarbij na hoeft te denken!”

De hersenen vormen misschien wel het belangrijkste orgaan in het menselijk lichaam. De hersenen besturen immers het lichaam. Als een soort computer geven de hersenen aan de rest van het lichaam door wat de bedoeling is. Het hart moet kloppen, de longen moeten zuurstof inademen, onze handen moeten dingen oppakken, onze benen moeten ons voortbewegen etc. De hersenen regelen alles en zijn dus reuze interessant!

Zonder hersenen zouden we niet in staat zijn om dit nieuwste boek in de Het Klokhuisboek-reeks te lezen. Ook kijken, lezen en begrijpen worden geregeld door de hersenen. Dit leuke boek begint met een uitleg over de werking van de hersenen. Hoe zitten hersenen nu eigenlijk in elkaar en welk hersendeel regelt wat? Na het lezen van het eerste hoofdstuk ben je volledig op de hoogte. Het serieuze gedeelte wordt afgewisseld met interessante weetjes die op vrolijke gekleurde afbeeldingen van notitieblaadjes staan. Wist je bijvoorbeeld dat de reuzeninktvis (die wel 10 meter lang kan worden) hersenen heeft die maar 15 gram wegen? Dat is net zoveel als het gewicht van een lolly! Ter vergelijking: de hersenen van een volwassen mens wegen tussen de 1 en 1,5 kilo. Ook wordt het verschil tussen menselijke en dierlijke hersenen uitgelegd. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een pagina vol leuke testjes.

In de volgende hoofdstukken wordt dieper op de werking van de hersenen ingegaan. Er wordt duidelijk uitgelegd hoe het geheugen werkt en dat het maar goed is dat we niet alles onthouden. Hersenen kunnen op allerlei manieren onderzocht worden. Zo kan een MRI-scan een foto van je hersenen maken en meet een EEG de hersenactiviteit in bepaalde gebieden. Met de EEG-techniek is nog veel meer mogelijk. Zo zijn er al spelletjes die je met je gedachten kunt spelen en verlamde mensen kunnen met deze techniek hun rolstoel besturen of een toetsenbord bedienen. Een nare manier om de werking van de hersenen te bestuderen is door middel van dierproeven. Zowel de voor- als de nadelen van deze omstreden methode komen aan bod.

Het grootste deel van het boek gaat over problemen met de hersenen. Zo wordt er nader verklaard wat coma precies inhoudt en wat het verschil is tussen coma en slapen. Ook comazuipen komt aan bod. Aan de hand van een fotostrip leggen Said en Jonathan uit dat het een ernstige aangelegenheid is. Said vertelt dat mensen vaak niet ongeschonden uit een coma ontwaken, ook al lijken mensen in televisieseries na een langdurig coma niks te mankeren.

De aandoeningen autisme, ADHD, dyslexie, epilepsie en alzheimer worden elk in een eigen hoofdstuk besproken. In duidelijk taal wordt uitgelegd wat deze aandoeningen nu precies inhouden. Er komen deskundigen en onderzoekers aan bod maar ook volwassen mensen en kinderen die bekend zijn met een van de aandoeningen. Zo vertelt de 10 –jarige Charlotte over haar oma die Alzheimer heeft en de 13-jarige Mika die dyslectisch is, vertelt dat hij van lezen houdt. Het boek sluit af met een hoofdstuk over het computerbrein. Is een computer slimmer dan een mens?

In het voorwoord geeft Klokhuis-presentator Nienke aan dat je dit boek beter niet in één adem uit kunt lezen en ik sluit mij daar bij aan. Dit boek staat zó boordevol boeiende informatie dat je het beter gedoseerd tot je kunt nemen. Van mij hadden er nog wel meer leuke testjes in mogen staan want het grootste deel van het boek wordt nu in beslag genomen door informatie over aandoeningen. Zwaar is het niet, veel is het wel. Zal het kinderen lang genoeg blijven boeien? In ieder geval heeft de auteur alles uit de kast getrokken om dit onderwerp behapbaar te maken.

De vormgeving van Het Klokhuisboek over hersenen is uitstekend. Het enthousiasme spat van de pagina’s af en de aandacht van de lezer wordt steeds opnieuw getrokken door teksten die in vrolijke kaders staan en tal van interessante foto’s. Over een aantal aandoeningen die in het boek beschreven staan, bestaan nog altijd veel vooroordelen. Hopelijk neemt de duidelijke uitleg in dit boek veel van het onbegrip weg. Begrip voor elkaar hebben: daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen!

ISBN 9789048820245 | paperback | 96 pagina's| Moon| mei 2014
Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

© Annemarie, 19 juli 2014

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Zoek het uit!
Het klokhuisboek over onderzoek
Edda Heinsman

Natuurkundige Ivo van Vulpen: “Het leukste aan onderzoek doen is het puzzelen, je bent aan het proberen problemen op te lossen om uiteindelijk de wereld om je heen echt te begrijpen”

Het kinderprogramma Het klokhuis is sinds 3 januari 1988 op de Nederlandse televisie te zien. Ik was in 1988 negen jaar oud en zat de daaropvolgende jaren aan de buis gekluisterd. Wat vond (en vind) ik Het klokhuis leuk! Het klokhuis was informatief en vernieuwend en dat is het nu nog steeds. Zoek het uit! is een project van Het klokhuis. Het gaat over wetenschap. Dit boek hoort bij het televisieprogramma. Er is ook een bijbehorende website én je kunt een app. downloaden.

Het boek heeft een mooi groot formaat en de kleuren sprankelen je tegemoet. Het is overduidelijk dat dit boek met grote zorg en aandacht is samengesteld. De opmaak van het boek is erg overzichtelijk. Elk hoofdstuk heeft een eigen, fleurige achtergrond en de teksten worden afgewisseld met foto’s en kleine tekstjes met aanvullende informatie. Alles aan dit boek nodigt uit tot lezen.

In het eerste hoofdstuk van het boek wordt uitgelegd dat onderzoek doen begint met het stellen van vragen. Een onderzoeker vraagt zich iets af en gaat vervolgens op zoek naar het antwoord. Wie een echte wetenschapper wil worden moet studeren aan een universiteit. Doe dus goed je best op school!

Het boek is opgedeeld in uiteenlopende hoofdstukken. De werking van de hersenen komt aan bod evenals onderwerpen als oceanen, criminologie, het binnenste van de aarde, archeologie, biologie, taal en buitenaardse wezens. Voor ieder wat wils dus. Zelf vind ik het hoofdstuk “Hoe werken je hersenen?” het leukst. Naast het “serieuze gedeelte” wordt in dat hoofdstuk aandacht besteed aan gezichtsbedrog en staan er leuke proefjes in waarmee je je hersenen voor de gek kan houden.

“Het snichjt dat je een tsekt geod kan lzeen, zfles als de ltteres van de wroedon door ekaalr glehusesd zjin, als de estree en ltaaste leettr van het wrood maar op de gdoee pelk saatn.”

Het boek staat bol van de informatie en daarnaast staan er allemaal leuke onderzoekjes in die je zelf kunt uitvoeren. Onderzoek bijvoorbeeld eens welk eten jouw vis het lekkerst vindt (onderzoekster Liesbeth Bakker ontdekte dat graskarpers kip en kaas lusten), zoek naar een schat, doe mee aan een taalexperiment, sloop een oude wekker of probeer iemand af te luisteren zonder een oorafdruk achter te laten. Leuk zijn ook de interessante en grappige weetjes die regelmatig opduiken.

“Echolocatie
Geluid maken en luisteren hoe het terugkomt om je een beeld te vormen van je omgeving, dat is precies hoe dolfijnen weten dat er ergens een lekker visje zwemt, of hoe vleermuizen ervoor zorgen dat ze in het donker niet tegen een boom aan vliegen. Er zijn ook blinde mensen die het kunnen. Ze maken met hun tong een soort klikkend geluidje en luisteren heel goed hoe het geluid terugkomt. Er is zelfs een blinde Amerikaan, Daniel Kish, die op deze manier gewoon rondfietst!”

Ook kinderen die (nog) niet zo veel lezen kunnen prima met dit boek overweg. De teksten in het boek zijn kort en aan de hand van de foto’s kan een kind zelf bepalen welke teksten hij of zij wil lezen. Een beetje bolleboos leest het boek natuurlijk van A tot Z maar dat hoeft dus niet. Zoek het uit! is tot in de puntjes verzorgd en uitgewerkt en is een echte aanrader voor nieuwsgierige en leergierige kinderen.

ISBN 9789049925819  | paperback | 128 pagina's | Moon | oktober 2013
Voor kinderen van 9 tot 12 jaar

© Annemarie, 24 oktober 2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER