Ana Mladić
Clara Usón

‘In afwachting van de overbrenging naar het Joegoslavië tribunaal te Den Haag – eind mei 2011 – had de ‘Servische Napoleon’ die jarenlang ondergedoken had gezeten nog één wens: hij wou het graf van zijn geliefde dochter Ana nog eenmaal bezoeken. Zij had zich op 24 maart 1994 terwijl de Bosnisch-Servische oorlog in volle gang was met het pistool van haar vader in het hoofd geschoten.’

In deze lijvige roman wordt een jaartje beschreven uit het leven van Ana Mladić. Zij was de dochter van de Servische generaal Ratko Mladić, bijgenaamd ‘de slachter van Srebrenica’.
Zij is 23 jaar oud, en behalve mooi ook intelligent. Ze studeert geneeskunde aan de universiteit van Belgrado. Als haar verhaal begint is ze met een paar studievrienden in Moskou, waar ze tot de ontdekking komt dat haar vader niet iemand is waar ze trots op mag zijn.
‘Voor elk leven dat zij redt, heeft haar vader duizend lijken achtergelaten’.

Door haar verleden te herzien en beter om zich heen te kijken en te luisteren, beseft ze dat de man tegen wie zij zo hoog opkijkt, de man waaraan niemand in haar ogen kan tippen, in werkelijkheid een misdadiger is, die vele mensenlevens op zijn geweten heeft. Een man die geen greintje mededogen heeft en nietsontziend doodt om zijn grote droom, het oude sterke Servië in al zijn glorie te herstellen, waar te maken.
Dat Ana de dood vindt, weten we al aan het begin van het verhaal, het hoe en waarom zullen we nog moeten lezen. In hoeverre Clara Usón het bij het rechte eind heeft, zullen we nooit weten. Ana liet geen briefje achter.

Naast haar verhaal zijn er de verhalen over de helden van Servië, dat een verklaring moet geven van het sterke nationalisme van de Serviërs. Die worden verteld door een ik-figuur. Wie dat is, wordt ergens halverwege het boek duidelijk.
De heldenverhalen en het verhaal van Ana vormen samen het veelomvattend verhaal over Joegoslavië, en de Balkanoorlogen. Clara Usón  probeert een verklaring te vinden voor deze oorlogen, door de achtergronden uit te diepen en het verhaal van Ana te reconstrueren. De schrijfster is Spaans, maar dat weerhoudt haar niet om de Balkan te doorgronden. Het is een indringend relaas geworden, dat - denk ik - de feiten weergeeft zoals ze zijn.

Wil men ooit de gruwel van deze nog vrij recente oorlog begrijpen, dan kan dit boek daarbij een hulpmiddel zijn. En voor wie meer wil weten staan achter in het boek de bronnen vermeld waaruit de schrijfster haar informatie gehaald heeft. Als je in dit boek leest over hoe men propaganda voert, hoe kun je dan ooit weten wat er precies gebeurd is? Natuurlijk komt ook de Nederlandse kwestie, over Srebenica, aan de orde. Ongelooflijk verhaal.

Een prachtige, indrukwekkende roman van een schrijfster van wie ik graag meer wil lezen.

ISBN 9789056724672 | Hardcover | 384 pagina's | Signatuur  | april 2013
Vertaald uit het Spaans door Elvira Veenings

© Marjo, 1 juli  2013

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER