De mannen van Maria
Anneloes Timmerije
1625
Maria van Aelst vertrekt op achttienjarige leeftijd naar 'de Oost' omdat er nette Nederlandse meisjes nodig zijn om kinderen te baren.. Na een maandenlange zeereis worden de vrouwen en weesmeisjes die meereisden, in Batavia door de mannen binnengehaald als ‘sappige stoofperen voor Volksplanting’.
De vrouwen worden bekeken en gekeurd en mannen kunnen hun voorkeuren aangeven. Maar de aantrekkelijke Maria van Aelst wordt onmiddellijk opgeëist door Johan Libener. Vijf maanden later is ze getrouwd.
Het is erg wennen voor Maria maar haar man is vriendelijk en eist weinig van haar, ook lichamelijk. Helaas overlijdt hij na anderhalf jaar. Marie blijft bemiddeld achter en is blij met de vrijheid die ze dankzij het geld heeft. Toch trouwt ze al snel opnieuw, deze man is het tegenovergestelde van Johan. Hij is veeleisend, ook op lichamelijk gebied. Maar ook nu is het huwelijk geen lang leven beschoren. Ook hij sterft vrij snel en op haar tweeëntwintigste is ze voor de tweede keer weduwe.
Ook nu is ze er niet slechter van geworden. En wat voor die tijd uniek was, ze gaat de handel in! Haar derde man wordt de integere, vriendelijke Antonio van Diemen. Hij begrijpt haar verlangen om actie te ondernemen helemaal... ze hebben het goed samen.
Het is dus nogal een turbulent leven wat Maria leidt. Maar ze is intelligent, rijk, getrouwd met een invloedrijke man. Ze is ook eerzuchtig, wil hogerop en met Van Diemen bereikt ze ook de hogere kringen Bovendien heeft ze het naar haar zin in Batavia. Toch is ze ook heel blij als ze naar Nederland gaan, ze is blij dat ze haar familie weer zal zien.
Maar daarmee is het verhaal nog lang niet afgelopen.
Uiteindelijk trouwt ze vijf keer en heeft ze zich dankzij deze huwelijken opgewerkt tot zeer invloedrijke en vooral rijke vrouw.
Het is duidelijk dat Anneloes Timmerije zich erg verdiept heeft in het leven van Maria van Aelst en de tijd waarin ze leefde. Het verhaal speelt zich af in de VOC tijd en veel grote namen komen langs zoals o.a. Jan Pieterszoon Coen, de oprichter van Batavia, Willem Middachten waarmee Maria doorheen haar huwelijken een langdurige seksuele relatie had. Hij was te laag in rang om mee in het huwelijk te treden. Maria is namelijk zeer berekenend, elk huwelijk brengt haar hoger op de invloedrijke ladder. Ze is ook vrij sensueel weergegeven, ze schuwt een vrijpartij niet.
Hoe het er in de VOC tijd in Indonesië aan toe ging komt redelijk goed uit de verf maar de historische aspecten worden meer opgesomd dan dat ze verweven worden in het verhaal.
Ook het beloofde verhaal dat de flaptekst bood, blijkt anders. Maria zou in de handel gaan en een sterke vrouw blijken maar dat komt maar summier naar voren. Ze verveelt zich het grootste deel van de tijd en onderneemt ook weinig om die verveling te verdrijven. Als het even moeilijk is trouwt ze weer op het huwelijk met Van Diemen na.
Het verhaal zakt na het boeiende begin ook een beetje in. Zeker tijdens de lange zeereis naar Nederland die vrij gedetailleerd beschreven wordt, is het weinig boeiend allemaal. Toch leest het boek verder wel lekker weg. Vooral omdat je veel te weten komt over de VOC tijd.
ISBN 9789021407920 | Hardcover | 344 pagina's | Querido | 29 april 2021
© Dettie, 13 maart 2023
Lees de reacties op het forum en/of reageer. klik HIER
Slaapwandelen bij daglicht
Anneloes Timmerije
Twaalf verhalen die op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen hebben. Toch is er wel een link: alle hoofdpersonages zijn bijzondere mensen. Niet doorsnee, of juist door hun gewoonheid heel bijzonder. In hun leven gebeurt er iets wat alles net even anders doet verlopen dan je zou veronderstellen. Net even die draai, even een voorval en alles is anders.
Het eerste verhaal gaat over Maya ‘Ik heb een kat uit het asiel en een broer die op sterven ligt.’ Met die broer is nog meer aan de hand, blijkt al snel. Hij woont bij zijn zus en de kat, ook al heeft ze geen ruimte. Er is geen andere oplossing voor een situatie die in het verleden ontstaan is. Karel is namelijk stokdoof, een handicap die hem voordelen heeft geboden: hij heeft een enorm goede reuk, en proeven doet hij als de beste. Het leverde hem een topbaan en veel geld op, maar omdat de taal hem ontviel vanwege zijn doofheid, en zijn zus de enige was die met hem kon blijven communiceren, is hij een eenzaam man gebleven. En dan wordt hij ziek, ongeneeslijk ziek. Dit is iets wat ze niet kunnen vertellen aan hun oom Willie, de man die hen heeft opgevoed, hen heeft gemaakt tot wat ze zijn, maar die vanwege even een moment van ondoordachtzaamheid in de gevangenis zit.
De man in ‘Denkspel’ die in therapie zit om zijn geheime vliegangst te overwinnen en de daar een televisiebekendheid ontmoet die in hetzelfde schuitje zit. Hij doet alsof hij hem niet herkent, maar er ontstaat een verbondenheid, met een enigszins bizar einde.
De man die sterft en zo ontzettend gemist wordt door zijn kleindochter, dat hij besluit contact met haar te houden. Zolang ze hem haar verhalen vertelt, blijft hij bij haar. Het lijntje vervaagt als ze een ander publiek vindt. In een volgend verhaal lezen we het verhaal zoals de opa het afscheid beleefde, en waarom het lijntje moest verdwijnen.
Het verhaal over de oude dementerende dame, die zich vastklampt aan het verleden, terwijl het heden onder haar verdaan glijdt, is ontroerend, en tegelijk vreselijk wrang. Wat een mens al niet moet doen om aandacht te krijgen...
Het zijn mooie verhalen. Anneloes Timmerije vertelt een roman in een verhaal van enkele pagina’s. Dat was me al bekend na het lezen van haar debuut ‘Zwartzuur’ en het wordt nog maar eens bevestigd. Dat ik persoonlijk toch een voorkeur heb voor een meer uitgesponnen verhaal, een roman dus, daar stoort ze zich niet aan natuurlijk.
Toch was ik zeer te spreken over ‘De grote Joseph’, haar tot nog toe enige roman.
ISBN 9789044526240 | Paperback| 217 pagina’s| Uitgeverij de Geus| april 2013
© Marjo, 21 oktober 2014
Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER
Zwartzuur
"Acht verhalen over mensen die zoeken naar een opening in het verborgen deel van hun leven. Zij verlangen naar verwantschap of verbondenheid, naar een moment van ontmoeting en hopen op werkelijk contact." staat op de achterflap.
Timmerije zet in een paar pagina's haar personages zo goed neer dat je helemaal mee leeft. Het zijn herkenbare situaties, tragisch soms, ontroerend, confronterend. Ik noem er een paar, maar ze zijn allemaal fantastisch.
In het verhaal "loopdroom" vindt een eenzaam meisje een hond die vastgebonden aan een boom achtergelaten is. Het meisje beseft dat ze de eigenaar op moet sporen, zeker als blijkt dat de hond "kunstjes" kan en op een bijzondere manier afgericht moet zijn. Maar voor ze ertoe bereid is om haar enige vriend weer af te staan, gebeurt er iets dramatisch.. "ze doen wel hun best om interesse te tonen in mij en daarom spelen we in het weekend gezinnetje. Dat betekent leuke dingen doen en vervolgens evalueren en analyseren."
"Aus liebe" gaat over een vader en dochter die elkaar alleen maar hun liefde kunnen tonen via de Mattheus Passion. Ieder jaar gaan ze samen naar een uitvoering, maar toen het meisje zestien was had de vader tijdelijk een andere geloofsovertuiging waarin de Mattheus niet paste.
"en zelfs toen ze de draad van hun muziek weer oppakten, gebeurde dat aarzelend, onwennig bijna, alsof zij opnieuw moesten leren vader en dochter te zijn."
'Aanspraak" is een ontroerend verhaal over een kleine jongen die het leven van een oude man opvrolijkt.
"maar je bent al zo allenig,"zegt Dario.
"vandaag niet knul, vandaag heb ik een goeie dag."
"Knul? Raar woord. Xieje, Marcus, "zei Dario en rende naar zijn moeder.
"De plaats der dingen": een man is geobsedeerd door orde en netheid. "Hij hoeft zijn ogen niet te sluiten om te zien hoe het vroeger was, want alles is onveranderd gebleven. De zit-eetkamer met de nepzijden lampenkappen en de eiken uitschuiftafel, de ouderlijke slaapkamer, nu de zijne, het keukentje en de badkamer- de balkondeur klemt zelfs als vanouds."
Maar dan komt de werkster in opstand...
Het mooiste verhaal is het titelverhaal "Zwartzuur".
Sofia is na de dood van haar ouders in huis gekomen bij tante Kiep.
"terwijl ik opgroeide vertelde Kiep wie Kat (=de moeder) was. Ik luisterde, maar alleen maar naar de mooie verhalen. Het waren geen verhalen met een kop en een staart, eerder vertellingen. Hoe ze van huis naar school fietsten, bijvoorbeeld, en welke jongens ze leuk vonden, maar ook over de ontdekking dat ze allebei een dagboek met een rode kaft hadden en daarin op dezelfde dag van hetzelfde jaar voor het eerst hun bijnaam hadden geschreven, in koeienletters."
Er ontstaat een bijzonder band tussen Sofia en Kiep, die innig blijft, ook als Kiep voelt dat ze gaat sterven.
Stuk voor stuk zijn de verhalen juweeltjes, het is me nog nooit overkomen dat ik een verhaal uit een bundel voor een tweede keer wilde lezen, het is Anneloes Timmerije gelukt. Zwartzuur is een verhaal dat alles heeft: tragiek, maar ook humor. Verbondenheid, weemoed, ontroering, prachtig geschreven.
Paperback | 192 Pagina's | Uitgeverij Augustus | 1ste Druk | 2005 ISBN: 9045701936
© Marjo, mei 2006
Reageren? Klik hier
