Tekst bij Bol:
Nicole Harmsen schreef met 'De Rusluie' een filmisch epos waarin de gevoelens van een bonte schakering avonturiers invoelbaar zijn gemaakt; een boek over vrijheid, handelsgeest en doorzettingsvermogen, maar ook over het perpetuum mobile van haat en liefde, oorlog en vrede, dood en leven. 'De Rusluie' is Harmsens debuutroman.
Vriezenveen, 1738. Clara Grobben, die door een ongeval verlamd is, kan niets anders dan lijdzaam toezien hoe haar familie gebukt gaat onder de armoedige omstandigheden. Clara ziet toe hoe andere boeren, thuiswevers, als marskramers hun weg naar Petersburg vinden. Deze Vjenneluie, de Rusluie genoemd, nemen linnen mee, tuinzaden, vlaszaden en lijnzaadolie. Meestal blijven ze lang weg, maar de investering loont, want de boeren worden zienderogen rijker.
Het verhaal van Clara vormt de start van dit schitterende familie-epos dat een periode van tweehonderd jaar omspant. Terwijl de families in Rusland in steeds grotere welvaart leven, komen de Franse Revolutie, de Bataafse Revolutie en de Russische Revolutie voorbij. Tegen de achtergrond van deze grote historische gebeurtenissen worstelen verschillende verhaalpersonages met hun drang naar vrijheid, vechten ze tegen onderdrukking en moeten ze erbarmelijke omstandigheden het hoofd bieden.
Hier ben ik de afgelopen week mee bezig geweest, niet in een ruk, want dat wordt saai. Het verhaal omvat meerdere generaties in die tweehonderd jaar, maar het mooie van dit boek is dat hun avonturen afgezet worden tegen de wereldgeschiedenis. Die revoluties hebben de nodige impact, en er zijn sociale omstandigheden die beschreven worden: rijk en arm, ziek en gezond, het werk op het platteland, het werk als textielarbeider, maar ook het lot dat de mannen treft als zij mee moeten (Napoleon stelde de dienstplicht in!) in het Franse leger en in het onherbergzame Rusland terecht komen. Het enige dat ik er op aan te merken heb is dat Nicole Harmsen soms door haar personages laat vertellen wat er allemaal gebeurt en dat doet ze niet op een manier die mensen in dialogen gebruiken.
En ze schrijft in sprongen, soms slaan we een flink aantal jaren over. Maar ja, als je tweehonderd jaar wil beschrijven in zo'n 400 pagina's, dat lukt natuurlijk niet.