Jean Carrière - De sperwer van Maheux

[berdine]

Samenvatting: De sperwer van Maheux is de roman van de stilte, over de eenzame strijd van een mens tegen natuurmacht en natuurgeweld in een van de robuuste uithoeken van Frankrijk, de onherbergzame Cevennen. Het landschap biedt meer steen dan aarde, de zomers zijn drukkend heet, de winters ijzig koud, en bijna het hele jaar door heerst een alles doordringende wind. De boeren zitten er al generaties vastgeklonken aan vrijwel niets opleverende stukjes land. Ze leven eenzaam, sterven eenzaam. De dorpen raken ontvolkt. De sperwer van Maheux gaat over de laatste bewoners van Maheux, het laatste gezin dat in 1947 nog gebleven is. Ze strikken lijsters, schieten hazen, proberen land te ontginnen. Als de vader, Reilhan de Zwijger, overlijdt en zijn vrouw gek is geworden van de stilte, keert de jonge Joseph-Samuel terug naar het geciviliseerde leven. De laatste zoon, Abel, blijft nadat zijn vrouw is weggelopen, volslagen eenzaam achter. Hij is bezeten van slechts één idee: een waterbron vinden. Carrière hanteert een stijl die de dingen neerzet 'alsof' men ze zou kunnen vastpakken. De natuur, het dorp, de dieren, de wanhopig vechtende mensen, ze staan in zeldzame scherpte voor ons. De sperwer van Maheux wordt gevolgd door de reisnovelle In het spoor van de Camisards van de schrijver Ton van Reen. Van Reen gaat daarin op zoek naar het werkelijke Maheux, maar komt tot de ontdekking dat hij eigenlijk op zoek is naar de 'waarheid' van het verhaal van Carrière.

Breed uitgesponnen natuurbeschrijvingen. Als je daar van houdt is dit een fantastisch boek. Ik had er soms wat moeite mee. Het verhaal is heel beeldend geschreven, maar dun. Het hoogland van de Cevennen speelt de hoofdrol. De mensen die er leven zijn er ondergeschikt aan.
Het boek leverde Carrière in 1972 de Prix Goncourt op.

[Marjo]

Ik dacht: ik ken die naam, maar misschien is dat vanwege het feit dat hij die prijs gewonnen heeft. Wel apart dat er een tekst van van Reen achter staat! Zit die ook vol beschrijvingen?

[berdine]

Nee, hij was er ook niet erg lang, in elk geval niet zo lang om alle seizoenen mee te maken en alle wind, regen, ijs, sneeuw, hitte en droogte te ondergaan. Hij was puur op zoek naar de plaatsen die Carrière beschreef en kwam er ter plekke achter dat het verhaal gebaseerd is op waargebeurde feiten. Wat vreemd is, is dat hij structureel een "s" achter de familienaam Reilhan zet. Zal wel een vergissing zijn. Een paar plaatsen heeft hij inderdaad gevonden.
Het boek is langsgekomen bij het thema "kleine uitgeverijen". Misschien dat je het daarom herkent. Er was toen een kleine discussie over Ton van Reen/Ton van der Lee.

[Marjo]

Kan ook ja.

[Dettie]

Een tijd geleden heb ik een documentaire gezien over mensen in Frankrijk die in een piepklein dorpje leefden waar uiteindelijk nog één gezin met twee kleine kinderen over bleef. Het zat erin dat zij ook weg moesten, terwijl ze met hart en ziel verknocht waren aan hun land. Erg indrukwekkend.
Ik kan niet terugvinden wie het uitzond en waar die documentaire (welke plaats en streek) over hing helaas.

Het klinkt wel als een mooi verhaal berdine, ondanks de uitgebreide beschrijvingen waar ik niet erg van hou

Dettie

[berdine]

Het is ook een mooi verhaal, maar zwaar vanwege de troosteloosheid van het landschap en de verpletterende eenzaamheid van de mensen die in die gehuchten hun uitzichtloze leven leven. Voor dag en dauw op, werken tot je niets meer kunt zien, je bord gekookte kastanjepap eten en naar bed. Dag in dag uit zonder hoop op iets beters.

[Dettie]

ja dat was in die documentaire ook zo. Keihard werken en weten dat het niet veel beter zal worden. Dat was ook zo troosteloos, terwijl de omgeving (voor ons) wel mooi was, maar dat eindeloze gesappel voor je bestaan... Zo triest was het.
Dat voel ik ook als jij het boek beschrijft.

Dettie