Francois-René Chateaubriand - Mémoires d'outre tombe

[Marjo]

Het meesterwerk van een Romanticus uit Frankrijk (1789-1848) zijn deze memoires van 44 'boeken', onderverdeeld in hoofdstukken met steeds de korte inhoud er boven. Hoeveel pagina's het zijn weet ik niet eens, het zijn er vele honderden. Daarin beschrijft hij zijn leven vanaf zijn geboorte - en ook nog maar even over zijn voorouders - tot bijna zijn dood. Hij ligt begraven op het onbewoonde eiland Le Grand Bé, bij St Malo, waar hij geboren werd. Zijn familie was van adel, meer niet rijk. Geen grootgrondbezitters dus. Zijn lot zou de marina zijn, maar zoals hij zo plastisch vertelt: hij was niet geboren om te gehoorzamen, en zowel zijn jaren op het college als de mariniersschool was een mislukking.
Tenslotte koos hij zelf voor het leger. In die tijd vond de bestorming van de Bastille plaats en de moord op de Bourbons, de koninklijke familie. Chateaubriand was in Parijs gelegerd ten tijde van deze gebeurtenissen. Hij zag de komst - en later de afgang - van Napoleon Bonaparte, en besloot na een verblijf in Rome, als afgezant van de Corsicaan, vrijwillig in ballingschap te gaan. Hij was een tegenstander van Bonaparte intussen en bovendien van adel: zijn leven was niet zeker in die tijd.
Dit vertelt hij allemaal, zijn eigen leven dus met de historische achtergrond uitgebreid erbij. Daarnaast zijn er extra ingepaste stukken over bepaalde personen uit die tijd, er zijn bespiegelingen over het geloof en de politiek, commentaren, brieven, en wat het nog gezelliger maakt allemaal: hij heeft zijn eigen werk geredigeerd, en laat de lezer meelezen over dat proces. Zo van 'toen en toen schreef ik dit, maar ik wil er nog even op terug komen...'

Maar zijn stijl is erg prettig: hij spreekt de lezer aan, bedient zich niet van die ellenlange zinnen zoals Fransen dat zo lekker kunnen, en de geschiedenis is interessant (al kun je niet rekenen op een zuiver feitelijk verslag, het is gekleurd door zijn eigen mening). Daarnaast is hij een echte schrijver uit de romantiek: beschrijvingen van de natuur, naast religieuze overdenkingen, ook artistieke en maatschappelijke kwesties. Alles wat hem interesseert, in feite. En dat was veel. Erg veel.

En ik geef dus toe dat ik niet alles gelezen heb. Dat kon al niet doordat iedere uitgave van dit werk anders is. Iedere uitgever maakt een keuze uit de vele 'Livres'. Maar ook de twee boeken die ik had, 300 pagina's ieder, met achterin ook nog noten en bronnen, heb ik niet helemaal gelezen. Dat is het handige van die korte inhoudsaanduiding boven de hoofdstukken. Je kan selectief te werk gaan. En na de val van Napoleon ben ik gestopt.
Maar: het leest lekker weg, en blijft interessant.

[Annemarie]

Het klinkt pittig maar ook heel interessant. Heb je het in het Frans gelezen?

[Marjo]

Ja. Anders had ik hier boven de Nederlandse titel neergezet.

[Annemarie]

Dat dacht ik al. Knap!