Oek de Jong - Opwaaiende zomerjurken

[Roel]

Opwaaiende zomerjurken is een complexe roman, die moderne wegen inslaat en de klassieke roman achter zich laat. In het verhaal volgen we Edo Mesch in drie episodes van zijn leven. Als hij acht jaar is bij zijn moeder en vader, op zijn 17de bij een tante en een oom en op zijn 24ste als bij weer terug is bij zijn moeder. Van meet aan werd ik gegrepen door dit boek. Waar lag dat aan? Aan de gevoelens, aan de diepe intensiteit van deze gevoelens die door de beschrijvingen opgeroepen werden. Door het afwijkende, door een verhaal dat normaal gezien niets anders dan een bekend dorps of stadsverhaal zou zijn, zou te schrijven dat het schurend wordt en in de ongemakkelijkheid zit zijn grootsheid. Zoek hier niet een gewoon verhaal met plots en subplots, hier drijven de gebeurtenissen op gevoelens en gedachten van de personages. In het beetje verhaal wat er is, zien we Mesch al als kind de wereld om hem heen niet accepteren, zoals andere kinderen dat doen. Hij ontwikkelt al vroeg een obsessie met het sexuele, analyseert alles waar hij mee in aanraking komt en probeert dit in een filosofisch systeem in te passen en niet onbelangrijk probeert zijn moeder het leven zuur te maken, terwijl niet echt zijn bedoeling is. Hij wordt geleid door krachten die groter zijn dan hemzelf , waardoor hij zich ook steeds afvraagt waarom hij zo doet als hij zo doet. Ondanks dat hij zijn moeder zo treitert, houdt hij ook van haar, echter op een incesteuze manier. Maar dit is louter toevalligheid, want het camoufleert het feit dat hij al vroeg een voorliefde heeft voor oudere vrouwen. In de tweede periode valt hij voor een tante waar hij een tijdje verblijft. De aanwezigheid van de oom maakt hem onzeker en die probeert hij op de kast te krijgen. De passages waar hij op het punt staat om zijn tante op het strand echt te liefkozen, maar het dan toch niet durft, zijn huiveringwekkend mooi. In deze roman maakt Mesch ook een gevoelsmatige cirkelbeweging, hij verwijdert zich van zijn moeder, het verst als hij bij deze tante verblijft, maar keert aan het einde weer bij haar terug. Alleen dit is ook weer een quasi verwijdering, want zijn moeder blijft hem ook tijdens het verblijf bij de tante steeds in gedachten. Een heel sterke roman. Ook een boek dat bij herlezen pas zijn geheimen zal prijsgeven.