Het schapenfeest
Fikry El Azzouzi

Het is de dag van het Offerfeest oftewel het Schapenfeest.  Met dit feest herdenken de moslims het offer dat van Ibrahim werd gevraagd. Ibrahim kreeg van God de opdracht om zijn dierbaarste bezit te offeren. Zijn enige zoon was zijn dierbaarste bezit, maar vlak voordat deze Ismaël geofferd werd verscheen er een engel. Deze vertelde hem dat de opdracht was volbracht en dat  hij een schaap mocht offeren. 
De elfjarige Ayoub moet met zijn vader mee om een schaap te slachten. Ayoub vertelt het verhaal over Ibrahim als volgt: Zijn zoon moest hij offeren aan Allah. Dit was een test. Net voor hij zijn zoon de strot ging doorsnijden, hield Hij hem tegen. Verderop raakte een schaap klem in de struiken. Ontsnappen bleek tevergeefs. De vader slaagde met grote onderscheiding, en het schaap werd geofferd. Wat natuurlijk veel beter was. Stel je voor dat ze mij zouden offeren. Lag het aan mijn vader, hij zou geen moment twijfelen.

Ayoub wil helemaal niet mee met zijn vader, hij wil liever in bed blijven liggen, bovendien lust hij geen schapenvlees. Zijn 3 jaar oudere zus Asia, door Ayoub het Gedrocht genoemd, probeert hem uit bed te krijgen maar het lukt haar niet. Dan komt Hafza, Al Jazeera genoemd, Ayoubs 2 jaar oudere zus die liever is dan het Gedrocht maar zo genoemd wordt omdat ze erg roddelt en vaak verslag uitbrengt aan Ayoubs ouders. Maar ook Hafza lukt het niet om Ayoub te laten opstaan.
Vader komt terug van de moskee... Eindelijk komt Ayoub zijn bed uit, hij moet wel, maar nog steeds wil hij niet mee.
Er is geen ontkomen meer aan, zo meteen begint het kleffe gedoe. Hij kust moeder en zussen tweemaal op elke wang. De hand van mijn vader. Een paar keer per jaar moet ik die kussen. Voor de rest krijg ik er alleen mee te maken als ze me op mijn achterhoofd een scherpe klap geeft. Bij vader draait alles om respect. Dat betkent: zo onzichtbaar mogelijk zijn, hij wordt humeurig zodra hij mij ziet. Braaf knikken en doen wat hij zegt. Ik wil gerust zijn hulpje zijn, zolang zijn vingerafdrukken maar niet op mijn kaak belanden.
Tradities zijn belangrijk voor hem en daarom is het Schapenfeest de dag van het jaar.
(Ook in huis zijn de tradities belangrijk. Elke zaterdag wordt het huis helemaal schoongemaakt. Mannen mogen niet in de keuken helpen. Alle gezinsleden mogen alleen met de rechterhand eten etc. )

Ayoub verzint een ziekte om maar niet mee te hoeven met zijn vader, maakt braakgeluiden op de wc. Maar vaders wil is wet en Ayoub moet mee, hij mag zijn vader niet ten schande maken later. Hij moet leren hoe hij een schaap snel moet slachten. Ayoub probeert zijn moeder nog te bewerken door heel lief tegen haar te zijn maar ook zij trapt er niet in.
Doe niet zo flauw, Ayoub! Je moet goed opletten, later ga je zelf een schaap slachten. Wie gaat het anders voor ons doen als wij oud en versleten zijn? Moeten we het door een slager laten doen? Wat een schande zal dat zijn als mijn zoon geen schaap voor ons kan slachten. Een Schapenfeest is pas een Schapenfeest als je zelf het schaap slacht!
Ayoub móet dus mee. Hij doet bewust de verkeerde emmer, die met de wasknijpers in plaats van de emmer met de slachtbenodigdheden, in de achterbak van de auto en hoopt dat hij er zo alsnog onderuit komt. Ze zullen dan terug moeten om de goede emmer te halen en vader zal zo kwaad zijn dat hij hem thuis laat...
Arme Ayoub, zijn plannetjes lukken maar niet. Vader laat hem achter in de wei, bij het te slachten schaap. Ayoub voelt zich heel zielig, niemand begrijpt hem... Ik begrijp je, zegt het schaap!
Wat volgt is het verhaal van Ayoub en het schaap. Het schaap vindt het helemaal niet erg geslacht te worden vertelt hij nadat Ayoub hem gewaarschuwd heeft. Het schaap is zelfs zo rustig dat vader het niet vertrouwd...  en verhaal gaat halen bij de verkoper. Het is erg hilarisch allemaal. Inmiddels zijn oom Ramzi en Srani gearriveerd en Ayoub hoort ze wel maar is toch meer aan het dromen, aan het fantaseren. Srani plaagt Ayoub ermee, ook zij draagt bij aan de humor in het verhaal.

Het pratende schaap wordt inmiddels door Ayoub De Enige Echte genoemd. Ayoub fantaseert over twee andere schapen die aanvallen, hij noemt ze Misbaksels. Uiteindelijk wordt het dier toch geslacht maar De Enige Echte keert na zijn slachting terug!  Ayoub en hij zullen ten strijde trekken!
Enige echte, wat doe jij hier? Jij was toch geslacht?
De oorlog is niet afgelopen, Ayoub. ik ben teruggekeerd om jou te verlossen van al de Misbaksels. Het is mijn doel om verdwaalde schapen weer naar veilige oorden te brengen. Vanaf nu trekken wij samen ten strijde. Vecht hard en geef je nooit over. De Misbaksels zijn sterker, maar ze zijn arrogant en worden snel moe door hun slechte eetgewoonten.
Duidelijk is dat de verschillende geloven hiermee bedoeld worden.

Het is een verhaal waarin je ook een kijkje op de gebruiken en in het leven van een Marokkaans gezin krijgt. Ayoub, die het verhaal vertelt, heeft moeite met zijn strenge en zwaar gelovige vader die 'jurken' draagt. Moeder is lief en laveert tussen alles door en de zussen zijn vreselijk zoals zoveel zussen vreselijk zijn in jongensogen.  Ayoub fantaseert erg veel en al die fantasieën krijgt de lezer ook voorgeschoteld, dat is af en toe storend. Het onderbreekt het verhaal te vaak. Heel af en toe worden er Vlaamse werkwoorden gebruikt en dat is verrassend omdat je Ayoub als  Marokkaans jongetje ziet. Het kan echter zijn dat mij dat alleen opvalt omdat ik geen Vlaamse ben.
Naar mijn mening gaat het verhaal over een eenzaam jongetje die het allemaal niet zo goed weet. Hij weet zich nog geen houding te geven in een wereld die aan een kant hangt naar het streng gelovige leven dat vertegenwoordigd wordt door de vader. Aan de andere kant is daar oom Ramzi en zijn vriendin Srani die veel vrijer zijn in hun doen en laten. Srani is niet onderdanig, zij heeft het voor het zeggen en oom Ramzi volgt haar. Srani loopt in spijkerbroek en topje ipv de degelijke kleding die Ayoub van zijn moeder en zussen gewend is. Ayoub voelt zich erg aangetrokken tot die twee maar dat rijmt niet met zijn thuissituatie. Hij wordt constant heen en weer geslingerd tussen het leven thuis en buiten.
Wat Ayoub eigenlijk het liefste wil, is stervoetballer worden... laat zijn vader dát maar niet horen!

Het verhaal is met een flinke laag vrolijkheid en humor gebracht en leest vlot weg. Er zitten een paar schoonheidsfoutjes, zoals de vele fantasie,  in dit boek maar dat zullen we maar zien als beginnersfoutjes. De taal is vlot, af en toe aan de grove kant. Voor een jongetje van elf is het woordegbruik soms wel erg ingewikkeld, hoewel in het boek zelf geen moeilijke taal wordt gebruikt. Een apart debuut, een tweede boek van deze schrijver is zeker welkom.


ISBN 9789055154777 Paperback 160 pagina's uitgeverij Van Gennep april 2010

Dettie, juni 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER

Het schapenfeest
Fikry El Azzouzi


Als de hoofdfiguur een jongen is van elf, dan verwacht je al snel een verhaal over een jongen die volwassen wordt, een Bildungsroman. In dit boek is dat niet het geval, het verhaal speelt zich af op die ene dag van het Schapenfeest, er zijn ook maar enkele verwijzingen naar een verleden of een toekomst. Aan het einde van het boek is de jongen niet anders dan in het begin.

Ayoub is Marokkaan. In Vlaanderen ergens. Hij woont met zijn zussen, die hij 'Gedrocht' en 'Gluiperd' noemt, en zijn ouders in een eengezinswoning met een tuin en een kelder. Op de dag dat het Schapenfeest is, moet er een schaap geslacht worden. Moderne Marokkanen kopen hun vlees bij de slager of laten dan tenminste hun schaap bij het slachthuis om het leven brengen, maar de vader van Ayoub doet daar niet aan mee. Nog erger: Ayoub moet leren hoe hij slachten moet, zodat hij het kan doen als vader het niet meer kan.
Ayoub zou wel meer Westers willen zijn, zoals zijn oom, die tot ergernis van de Marokkaanse gemeenschap, niet getrouwd is met zijn geliefde. Maar hij is zoals gezegd pas elf, ook al roept zijn vader geregeld dat hij dertien of zelfs vijftien is! En een elfjarige jongen moet zich wel schikken naar zijn vaders wil en wet, wat kan hij anders. Dus hij leert soera's bij de 'baardman', en dus werken zijn pogingen om onder de slachtpartij uit te komen niet.
Ayoub is ook een dromer en een fantast. Hij verlangt er naar een groot voetballer te worden. Maar vooral ook heeft hij vreemde fantasieën, hij
dagdroomt over akelige wezens, die hem bedreigen. En hij dagdroomt over het schaap, als hij eenmaal in de wei is. Het schaap is 'de enige echte', die beseft dat het zijn levensdoel is om geslacht te worden.

Het is al wel duidelijk dat het niet helemaal een serieus verhaal is. De wereld van Ayoub en de avonturen van zijn familie zijn vaak hilarisch. Het lijkt wel cabaret: de schrijver spot met zijn eigen afkomst. Maar het is teveel: wat aanvankelijk de lezer nog laat lachen wordt wel erg lang uitgesponnen. Als je deze roman kon lezen in stukken, als verhalen, dan was het beter te verhapstukken.
Aan de andere kant zitten er wel serieuze stukken in. En krijgt de lezer ook informatie over hoe het er aan toe kan gaan als een Marokkaans gezien probeert een eigen cultuur te handhaven in een westerse samenleving. Helaas is het vooral een bevestiging van hoe westerlingen denken over Marokkanen.

De houding ten opzichte van de vrouw:

'Abdelkari is op zoek naar trouwmateriaal. We leunen zo stoer mogelijk tegen een muurtje met één voet plat tegen de muur aan. Abdelbari bestudeert met een schuin hoofd en een vieze grijns elk meisje dat voorbij slentert. De kont mag niet te dik zijn, maar ook niet te plat. Ze mag niet naar ons kijken, maar ook niet naar de grond. Ze moet de juiste pas hebben, niet te snel en ook niet te traag.'

ISBN 9789055154777 Paperback 160 pagina's uitgeverij Van Gennep april 2010

Marjo, 14 augustus 2010

Lees de reacties op het forum en/of reageer, klik HIER